Η Συνθήκη της Ρώμης το 1957 ήταν η επιτυχημένη απάντηση σε μία αποτυχία, δηλαδή στην απόρριψη της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας από τη γαλλική Εθνοσυνέλευση το 1952. Η ΕΟΚ ξεκίνησε ως τελωνειακή ένωση με πολιτικές φιλοδοξίες, οι οποίες εκπληρώθηκαν στον βαθμό που η δυτική Ευρώπη, για πρώτη φορά στη νεώτερη ιστορία, μετράει 70 ολόκληρα χρόνια χωρίς πόλεμο. Αυτό προτάσει στον απολογισμό του ο Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής της Κεντροδεξιάς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε από πού πηγάζει η Ευρώπη: από την εποχή του πολέμου και της διαίρεσης ανάμεσα στον κομμουνισμό και την ελευθερία. Σήμερα ζούμε στην Ευρώπη της ειρήνης και της ελευθερίας. Αυτό και μόνο αποτελεί μεγάλη επιτυχία» δηλώνει ο βαυαρός πολιτικός στην Deutsche Welle.
Για την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς Γκάμπι Τσίμερ το αφήγημα προφανώς είναι διαφορετικό και πηγάζει από το όραμα του ιταλού αντιφασίστα Αλτιέρο Σπινέλι. Κατά τον θρύλο, ο Σπινέλι έγραφε κρυφά σε τσιγαρόχαρτα το φιλοευρωπαϊκό μανιφέστο του ως κρατούμενος στη νήσο Βεντοτένε, κοντά στη Ρώμη. 75 χρόνια μετά, η Γκάμπι Τσίμερ επισημαίνει:
«Αν θέλουμε να αποκτήσουμε και πάλι θάρρος και όραμα για την Ευρώπη, ας ξαναδούμε το Μανιφέστο του Βεντοτένε που γράφτηκε το 1941 από πολιτικούς κρατούμενους. Σε μία εποχή γενικής κατάρρευσης, αυτοί οι άνθρωποι ένιωθαν ενθουσιασμό για την Ευρώπη. Ας τους ακούσουμε για να δούμε τί δεν έγινε σωστά, τί πρέπει να αλλάξουμε. Και το πρώτο που πρέπει να αλλάξουμε είναι ότι σήμερα χρειαζόμαστε μία κοινωνική Ευρώπη».
Θεμέλιο της Ευρώπης ο συμβιβασμός
Η Ευρώπη δεν λειτουργεί με τον ιδανικό τρόπο. Όταν όμως λειτουργεί, το οφείλει στην υψηλή τέχνη του συμβιβασμού, την οποία κάποιοι απαξιώνουν ως «αγελαδοπάζαρο» ή «ελάχιστο κοινό παρονομαστή». Είναι όμως προτιμότερη η κλαγγή των όπλων και η γροθιά στο τραπέζι; Για τον Μίλτο Κύρκο, ευρωβουλευτή με «Το Ποτάμι», «αυτό που κατάφερε η Ευρώπη είναι να φτιάξει μία ήπειρο ειρήνης. Βέβαια οι νεότεροι δεν το καταλαβαίνουν, γιατί δεν έχουν δει τί σημαίνει μία ήπειρος πολέμου. Όμως το ευρωπαϊκό οικοδόμημα έδωσε τον τρόπο να λύνουν τα κράτη-μέλη τις διαφορές τους σε πνεύμα συνεργασίας. Δημιούργησε δηλαδή τον χώρο, όπου όλοι μπορούσαν να κερδίσουν με αμοιβαίους συμβιβασμούς».
Σήμερα ωστόσο η παγκοσμιοποίηση, η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, αλλά και η λιτότητα γκρεμίζουν βεβαιότητες, ξυπνούν δαίμονες, αναχαιτίζουν τον ενθουσιασμό για την Ευρώπη. Αλλά ο ευρωβουλευτής Γιώργος Κύρτσος προειδοποιεί: «Νομίζω ότι αν ρίξουμε μια ματιά στο τί γίνεται στα Βαλκάνια αυτήν την περίοδο, θα ξεπεράσουμε τις αναστολές μας. Ας δούμε τί γίνεται στην Αλβανία, στα Σκόπια, στη Σερβία σε σχέση με την Αλβανία ή ακόμα και στο Μαυροβούνιο. Χωρίς την ΕΟΚ, και μετέπειτα ΕΕ, η Ελλάδα θα ήταν μία ακόμη βαλκανική χώρα…»
Κι όμως, πολλοί από αυτούς που εξακολουθούν να λένε το μεγάλο «ΝΑΙ» στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, αισθάνονται ότι κάτι πρέπει να αλλάξει. Αλλά ποιός θα το αλλάξει; Μήπως οι τέσσερις ισχυροί (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία), οι οποίοι κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στις Βερσαλλίες εξήγγειλαν μία «Ευρώπη πολλών ταχυτήτων;» Σκωπτική διάθεση από τον ευρωβουλευτή Γιώργο Κύρτσο: «Είπατε οι τέσσερις ισχυροί.
Μακάρι να ήταν ισχυροί οι άνθρωποι, γιατί τότε δεν θα υπήρχε μεγάλο πρόβλημα και θα βρίσκαμε τον δρόμο μας. Εγώ πιστεύω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της ΕΕ είναι η αδυναμία της Γαλλίας και της Ιταλίας να λειτουργήσουν αποτελεσματικά» λέει ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. στην Deutsche Welle.
Μέσα στην Ευρώπη η μάχη για μία άλλη Ευρώπη
Την ευθύνη του κάθε κράτους-μέλους προτάσσει από την πλευρά του ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς Μάνφρεντ Βέμπερ. Πρόκειται για το γνωστό αφήγημα, σύμφωνα με το οποίο κάθε χώρα καλείται να τακτοποιήσει «τα του οίκου της», με αποτέλεσμα να ευημερεί το σύνολο. «Όποιος ασκεί κριτική στην Ευρώπη, θα πρέπει να ασκεί δίκαιη κριτική» τονίζει ο βαυαρός ευρωβουλευτής. «Η οικονομία ακμάζει σε πολλά κράτη-μέλη, για παράδειγμα στην Ολλανδία, τη Φινλανδία, την Αυστρία, τη Γερμανία. Αλλά και οι χώρες που αντιμετώπιζαν κρίση καταγράφουν πλέον επιτυχίες. Πρέπει λοιπόν να αναρωτηθούμε: γιατί μπορεί να επιστρέψει στην ανάπτυξη η Κύπρος, αλλά όχι και η Ελλάδα;»
Η Γκάμπι Τσίμερ δεν συμφωνεί με τη συνταγή της δημοσιονομικής λιτότητας, υποστηρίζει μάλιστα ότι τα πέντε σενάρια για το μέλλον της Ευρώπης που παρουσίασε πρόσφατα η Κομισιόν είναι απλώς παραλλαγές στο ίδιο «νεοφιλελεύθερο» σενάριο. Αλλά η επικεφαλής της Αριστεράς προειδοποιεί: η μάχη για μία άλλη Ευρώπη πρέπει να δοθεί μέσα στην Ευρώπη. Και η λογική του απομονωτισμού «είναι μοιραία. Αν την ακολουθήσουμε, θα είμαστε όλοι εναντίον όλων, για μία ακόμη φορά. Ο καθένας θα κλείνει σύνορα, θα υψώνει τείχη, θα φθονεί τους γείτονες. Αυτή είναι η λογική που πυροδοτεί ανταγωνισμούς για την κατάκτηση των αγορών και έχει οδηγήσει σε δύο παγκόσμιους πολέμους» λέει η γερμανίδα ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle. Στον επίλογο, αναπόφευκτη η ερώτηση σχετικά με το μέλλον της Ελλάδας στην ευρωζώνη, ιδιαίτερα μετά τις τελευταίες προτροπές για Grexit από την επικεφαλής της Κ.Ο. της γερμανικής Αριστεράς Σάρα Βάγκενκνεχτ.
Η απάντηση της Γκάμπι Τσίμερ: «Το λέω ευθέως: Η Ελλάδα πρέπει να μείνει στο ευρώ. Το εθνικό νόμισμα δεν θα βοηθούσε τους Έλληνες. Το αντίθετο θα γινόταν: το χρέος θα έμενε ως έχει, ενώ οι πλούσιοι έχουν ήδη βγάλει την περιουσία τους εκτός Ελλάδας. Οπότε ποιός θα πλήρωνε το Grexit; Οι φτωχοί θα πλήρωναν, εκείνοι θα έπρεπε να σηκώσουν τα βάρη».
Πηγή: DW