Μπορεί να φάνηκε ότι ήταν μια βιαστικά συγκληθείσα συνέντευξη Τύπου, για την ανακοίνωση της διάσωσης της Credit Suisse, αλλά στην πραγματικότητα είχαν προηγηθεί πολλές μυστικές συναντήσεις, στη διάρκεια των οποίων εξυφάνθηκε ένα σχέδιο σωτηρίας του τραπεζικού κολοσσού κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της πολιτικής ελίτ της Ελβετίας.
Ήταν μια κίνηση που ταρακούνησε τον κόσμο, αλλά το ελβετικό κατεστημένο ήταν έτοιμο. Η Κεντρική τράπεζα της Ελβετίας και η χρηματοοικονομική ρυθμιστική αρχή της χώρας δήλωναν δημόσια ότι η Credit Suisse ήταν υγιής, αλλά πίσω από κλειστές πόρτες διεξαγόταν ένας αγώνας για τη διάσωση της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας. Η αλυσίδα των γεγονότων, οδήγησε στο να διαγραφεί μια από τις τραπεζικές ναυαρχίδες της Ελβετίας, με μια συγχώνευση που υποστηρίζεται από 260 δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα (280 δισεκατομμύρια δολάρια) κρατικών κεφαλαίων και σε μια κίνηση που θα ανέτρεπε τα παγκόσμια οικονομικά, αλλά πώς; Ευνοώντας τους μετόχους της τράπεζας εις βάρος των επενδυτών ομολόγων.
Η Ελβετία παραμένει προπύργιο πολιτικής ουδετερότητας κάτι που έχει εξασφαλίσει τη θέση της ως ασφαλούς καταφυγίου για τις πλούσιες ελίτ. Τα γεγονότα που σημειώθηκαν πάντως έρχονται σε αντίθεση με ένα από τα βασικά μαθήματα της οικονομικής κρίσης του 2008. Και η διάσωση προκαλεί κινδύνους σε ένα μεγαθήριο του τραπεζικού συστήματος την UBS, του Ομίλου AG.
Η ασυνήθιστη επιλογή
Επιπλέον, η επιλογή να πληρώσουν οι κάτοχοι ομολόγων το κόστος για να μετριαστεί η ζημιά των μετόχων, τρόμαξε τους δανειστές οι οποίοι με την συγχώνευση UBS-Credit Suisse, είδαν να αυξάνεται το κόστος δανεισμού τους και αυτό θα μπορούσε να αποτελεί απειλή για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Οι κάτοχοι ομολόγων είναι δανειστές. Η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας αρνήθηκε οποιοδήποτε σχόλιο. Το υπουργείο Οικονομικών επίσης. Πραγματικά κακοποιημένη από τα σκάνδαλα και τις ζημίες που βιώνει επί χρόνια, η Credit Suisse αντιμετώπιζε επί μήνες μια κρίση εμπιστοσύνης που μόνη της δημιούργησε. Ήταν θέμα ημερών να επισφραγιστεί ο θάνατός της.
Αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση της είδησης, στις 12 Μαρτίου, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παρέμβουν για να εγγυηθούν όλες τις καταθέσεις των δύο μεσαίου μεγέθους τραπεζών που αγωνίζονταν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις για μετρητά, τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν στην Credit Suisse και στο πώς αυτή θα διατηρήσει την εμπιστοσύνη των καταθετών. Οι πελάτες είχαν ήδη αποσύρει 110 δισεκατομμύρια δολάρια από την τράπεζα με έδρα την Ζυρίχη τους τελευταίους τρεις μήνες του 2022 κι εκείνη πάλευε να αντιστρέψει τις εκροές.
Ένας τραπεζίτης που μεσολάβησε σε μια σειρά διασώσεων ευρωπαϊκών τραπεζών κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, είπε στο Reuters ότι όταν είδε την κατάρρευση των δύο τραπεζών στις ΗΠΑ, ήταν βέβαιο στα μάτια του πως η UBS θα εκαλείτο να στηρίξει την Credit Suisse. Μάλιστα είπε ότι στις 13 Μαρτίου τηλεφώνησε στην UBS και τους προειδοποίησε ότι θα πρέπει να περιμένουν (είναι οι μεγαλύτεροι διαχειριστές περιουσίας στον κόσμο) τηλεφώνημα από τις ελβετικές αρχές. Δύο ημέρες μετά, η Credit Suisse είχε βυθιστεί σε πλήρη κρίση. Και όταν ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας της Σαουδικής Αραβίας, Ammar Al Khudairy, δήλωσε ότι δεν μπορούσε να επενδύσει κι άλλα χρήματα, αυτή την φορά στην ελβετική τράπεζα, στην πραγματικότητα οδήγησε τις μετοχές της Credit Suisse στα τάρταρα.
Εκστρατεία καθησυχασμού
Μικρή σημασία είχε το γεγονός ότι ο μεγαλύτερος επενδυτής της Credit Suisse επανέλαβε επίσης την εμπιστοσύνη του σε αυτήν. Η τράπεζα λόγω του μεγέθους της στην Ευρώπη, ήταν υπό στενή παρακολούθηση σε καθημερινή βάση. Ακολούθησαν σημαντικές εκροές καταθέσεων, όπως είπε στο Reuters ο τραπεζίτης που θα συνέχιζε να συμβουλεύει την UBS για τη συγχώνευση.Ωστόσο αρνήθηκε να αναφερθεί σε αριθμό. Σε Ζυρίχη και Βέρνη η πίεση κλιμακωνόταν. Ωστόσο, καθώς ξεκίνησαν οι συζητήσεις για τη διάσωση της Credit Suisse, οι ελβετικές ρυθμιστικές αρχές η FINMA και η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας, δήλωσαν ότι «τα προβλήματα ορισμένων τραπεζών στις ΗΠΑ δεν αποτελούν άμεσο κίνδυνο μετάδοσης για τις ελβετικές χρηματοπιστωτικές αγορές». Από την άλλη ανέφεραν ότι θα χρηματοδοτούσαν την τράπεζα όσο χρειαζόταν. Άρα υπήρχε πρόβλημα. Ακόμα και η ίδια η Credit Suisse διέδιδε ότι η θέση της ήταν καλή. Δήλωσε στο Reuters ότι ο μέσος δείκτης κάλυψης ρευστότητας, δεν άλλαξε μεταξύ 8 Μαρτίου και 14 Μαρτίου, παρά την παγκόσμια τραπεζική κρίση.
Η υπουργός Οικονομικών της Ελβετίας Karin Keller-Sutter, πρώην μεταφράστρια και δασκάλα, που μόλις μερικούς μήνες είναι στη θέση αυτή, είπε στη συνέντευξη Τύπου της Κυριακής ότι είχε συμφωνηθεί πρόσθετη υποστήριξη για την Credit Suisse, αλλά κρατήθηκε μυστική από φόβο μήπως πανικοβληθεί ο κόσμος με μια σειρά από ανακοινώσεις έκτακτης ανάγκης. Είπε επίσης ότι ήταν ήταν σε στενή επαφή με την υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν και με τον Βρετανό υπουργό Οικονομικών Τζέρεμι Χαντ. Και οι δύο χώρες έχουν στο έδαφός τους, μεγάλες θυγατρικές της Credit Suisse που απασχολούν χιλιάδες εργαζόμενους.
Οι ευρωπαϊκές χώρες, Λουξεμβούργο, Ισπανία και Γερμανία έχουν κάποιες θυγατρικές της Credit Suisse, αλλά είναι μικρές. Οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές ανησύχησαν γιατί σκέφτηκαν ότι οι Ελβετοί θα μπορούσαν να επιβάλουν ζημίες στους κατόχους ομολόγων, όπως κι έκαναν, αφού το κόστος μιας διάσωσης θα έπεφτε στους φορολογούμενους. Ευρωπαϊκές πηγές ζήτησαν ανωνυμία και είπαν ότι οι Ελβετοί «το έκαναν μόνοι τους», και αυτό, για τις ευρωπαϊκές αρχές, ήταν «μεγάλη έκπληξη».
Όχι για όλους. Κάποιοι γνώριζαν
Για κάποιους όμως φαίνεται ότι δεν ήταν. Οι Σαουδάραβες επενδυτές είχαν ενημερωθεί, γιατί κατείχαν το 10% της τράπεζας. Και απείλησαν με αγωγές, αν δεν περιορίζονταν οι απώλειές τους, όμως μετέφερε άλλη πηγή στο Reuters, η οποία επίσης ζήτησε ανωνυμία. Και το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας, αλλά και οι ελβετικές ρυθμιστικές αρχές θεώρησαν ότι δεν έπρεπε να εξαερωθούν οι μέτοχοι. Θα ήταν μεγαλύτερος πονοκέφαλος.
Στο τέλος, οι Ελβετοί κατέληξαν να εξαφανίσουν ομόλογα 16 δισεκατομμυρίων φράγκων και να αποζημιώσουν τους μετόχους με 3 δισεκατομμύρια φράγκα. Ανέτρεψαν έτσι μια βασική αρχή της τραπεζικής χρηματοδότησης, που είναι ότι οι μέτοχοι και όχι οι ομολογιούχοι δέχονται το πρώτο πλήγμα όταν χρεοκοπεί μια τράπεζα.
Οι Ελβετοί είναι κάθετοι. Η συγκεκριμένη κίνηση προστατεύει τους φορολογούμενους, λένε. Αν άφηναν την τράπεζα να χρεοκοπήσει κανονικά η ζημιά για την οικονομία της χώρας θα ήταν τεράστια. Αλλά γεγονός παραμένει ότι όταν είσαι τράπεζα για δισεκατομμυριούχους μπορεί να πεθάνεις σε τρεις μέρες.
στο 