Έξι μήνες αφότου αποχώρησαν από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, οι ΗΠΑ επιβεβαίωσαν σήμερα ότι από την Δευτέρα θα επαναφέρουν όλες τις κυρώσεις σε βάρος της Τεχεράνης, ασκώντας τη “μέγιστη πίεση” παρά τις αμφιβολίες που εκφράζονται για τον στόχο αυτής της απόφασης.
Τον Αύγουστο είχαν επιβληθεί τα πρώτα τιμωρητικά μέτρα σε βάρος του Ιράν –που είχαν αρθεί το 2015 σε αντάλλαγμα για τη δέσμευση, εκ μέρους της Τεχεράνης, να διακόψει το πυρηνικό πρόγραμμά της.
Όπως είχε προαναγγείλει η αμερικανική κυβέρνηση, παρά τις διαμαρτυρίες της ιρανικής ηγεσίας, των Ευρωπαίων συμμάχων της Ουάσινγκτον αλλά και της Κίνας και της Ρωσίας, το δεύτερο κύμα των κυρώσεων θα τεθεί σε ισχύ την Δευτέρα. Με βάση αυτήν την απόφαση, θα επιβάλλονται κυρώσεις –ουσιαστικά θα απαγορεύεται η πρόσβασή τους στην αμερικανική αγορά– σε όλες τις χώρες, οντότητες ή ξένες επιχειρήσεις που θα εξακολουθήσουν να αγοράζουν ιρανικό πετρέλαιο ή να συναλλάσσονται με τις τράπεζες της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Οκτώ χώρες θα εξαιρεθούν και θα τους επιτραπεί προσωπινά να συνεχίσουν να αγοράζουν ιρανικό πετρέλαιο, “μόνο όμως επειδή απέδειξαν ότι καταβάλουν σημαντικές προσπάθειες να μειώσουν τις εισαγωγές τους σχεδόν σε μηδενικό επίπεδο”, όπως εξήγησε νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο.
Η τελική λίστα των χωρών αυτών θα γίνει γνωστή την Δευτέρα. Ο Πομπέο διευκρίνισε μόνο ότι δεν περιλαμβάνεται σ’ αυτήν καμία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας, Φατίχ Ντενμέζ, είπε σήμερα ότι η χώρα του θα είναι μία από τις οκτώ που θα εξαιρεθούν. “Γνωρίζουμε ότι η Τουρκία περιλαμβάνεται στις χώρες που θα εξαιρεθούν, αλλά ακόμη δεν έχουν περισσότερες λεπτομέρειες”, είπε ο υπουργός, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για το μέτρο αυτό.
Οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Ιράν και Τουρκίας φτάνουν τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, όμως η Άγκυρα έχει εκφράσει τη βούλησή της να τις αυξήσει στα 30 δισεκ. δολάρια. Η Τεχεράνη καλύπτει σχεδόν τις μισές ανάγκες της Τουρκίας σε πετρέλαιο. Τους τελευταίους μήνες, Τούρκοι αξιωματούχοι είχαν δηλώσει ότι η χώρα τους σκόπευε να διατηρήσει τις εμπορικές σχέσεις με το Ιράν, παρά τις αμερικανικές κυρώσεις.
Μεταξύ των υπολοίπων χωρών που θα εξαιρεθούν από τις κυρώσεις αναμένεται ότι θα είναι η Νότια Κορέα, η Ινδία, ακόμη και η Κίνα.
Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου θα υπερκαλύψει τη ζήτηση τον επόμενο χρόνο, καθιστώντας ευκολότερο για τις υπόλοιπες χώρες να διακόψουν τις εισαγωγές τους από το Ιράν. Ο Μπράιαν Χου, ο ειδικός εκπρόσωπος της Ουάσινγκτον για το Ιράν, δήλωσε σήμερα σε δημοσιογράφους ότι η Σαουδική Αραβία υπήρξε “πολύ εξυπηρετική” σε ό,τι αφορά την κάλυψη της ζήτησης. Εξήγησε μάλιστα ότι το Ριάν “απομόνωσε επιτυχώς το πετρέλαιο” από άλλα πολιτικά ζητήματα που συνδέονται με τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι μέσα στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη, στις 2 Νοεμβρίου.
Πηγές πληροφοριών: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters, Anadolu