Με αφορμή μια διαμάχη που μαίνεται εδώ και καιρό μεταξύ των δυο γνωστών γερμανικών μέσων ενημέρωσης, η Bild κατέθεσε αγωγή εναντίον του Focus Online στο Πρωτοδικείο της Κολωνίας. Η λαϊκή εφημερίδα επιρρίπτει στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού ότι αντιγράφει συστηματικά, αποκλειστικά συνδρομητικά άρθρα της Bild Plus, τα οποία δεν είναι ελεύθερα προσβάσιμα για τους αναγνώστες, αλλά μόνον κατόπιν πληρωμής.
Σύμφωνα με την Bild πρόκειται για στοχευμένη παρεμπόδιση του επιχειρηματικού μοντέλου ανταγωνιστικού μέσου που επιπλέον παραβιάζει τα λεγόμενα «δικαιώματα προσωπικών δεδομένων» στο δίκαιο Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Με την τακτική αυτή το Focus Online θίγει το επιχειρηματικό μοντέλο ενός ολόκληρου κλάδου, επισημαίνει ο αρχισυντάκτης της ψηφιακής Bild Γιούλιαν Ράιχελτ. «Πρέπει να αντισταθούμε σε αυτό». Από την πλευρά του Focus δεν υπήρξε ακόμη επίσημη αντίδραση.
Ασαφές το νομικό πλαίσιο
Το πρόβλημα στη συγκεκριμένη υπόθεση είναι πάντως ότι δεν υπάρχει ένα σαφές νομικό πλαίσιο, μια παράγραφος, για παράδειγμα, που να ορίζει τι επιτρέπεται και τι όχι. Τα όρια είναι δυσδιάκριτα. «Το ότι μπορεί να εμπνέεσαι από αντίπαλα μέσα ενημέρωσης είναι κάτι το σύνηθες την εποχή του διαδικτύου», λέει ο δικηγόρος Γενς Κλάους Φούσμπαν, που ειδικεύεται σε ζητήματα πνευματικών δικαιωμάτων. «Το ότι η δικαιοσύνη όμως καλείται να ασχοληθεί με τη συστηματική αντιγραφή από έναν ανταγωνιστή, είναι κάτι καινούριο», εξηγεί ο ίδιος.
Το 2010 και με αφορμή νομική διαμάχη μεταξύ του διαδικτυακού πόρταλ perlentaucher.de και των Frankfurter Allgemeine και Süddeutsche Zeitung, το Ομοσπονδιακό Ακυρωτικό Δικαστήριο της Γερμανίας είχε αποφανθεί ότι από πλευράς πνευματικής ιδιοκτησίας επιτρέπεται να συνοψίζει κανείς με δικά του λόγια το περιεχόμενο ενός άρθρου και να αξιοποιεί στη συνέχεια δημοσιογραφικά αυτή τη σύνοψη. Στην αγωγή της ωστόσο η Bild δεν επικαλείται το δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας με την κλασική του έννοια, αλλά τα «δικαιώματα προσωπικών δεδομένων» καθώς και το δίκαιο Ανταγωνισμού.
Ένα παράδειγμα από το 1918
Η αντιγραφή πληροφοριών από ανταγωνιστές είναι ένα παλιό και σύνηθες φαινόμενο στα ΜΜΕ, εξηγεί ο καθηγητής Νομικής Άνσγκαρ Όλι από το Πανεπιστήμιο Λούντβιγκ-Μαξιμίλιαν του Μονάχου. Ο ίδιος παραπέμπει σε μια νομική διαμάχη μεταξύ δυο αμερικανικών ειδησεογραφικών πρακτορείων από το 1918. Το ένα διέθετε ανταποκριτές στην Ευρώπη που κάλυπταν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το δεύτερο που δεν διέθετε ανταποκριτές αντέγραφε τις ειδήσεις από εφημερίδες στις ανατολικές ακτές και τις διέδιδε στη συνέχεια μέσω δικών του τηλεγραφημάτων στις δυτικές ΗΠΑ. Με τον τρόπο αυτό και οι εφημερίδες των δυτικών ακτών είχαν εγκαίρως πρόσβαση στις ειδήσεις. «Και τότε τέθηκε το ερώτημα εάν απαγορεύεται η διάδοση μιας είδησης την οποία ‘έβγαλε’ κάποιος άλλος. Η απάντηση που δόθηκε: οι ειδήσεις είναι ελεύθερες».
Βέβαια στην προκειμένη περίπτωση των Bild και Focus Online η υπόθεση είναι αρκετά διαφορετική. «Πολλά από αυτά που διαβάζει κανείς είναι προϊόντα αθέμιτου ανταγωνισμού και συστηματικής αντιγραφής ξένων περιεχομένων», εξηγεί ο καθηγητής.
Δεν μπορείς να αποτρέψεις το να παρακολουθεί ένα μέσο τους ανταγωνιστές του, επισημαίνει και ο δικηγόρος Γενς Κλάους Φούσμπαν, εντούτοις υπάρχουν και όρια. «Πρέπει να δεις πότε παραβιάζονται αυτά τα όρια. Αυτό συμβαίνει σίγουρα όταν ένα μέσο δεν παράγει πλέον τίποτα δικό του και απλώς αντιγράφει τους άλλους. Εάν αυτό ισχύει και νομικά; Αυτό είναι τώρα το άκρως ενδιαφέρον νομικό ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί».
Πηγή: DW