Την ανησυχία της για τις εξελίξεις στην Τουρκία, μετά την επιβολή “κατάστασης έκτακτης ανάγκης”, εξέφρασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έπειτα από ερώτηση του Κώστα Χρυσόγονου για «τη φίμωση του Τύπου στην Τουρκία».
Ο ευρωβουλευτής είχε εκφράσει τον έντονο προβληματισμό του «για τις αντιδράσεις του καθεστώτος Ερντογάν μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, κάνοντας λόγο για επιχειρούμενη κατάλυση του κράτους δικαίου». Παράλληλα, είχε αναρωτηθεί «αν η Τουρκία πληροί τις προϋποθέσεις των άρθρων 2 και 49 της Συνθήκης ΕΕ ώστε να θεωρείται υποψήφια προς ένταξη χώρα».
Στην απάντησή του, ο Επίτροπος Χαν τόνισε πως η ελευθερία έκφρασης αποτελεί ένα από τα κύρια θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ αναγνώρισε πως πράγματι η Ευρωπαϊκή Ένωση ανησυχεί για τις εξελίξεις μετά την επιβολή κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία. Χαρακτηριστικά αναφέρθηκε στον μεγάλο αριθμό ενταλμάτων σύλληψης δημοσιογράφων, αλλά και το κλείσιμο πολλών μέσων ενημέρωσης.
Κλείνοντας, κάλεσε την Τουρκία να τηρεί τις αρχές του κράτους δικαίου και των ανθρώπινων δικαιωμάτων και τόνισε πως η Επιτροπή θα παρακολουθεί με τη μεγαλύτερη δυνατή επιμέλεια τα ζητήματα αυτά, ενώ υπογράμμισε πως οι διαπραγματεύσεις προσχώρησης πρέπει να εξακολουθήσουν να συνιστούν το θεμέλιο των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας.
Η απάντηση του κ. Χάαν ήταν η εξής:
«Η ελευθερία έκφρασης αποτελεί ένα από τα κύρια θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ύπαρξη και λειτουργία ελεύθερων, πολύμορφων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης είναι ουσιαστικής σημασίας παράγοντας σε κάθε δημοκρατική κοινωνία.
Στα συμπεράσματά του της 18ης Ιουλίου 2016, το Συμβούλιο υπενθύμισε ότι η Τουρκία είναι υποψήφια χώρα. Η ΕΕ έχει τονίσει επανειλημμένα ότι η Τουρκία, ως υποψήφια χώρα, οφείλει να προσβλέπει στα κατά το δυνατόν υψηλότερα δημοκρατικά πρότυπα και στις βέλτιστες δημοκρατικές πρακτικές, ιδίως στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών ελευθεριών.
Η ΕΕ ανησυχεί για ορισμένες εξελίξεις που ακολούθησαν την επιβολή της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Έχουν εκδοθεί εντάλματα σύλληψης για μεγάλο αριθμό δημοσιογράφων, ενώ η εκτελεστική εξουσία έχει κλείσει πολλά μέσα ενημέρωσης.
Όπως αναφέρεται στην κοινή δήλωση της Ύπατης Εκπροσώπου/Αντιπροέδρου και του Επιτρόπου για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και τις Διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση, της 21ης Ιουλίου 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί τις τουρκικές Αρχές να τηρούν, υπό οιεσδήποτε περιστάσεις, τις αρχές του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών. Για κάθε εικαζόμενο αδίκημα ή εγκληματική πράξη πρέπει να τηρείται η νομιμότητα και να γίνεται σεβαστό το δικαίωμα κάθε ατόμου σε δίκαιη δίκη. Υπό το φως των πρόσφατων γεγονότων στην Τουρκία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρακολουθεί όλως ιδιαιτέρως τα θέματα αυτά, με την μεγαλύτερη δυνατή επιμέλεια.
Η Επιτροπή πιστεύει ότι οι διαπραγματεύσεις προσχώρησης πρέπει να εξακολουθήσουν να συνιστούν το θεμέλιο των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, δεδομένου ότι αυτές εξασφαλίζουν την ύπαρξη ενός απτού μηχανισμού διαλόγου. Όπως επανέλαβε, στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου υψηλού επιπέδου με την Τουρκία, στην ‘Αγκυρα, στις 9 Σεπτεμβρίου 2016, η ΕΕ εξακολουθεί να προσβλέπει στην στενή συνεργασία της Τουρκίας για την αντιμετώπιση των κοινών μας προβλημάτων».