Της Τζένης Κριθαρά
Με αφορμή τις δηλώσεις του υφυπουργού Μεταφορών, Νίκου Μαυραγάνη, σχετικά με την επιβολή προστίμων
ανάλογα με το εισόδημα των παραβατών του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) και
την «κοινωνική θητεία» σε όσους προκαλούν σοβαρά ατυχήματα, το enikonomia.gr έψαξε και βρήκε σε ποιες χώρες εφαρμόζονται
αντίστοιχα συστήματα ποινών.
Όπως φαίνεται, λοιπόν, το
ελληνικό υπουργείο προσανατολίζεται στο να ακολουθήσει το παράδειγμα της
Φινλανδίας και της Ελβετίας, καθώς πρόκειται για τις δύο χώρες που επιβάλλουν
πρόστιμα στους παραβάτες βάσει του εισοδήματός τους. Για την ακρίβεια, το
Ελσίνκι εφαρμόζει ένα σύστημα επιβολής ημερήσιου προστίμου, το οποίο
υπολογίζεται στη βάση του διαθέσιμου ημερήσιου εισοδήματος του παραβάτη.
Ενδεικτικό είναι το
παράδειγμα του Φινλανδού επιχειρηματία, Ρέιμα Κουΐσλα, ο οποίος τον Απρίλιο του
2015 κλήθηκε να πληρώσει πρόστιμο ύψους 54,024 ευρώ επειδή οδηγούσε με ταχύτητα
64 χλμ/ώρα σε ζώνη ταχύτητας 50 χλμ/ ώρα.
Δεδομένης της ταχύτητας με την οποία
οδηγούσε, ο εκατομμυριούχος επιχειρηματίας δέχθηκε πρόστιμο οκτώ ημερών, το
οποίο εν συνεχεία υπολογίστηκε βάσει του εισοδήματος των 6,55 εκατ. ευρώ που
είχε δηλώσει το 2013. Κάποιος που
θα διέπραττε το ίδιο αδίκημα με ετήσιο εισόδημα 50.000 ευρώ, θα πλήρωνε 345
ευρώ.
Η προοδευτικότητα των ποινών είναι χαρακτηριστικό στοιχείο
της νομοθεσίας των χωρών της Βόρειας Ευρώπης. Στις περισσότερες των
περιπτώσεων, τα πρόστιμα υπολογίζονται βάσει του ημερήσιου καθαρού εισοδήματος
του παραβάτη, λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των παιδιών, καθώς και το ύψος των
βασικών δαπανών διαβίωσης (που σήμερα
υπολογίζονται στα 255 ευρώ τον μήνα). Ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης,
υπολογίζεται η διάρκεια του προστίμου.
Η περίπτωση του Ρέιμα
Κουΐσλα δεν είναι μοναδική. Το 2002 στέλεχος της Nokia δέχθηκε πρόστιμο 103.600 δολαρίων
επειδή έτρεχε περισσότερο από ό,τι έπρεπε στους δρόμους του Ελσίνκι με τη
μηχανή του. Το πρόστιμο υπολογίστηκε βάσει του εισοδήματος των 12,5
εκατομμυρίων δολαρίων που είχε δηλώσει.
Και στις δύο περιπτώσεις, οι
παραβάτες εφεσίβαλαν τα πρόστιμα, τα οποία τελικά μειώθηκαν.
Το
παράδειγμα της Ελβετίας
Αντίστοιχο σύστημα επιβολής προστίμων για
παραβάσεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας εφαρμόζεται και στην Ελβετία. Το
πρόστιμο υπολογίζεται βάσει της περιουσίας του παραβάτη, ο οποίος παράλληλα
κινδυνεύει με πόντους ποινής και αφαίρεση της άδειας οδήγησης.
Το 2010 είχε κάνει τον
γύρο του κόσμου η περίπτωση ενός Σουηδού οδηγού που κλήθηκε να πληρώσει πρόστιμο
ενός εκατομμυρίου ελβετικών φράγκων επειδή έτρεχε με ταχύτητα 290 χλμ/ώρα σε
ελβετικό αυτοκινητόδρομο. Οι ελβετικές αρχές σχολίασαν πως τίποτα δεν
δικαιολογεί την ανάπτυξη τόσο υψηλής ταχύτητας.
Αξίζει να σημειωθεί πως και
το προηγούμενο παγκόσμιο ρεκόρ… προστίμου για παράβαση του κώδικα οδικής
κυκλοφορίας το κατέχει η Ελβετία, με έναν οδηγό που κλήθηκε να πληρώσει 290.000
ελβετικά φράγκα.