Οι απόψεις διίστανται για τον ρόλο της ενωμένης Γερμανίας, μια και αλλάζει συνεχώς και δεν είναι εύκολο να περιγραφεί. Χαμηλών τόνων ηγετική δύναμη ή μια χώρα που συμπεριφέρεται ως ταύρος σε υαλοπωλείο;
25 χρόνια μετά την επανένωση αναλυτές επιχειρούν να δώσουν το στίγμα της σημερινής Γερμανίας. Άλλοι κάνουν λόγο για μια «διστακτική ηγέτιδα παρά τη θέλησή της», άλλοι επισημαίνουν ότι η ενωμένη Γερμανία είναι ισχυρή, επειδή οι γείτονές της είναι ανίσχυροι. Το βρετανικό περιοδικό Economist έγραψε ότι η Γερμανία είναι μια ηγεμονική χώρα που αποποιείται τον ρόλο της, αλλά που θα πρέπει να ηγείται. «Η Ευρώπη είναι γερμανική», αποφαίνεται ο ανταποκριτής της TAZ στις Βρυξέλλες και παραπέμπει στη μεγάλη επιρροή της σε όλους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Για την πρώην γαλλίδα υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Νοέλ Λενουάρ η Αγκελα Μέρκελ είναι η πιο φιλεοευρωπαία αρχηγός κυβέρνησης που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη.
«Επιστροφή στη διαρχία»
Παραδοσιακά η γερμανογαλλική συνεργασία ήταν στον πυρήνα της ευρωπαϊκής ενοποίησης και σήμερα διαδραματίζει ρόλο ατμομηχανής. «Στο τιμόνι κάθεται αυτή την εποχή η Γερμανία», υποστηρίζει ο Έλμαρ Μπροκ, πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
«Όχι όμως γιατί είναι επιλογή της, αλλά επειδή η Γαλλία είναι οικονομικά πιο ασθενής και ασχολείται περισσότερο με τις μεταρρυθμίσεις. Νομίζω ότι δεν μας αρέσει να είμαστε μόνοι στην κορυφή της ηγετικής πυραμίδας», συνεχίζει. «Γι’ αυτό ελπίζω η Γαλλία να επανέλθει εκεί που ήταν και στο παρελθόν. Συχνά είναι ψυχολογικά πιο εύκολο, όταν μοιράζεσαι ηγετικά καθήκοντα. Για να αναλάβουμε και πάλι τη διαρχία στην ΕΕ θα πρέπει να ανακάμψει οικονομικά η Γαλλία».
Οι αναμνήσεις από τους ενδοιασμούς που προέβαλαν αρχικά η Γαλλία και η Βρετανία στην επανένωση της Γερμανίας έχουν σχεδόν σβήσει και στην πολιτική καθημερινότητα των Βρυξελλών δεν παίζουν κανένα ρόλο. Η ένταξη στην ΕΕ ήρθε για τους κατοίκους της πρώην Αν. Γερμανίας σε μια νύκτα με την προσχώρηση στη Δυτ. Γερμανία. Πρώην κοινοτικοί υπάλληλοι θυμούνται ότι δεν προηγήθηκε καμιά διαπραγμάτευση και καμιά άλλη χρονοβόρα διαδικασία .
«Χαμηλό προφίλ»
Στα σημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΕΕ – ευρώ, Ελλάδα, Ουκρανία και προσφυγικό – η Γερμανία είναι αυτή που δίνει τον τόνο. Η πρωτοκαθεδρία της στην οικονομική και δημοσιονομική πολιτική έχει οδηγήσει στην εικόνα κλισέ των μισητών Γερμανών.
Τα πλακάτ στην Ελλάδα και την Ιταλία με την καγκελάριο να φορά στολή των SS ή με τα χαρακτηριστικά του Χίτλερ αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Με την πολιτική λιτότητας η Γερμανία διαίρεσε την Ευρώπη.
Γι’ αυτό ο ΄Ελμαρ Μπροκ συνιστά χαμηλό προφίλ. «Θα πρέπει να προσέχουμε και να μην προβάλουμε προς το έξω ότι είμαστε η μεγαλύτερη χώρα, διότι αυτό έχει ως συνέπεια τη δυσπιστία των μικρότερων χωρών», λέει.
Αλλά πώς βλέπει ένας εκπρόσωπος μιας μικρής χώρας τη Γερμανία; Ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου Γκι Φερχόφστατ υποστηρίζει ότι το Βερολίνο μπορεί να συνεχίσει να κινείται με φιλοδοξία και ενεργητικότητα. «Ίσως να έχουμε απολέσει την ενέργειά μας μετά την επανένωση», υποστηρίζει. «Η Γερμανία έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο και προωθεί την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Ήταν εξάλλου πάντα ιστορική υποχρέωση της χώρας στον 20ο αιώνα . Ελπίζω να την συνεχίσει. Χρειαζόμαστε γερμανικές ηγετικές φυσιογνωμίες».
«Με βήμα σημειωτόν»
Ο Έλμαρ Μπροκ διαπιστώνει αρρυθμίες στον συντονισμό της κοινής εξωτερικής πολιτικής ανάμεσα στη Γερμανία και τη Γαλλία. «Η Γαλλία έχει ρίξει το κέντρο βάρους στην Αφρική και τη Μεσόγειο και είναι σε θέση να αναλάβει ηγετικό ρόλο σε στρατιωτικό επίπεδο. Εδώ θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη συνεργασία», επισημαίνει.
Άλλοι αναλυτές διαπιστώνουν ότι υπάρχει καλή συνεργασία ανάμεσα στη Μέρκελ και τον Ολάντ όσον αφορά την ουκρανική κρίση και τη στάση απέναντι στη Ρωσία. Αντίθετα, το ηγετικό δίδυμο δεν φαίνεται να διαθέτει καθαρό στόχο για το προς τα πού οδηγεί το εγχείρημα Ευρώπη.«Η πορεία γίνεται με βήμα σημειωτόν», διαμαρτύρεται ο Φερχόφστατ. «Αλλά αυτός ο ρυθμός, όταν πρόκειται για την ευρωκρίση ή τους πρόσφυγες, είναι αργός. Καμιά φορά στη ζωή πρέπει να κάνεις το μεγάλο άλμα. Ισχύει στην ιδιωτική ζωή, αλλά και σε υπερεθνικές οργανώσεις όπως είναι η Ευρώπη».
Πηγή: DW