Η Fed και η ΕΚΤ κινούνται με διαφορετικές ταχύτητες στη μείωση των επιτοκίων τους το 2025 καθώς η αμερικανική οικονομία είναι σε άλλη τροχιά από αυτή της Ευρωζώνης.
Υπενθυμίζεται πως την περασμένη Τετάρτη, η Fed διατήρησε αμετάβλητο το βασικό της επιτόκιο στο εύρος 4,25% έως 4,5%, ύστερα από τρεις διαδοχικές μειώσεις που περιόρισαν κατά 1 ποσοστιαία μονάδα το κόστος δανεισμού.
Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, διαμήνυσε ότι δεν υπάρχει σπουδή να μειωθούν περαιτέρω τα επιτόκια.
Όπως είπε, η αμερικανική οικονομία, η βασική προϋπόθεση για να συνεχισθεί η μείωσή των επιτοκίων είναι να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, o οποίος έτρεχε με ετήσιο ρυθμό 2,9% τον Δεκέμβριο.
Παράλληλα άφησε, εμμέσως πλην σαφώς, να εννοηθεί πως πριν γίνεται οποιαδήποτε άλλη κίνηση για τα επιτόκια θα πρέπει πρώτα να δοθούν περισσότερες λεπτομέρειες για την πολιτική της νέας κυβέρνησης Τραμπ κυρίως αναφορικά με το εμπόριο και με τους δασμούς καθώς αυτή θα μπορούσε να επηρεάσει τις προοπτικές για τον πληθωρισμό.
Με την ανεξαρτησία της νομοθετικά κατοχυρωμένη, η Fed αγνόησε την «απαίτηση» του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για μείωση των επιτοκίων, με τον πρόεδρό της να διαβεβαιώνει ότι θα συνεχίσει να ενεργεί με βάση την ανάλυση των δεδομένων της οικονομίας. Οι αξιωματούχοι της Fed είχαν στείλει ήδη σήμα από τον Δεκέμβριο -μετά την εκλογική νίκη του Τραμπ- για πιο αργή μείωση επιτοκίων το 2025. Και πως θα γίνουν άλλες δύο μειώσεις για επιτόκια εντός του έτους από 25 μονάδες βάσης ( 1/4 της ποσοστιαίας μονάδας) η κάθε μια.
Μία ημέρα μετά τη συνεδρίαση της Fed για το επιτόκια η ΕΚΤ συνεδρίαση για το θέμα αυτό. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε για πέμπτη φορά τα βασικά της επιτόκια κατά 25 μ.β., όπως αυτό αναμενόταν από τους αναλυτές και τις αγορές. Το επιτόκιο καταθέσεων διαμορφώνεται πλέον στο 2,75% .
Όπως προκύπτει από τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η Κριστίν Λαγκάρντ, η μείωση των επιτοκίων θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα καθώς ο πληθωρισμός “έτρεξε” τον Δεκέμβριο με ετήσιο ρυθμό 2,4% και είναι σίγουρο πως θα υποχωρήσει εντός του 2025 στο 2% στο στόχο που έχει θέσει η ΕΚΤ.
Η Λαγκάρντ απέφυγε, όπως και τις προηγούμενες φορές, να κάνει προβλέψεις για το επίπεδο που θα διαμορφωθούν τελικά τα επιτόκια, σημειώνοντας ότι εν μέσω της μεγάλης αβεβαιότητας που υπάρχει (γεωπολιτικές εξελίξεις, δασμούς) δεν μπορεί να υπάρξει guidance, Οι αποφάσεις, πρόσθεσε, θα λαμβάνονται σε κάθε συνεδρίαση με βάση τα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία για την οικονομία και ειδικότερα για τις προοπτικές του πληθωρισμού.
Πληροφορίες του Reuters ανέφεραν ότι υπάρχει συναίνεση στο Δ.Σ. της ΕΚΤ για νέα μείωση τον Μάρτιο του επιτοκίου καταθέσεων στο 2,5%, με συνέπεια να πλησιάσει στο επίπεδο του επιτοκίου που θεωρείται «ουδέτερο», δηλαδή που ούτε ενισχύει ούτε περιορίζει την οικονομική δραστηριότητα.
Το επιτόκιο αυτό μπορεί μόνο να εκτιμηθεί και με βάση πρόσφατη έρευνα της ΕΚΤ κυμαίνεται από το 1,75% έως το 2,5%. Είναι πιθανό ότι από τη συνεδρίαση του Μαρτίου θα αρχίσουν συζητήσεις στην ΕΚΤ για να υπάρξει μία συναίνεση σχετικά με το ύψος του ουδέτερου επιτοκίου.
Ο στόχος της ΕΚΤ είναι κατ’ αρχή να φθάσει στο ουδέτερο επιτόκιο, το οποίο μέλη του Δ.Σ. της, όπως ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας εκτιμούν ότι είναι κοντά στο 2%. Παράλληλα, αναμένεται και νέα εκτίμηση από στελέχη της ΕΚΤ τον Φεβρουάριο για το ύψος του ουδέτερου επιτοκίου.
Η ΕΚΤ θα μπορούσε να προχωρήσει και σε άλλες μειώσεις του επιτοκίου, χαμηλότερα δηλαδή από το ουδέτερο επιτόκιο, ανάλογα με τη γενικότερη κατάσταση της οικονομίας, όπως άφησε να εννοηθεί η Λαγκάρντ την Πέμπτη. Σύμφωνα με αναλυτές, ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα ήταν πιο πιθανό σε περίπτωση νέας επιδείνωσης της οικονομίας της Ευρωζώνης μετά από ενδεχόμενη επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ. Σε μία τέτοια περίπτωση θα υπήρχε ανάγκη για ακόμη χαμηλότερα επιτόκια που θα επέτρεπαν την ανάκαμψη της οικονομίας.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ είπε ότι η ανάπτυξη αντιμετωπίζει μετωπικούς ανέμους, όπως φάνηκε άλλωστε και από τα στοιχεία για το ΑΕΠ του δ’ τριμήνου που έδειξαν ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης έμεινε στάσιμο. Εμφανίσθηκε αισιόδοξη για βελτίωση της κατάστασης φέτος, βάζοντας όμως και αστερίσκο για τη δασμολογική πολιτική του Τραμπ, την οποία κανείς δεν γνωρίζει ακόμη ποια ακριβώς θα είναι.
στο 