Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εξήγγειλε την κοινή πρωτοβουλία με στόχο τη διάσωση αφρικανών προσφύγων που έχουν παγιδευτεί στη Λιβύη και εν μέρει έχουν πέσει στα χέρια δικτύων εμπορίας ανθρώπων.
«Είναι μια επείγουσα επιχείρηση, πρέπει να οδηγήσουμε όλους όσους θέλουν να φύγουν από τη Λιβύη έξω από τη χώρα και πίσω στις πατρίδες τους». Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Αφρικανικής Ένωσης, 400.000 έως 700.000 Αφρικανοί εξακολουθούν να βρίσκονται σήμερα εγκλωβισμένοι στη Λιβύη.
Εκατοντάδες χιλιάδες στα σύγχρονων δουλεμπόρων
Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν πέσει θύματα σύγχρονης δουλείας. Είναι άνθρωποι σαν τον Άνταμ από την Ακτή Ελεφαντοστού, που όταν είχε φθάσει στη Λιβύη το 2016 έπεσε στα χέρια διακινητών που τον πούλησαν σε κάποιον γαιοκτήμονα. Μετά από ανείπωτη ταλαιπωρία, η μητέρα του κατέβαλε ένα ποσό 550 ευρώ για την απελευθέρωση του Άνταμ. Πριν από δύο εβδομάδες πέταξε με τη βοήθεια του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (IOM) από την Τρίπολη πίσω στην Ακτή Ελεφαντοστού. Η χώρα που φιλοξένησε τη Σύνοδο ΕΕ-Αφρικής έχει ενισχύσει στο μεταξύ τις δράσεις επαναπατρισμού των πολιτών της σε στενή συνεργασία με τον ΙΟΜ.
Εκπρόσωπος του Νιγηριανού προέδρου Μπουχαμαντού Μπουχάρι, μιλώντας στην DW, δεσμεύθηκε ότι η κυβέρνηση της χώρας του θα κάνει το παν ώστε οι Νιγηριανοί που έχουν παγιδευτεί στη Λιβύη να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Ο επαναπατρισμός προσφύγων και μεταναστών είναι ωστόσο μόνο εφικτός από περιοχές στις οποίες έχει πρόσβαση η κεντρική κυβέρνηση της Λιβύης, εξηγεί η Μαρίνα Σραμ, εκπρόσωπος του ΙΟΜ στο Αμπιτζάν. «Κατά πρώτο λόγο έχουμε πρόσβαση σε καταυλισμούς υποδοχής που διαχειρίζεται η κυβέρνηση στα βόρεια της Λιβύης, αλλά και αυτό συνιστά μεγάλη πρόκληση. Η κατάσταση ασφαλείας είναι συχνά και σε αυτές τις περιοχές δυσχερής και ο σχεδιασμός τέτοιων επιχειρήσεων (σ.σ. επαναπατρισμού) είναι εξαιρετικά σύνθετος», επισημαίνει η εκπρόσωπος του ΙΟΜ και συμπληρώνει ότι σε μεγάλα τμήματα της κατεχόμενης από πολεμάρχους και παραστρατιωτικές οργανώσεις χώρας, κυρίως στο νότιο τμήμα, απαιτείται στρατιωτική υποστήριξη. Πάντως η ΕΕ θέλει να διαθέσει τους πόρους για τον επαναπατρισμό και την ακόλουθη μέριμνα που χρειάζονται όσοι θα επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Δεν πρόκειται απλά και μόνο για το εισιτήριο της επιστροφής, αλλά ζητούμενο είναι να δοθεί μια οικονομική προοπτική, μια κατάρτιση ή μια αρχική βοήθεια για να ξεκινήσουν κάποια επιχείρηση. Ο ΟΗΕ, που προσφέρει μέσω του ΙΟΜ ιατρικής και ψυχολογική μέριμνα για τους πρόσφυγες και μετανάστες, εκφράζει ικανοποίηση για την πρόσθετη χρηματοδότηση από την Ευρώπη, διότι μόνο αν οι επαναπατριζόμενοι μπορέσουν να ενσωματωθούν ξανά στις πατρίδες τους θα κοπάσει το ρεύμα εκείνων που θέλουν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους προς την ΕΕ.
Πενιχρά αποτελέσματα
Στη δράση επαναπατρισμού συμμετέχει ενεργά η Αφρικανική Ένωση. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της επιτροπής της ΑΕ Μούσα Φακί, έχει ήδη αποσταλεί ομάδα εργασίας στην Τρίπολη με στόχο να οργανώσει την επιχείρηση επαναπατρισμού με τη στήριξη της ΕΕ και του ΟΗΕ.
Πάντως η τελική διακήρυξη της Συνόδου ΕΕ-Αφρικής είναι γεμάτη διπλωματικές διατυπώσεις περί επιθυμιών, στόχων και κοινών συμπερασμάτων σχετικά με τις προκλήσεις για το μέλλον της αφρικανικής ηπείρου. Οι εκπρόσωποι των 28 ευρωπαϊκών και των 55 αφρικανικών κρατών της συνόδου δεν κατόρθωσαν να πετύχουν κάτι περισσότερο στις σύντομες συνεδριάσεις τους. Δεν υπήρξαν δεσμεύσεις για επενδύσεις, ούτε αποφάσεις για νέες οικονομικές στρατηγικές, για συνεργασία ΕΕ-Αφρικής ή για τις αιτίες της προσφυγικής κρίσης. Η σύνοδος ολοκληρώθηκε απλά με μια περιγραφή της σημερινής κατάστασης.
Πηγή Πληροφοριών: DW