Το “πράσινο φως” για το ευρωπαϊκό σχέδιο που αφορά στην κανονιστική ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης έδωσαν οι ευρωβουλευτές.
Οι ίδιοι ζήτησαν νέες απαγορεύσεις καθώς και να ληφθεί καλύτερα υπόψη το φαινόμενο ChatGPT. Στη διάρκεια μιας ψηφοφορίας σε επίπεδο Επιτροπών στο Στρασβούργο, οι ευρωβουλευτές υιοθέτησαν με πολύ μεγάλη πλειοψηφία τη θέση τους πάνω στο σχέδιο κανονιστικής ρύθμισης που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε παρουσιάσει τον Απρίλιο του 2021. Αυτό το αποτέλεσμα θα πρέπει να επιβεβαιωθεί τον Ιούνιο από την Ολομέλεια, ανοίγοντας την πόρτα για μια διαπραγμάτευση με τα κράτη- μέλη πριν από την εκπόνηση του τελικού κειμένου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να είναι η πρώτη στον κόσμο που θα αποκτήσει ένα πλήρες νομικό πλαίσιο για να περιορίσει τις παρεκτροπές της τεχνητής νοημοσύνης, διασφαλίζοντας παράλληλα την καινοτομία. Οι Βρυξέλλες πρότειναν πριν από δύο χρόνια ένα φιλόδοξο σχέδιο κανονιστικής ρύθμισης, όμως η εξέτασή του παρατείνεται, καθώς έχει καθυστερήσει τους τελευταίους μήνες από αντιπαραθέσεις σχετικά με τους ενδεχόμενους κινδύνους από την αναγεννητική τεχνητή νοημοσύνη (generative artificial intelligence).
Τα κράτη -μέλη της ΕΕ καθόρισαν τη θέση τους μόλις στα τέλη του 2022.
Οι ευρωβουλευτές επικύρωσαν σήμερα το πρωί τη δική τους στη διάρκεια ψηφοφορίας σε επίπεδο Επιτροπής στο Στρασβούργο. Θα πρέπει να επικυρωθεί τον Ιούνιο από την Oλομέλεια.
Μετά θα αρχίσει μια δύσκολη διαπραγμάτευση μεταξύ των διαφόρων θεσμών.
«Λάβαμε περισσότερες από 3.000 τροπολογίες. Αρκεί να ανάψει κανείς την τηλεόραση, κάθε μέρα διαπιστώνουμε τη σημασία αυτού του φακέλου για τους πολίτες», δήλωσε ο εισηγητής του σχεδίου, Ντράγκος Τουντοράκε.
«Η Ευρώπη θέλει μια δεοντολογική προσέγγιση, βασισμένη στον άνθρωπο», είπε από την πλευρά του ο εισηγητής Μπράντο Μπενιφέι. Μεγάλης τεχνικής πολυπλοκότητας, τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης γοητεύουν όσο και προκαλούν ανησυχίες.
Αν και μπορούν να σώσουν ζωές, καθώς επιτρέπουν ένα άλμα προς τα εμπρός στις ιατρικές διαγνώσεις, τα εκμεταλλεύονται και αυταρχικά καθεστώτα για να παρακολουθούν μαζικά πολίτες.
Το ευρύ κοινό ανακάλυψε τις τεράστιες δυνατότητές τους στο τέλος της περασμένης χρονιάς, με την εμφάνιση του ChatGPT της εταιρείας OpenAI της Καλιφόρνιας, το οποίο μπορεί να συντάσσει πρωτότυπες πραγματείες, ποιήματα ή μεταφράσεις μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα.
Όμως η διανομή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ψεύτικων εικόνων που μοιάζουν αληθινές και έχουν δημιουργηθεί από εφαρμογές όπως η Midjourney, κρούει τον κώδωνα για τους κινδύνους χειραγώγησης της κοινής γνώμης.
Επιστήμονες έχουν ζητήσει μάλιστα ένα μορατόριουμ στην ανάπτυξη των πιο ισχυρών συστημάτων προκειμένου να πλαισιωθούν καλύτερα νομοθετικά.
Η θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιβεβαιώνει σε χοντρές γραμμές την προσέγγιση της Κομισιόν. Το κείμενο είναι εμπνευσμένο από υφιστάμενες κανονιστικές ρυθμίσεις για την ασφάλεια προϊόντων και θα επιβάλλει ελέγχους που θα βασίζονται κατ’ αρχάς στις επιχειρήσεις.
Ο άνθρωπος οφείλει να διατηρήσει τον έλεγχο
Ο κορμός του σχεδίου περιλαμβάνει έναν κατάλογο με κανονισμούς που επιβάλλονται μόνο στις εφαρμογές που θεωρούνται «υψηλού κινδύνου» από τις ίδιες τις επιχειρήσεις με βάση τα κριτήρια του νομοθέτη.
Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αυτό αφορά όλα τα συστήματα που χρησιμοποιούνται σε ευαίσθητους τομείς, όπως σε υποδομές κρίσιμης σημασίας , σε εκπαίδευση, σε ανθρώπινους πόρους , στη διατήρηση της τάξης ή στη διαχείριση της μετανάστευσης.
Μεταξύ των υποχρεώσεων είναι να προβλεφθεί ένας ανθρώπινος έλεγχος στη μηχανή, να υπάρχει τεχνική τεκμηρίωση, να τεθεί σε εφαρμογή ένα σύστημα διαχείρισης του κινδύνου.
Ο σεβασμός των υποχρεώσεων αυτών θα ελέγχεται από τις εποπτικές αρχές που θα ορίσει κάθε κράτος- μέλος.
Οι ευρωβουλευτές θέλουν να περιορίσουν τις υποχρεώσεις μόνο στα προϊόντα που ενδέχεται να αποτελέσουν απειλή για την ασφάλεια, την υγεία ή τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει να λάβει καλύτερα υπόψη του την αναγεννητική τεχνητή νοημοσύνη τύπου ChatGPT, απαιτώντας ένα ειδικό καθεστώς υποχρεώσεων που αναπαράγει ουσιαστικά αυτές που προβλέπονται για τα συστήματα υψηλού κινδύνου.
Οι ευρωβουλευτές επιθυμούν να υποχρεώσουν τους παρόχους να εγκαταστήσουν προστασίες εναντίον παράνομων περιεχομένων και να αποκαλύπτουν τα δεδομένα (επιστημονικά κείμενα, μουσικές, φωτογραφίες κλπ.) που προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα και χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη των αλγορίθμων τους.
Η πρόταση της Κομισιόν που παρουσιάστηκε τον Απρίλιο 2021 προβλέπει ήδη μια πλαισίωση των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης που αλληλεπιδρούν με τους ανθρώπους. Θα τα υποχρεώσει να ενημερώνουν τον χρήστη πως έχει να κάνει με μια μηχανή και θα αναγκάσει τις εφαρμογές, που δημιουργούν εικόνες, να διευκρινίζουν πως αυτές έχουν δημιουργηθεί τεχνητά.
Οι απαγορεύσεις θα είναι σπάνιες. Θα αφορούν τις εφαρμογές που είναι αντίθετες στις ευρωπαϊκές αξίες, όπως στα συστήματα μαζικής επιτήρησης που χρησιμοποιούνται στην Κίνα.
Οι ευρωβουλευτές θέλουν να προσθέσουν σ’ αυτές την απαγόρευση συστημάτων αναγνώρισης συναισθημάτων και να καταργήσουν τις εξαιρέσεις που επιτρέπουν τη βιομετρική ταυτοποίηση εξ αποστάσεως ανθρώπων σε δημόσιους χώρους από τις δυνάμεις της τάξης.
Θέλουν επίσης να απαγορεύσουν τη μαζική συγκομιδή φωτογραφιών από το Ίντερνετ για την εκπαίδευση των αλγορίθμων χωρίς τη συμφωνία των ενδιαφερόμενων προσώπων.