Τα «κεντρικά του τρόμου», όπως χαρακτηρίζουν πολλοί, το αρχηγείο της Γκεστάπο στο Αμβούργο βρίσκονταν στην περιοχή του δημαρχείου. Ένα υποβλητικό κτίριο πάνω από 300 χρονών στο κέντρο της παλιάς πόλης.
O πρόσφατα ανακαινισμένος του πύργος ξεπερνά σε ύψος τα παρακείμενα κτήρια ενώ στους πρώτους ορόφους του στεγάζεται σήμερα πολυτελές ξενοδοχείο. Ήδη όμως σε κάποια παράθυρα έχουν γραφεί επικριτικά σχόλια για αυτή τη νέα, αμφιλεγόμενη χρήση του κτηρίου.
Κάποτε πίσω από τα ίδια παράθυρα και την κομψή σήμερα πρόσοψη, η μυστική αστυνομία του Χίτλερ βασάνιζε τους αντιφρονούντες του ναζιστικού καθεστώτος.
Ήδη το 1933, η Γκεστάπο ξεκίνησε τις ανακρίσεις και τα βασανιστήρια μέσα στο ιστορικό κτίριο, η είσοδος του οποίου είναι στραμμένη προς τα κανάλια που διατρέχουν το κέντρο του Αμβούργου.
Μαύρη σελίδα τηςιστορίας του Αμβούργου
Ανάμεσα σε αυτούς που υπέστησαν βασανιστήρια ήταν και ο Χέρμπερτ Μπάαντε. Ο κομμουνιστής κουρέας συνελήφθη επειδή πάνω του βρέθηκαν φέιγ βολάν κατά των ναζί. Το εάν τα τύπωσε ο ίδιος ή εάν είχε συνεργούς, η Γκεστάπο δεν το έμαθε ποτέ, αναφέρει ο γιος του Ντέτλεφ. «Ο πατέρας μου δεν πρόλαβε να μεταφερθεί καν εδώ. Τον έδεσαν σε έναν πάσσαλο και τον χτυπούσαν μέχρι να καταρρεύσει. Τον μαχαίρωσαν επίσης στο πόδι και τον τραυμάτισαν στο πρόσωπο», λέει κρατώντας μία φωτογραφία του πατέρα του.
Κάπως έτσι τρομοκρατούσαν συστηματικά σε αυτό το κτήριο οι ναζί τους κρατούμενους. Μάλιστα κάποιοι εξ αυτών στέλνονταν από εδώ απευθείας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μια αναμνηστική πλάκα που βρίσκεται από τη δεκαετία του 1980 έξω από το κτίριο υπενθυμίζει αυτή τη μαύρη σελίδα της γερμανικής ιστορίας. Παρόλα αυτά, για πολλές δεκαετίες μετά το τέλος του πολέμου, το παρελθόν αυτού του κτηρίου παρέμενε άγνωστο. Μόνο η λεγόμενη «πύλη των μαρτυρίων», η οποία οδηγούσε από τα κελιά του υπογείου στα γραφεία εξακολουθεί σήμερα να θυμίζει το σκοτεινό παρελθόν. Το υπόλοιπο κτίσμα βομβαρδίστηκε, ξαναχτίστηκε και μέχρι το 2013 φιλοξενούσε την δημοτική πολεοδομική αρχή. Σήμερα επίμαχο κτήριο-«φιλέτο» δεν βρίσκεται πια στα χέρια του δημοσίου. Το 2009 πωλήθηκε στο μεγάλο μεσιτικό γραφείο Quantum Immobilien AG.
Μια αμφιλεγόμενη αγοραπωλησία με φόντο το ναζιστικό παρελθόν
Στο σύμβολαιο πώλησης, το μεσιτικό γραφείο Quantum δεσμευόταν να μεριμνήσει ώστε το κτήριο αυτό να διατηρήσει τον ιστορικό του χαρακτήρα. Το 2013 το μεσιτικό γραφείο Quantum ξεκίνησε να πωλεί επιμέρους χώρους του, ωστόσο όροι του αρχικού πωλητηρίου ως προς τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης παρέμειναν ενεργοί και στο επόμενο συμβόλαιο. Σύμφωνα με τις δημοτικές αρχές του Αμβούργου, το κτήριο αυτό θα λειτουργήσει, μεταξύ άλλων, ως μνημείο καταγραφής της ναζιστικής φρίκης, φιλοξενώντας σχετικές εκθέσεις και εκδηλώσεις. Όχι όμως μόνο. Πέρα από τον ειδικό χώρο που θα διατεθεί για τον σκοπό αυτό, το υπόλοιπο τμήμα του αχανούς κτηρίου που σήμερα φέρει το όνομα «Stadthöfe» έχει διατεθεί για ρεστοράν, καφέ, καταστήματα και χώρους εργασίας. Στην ουσία για ένα εμπορικό κέντρο, ενώ υπάρχουν και διαμερίσματα για ιδιώτες. Πόσο όμως είναι συμβατή μια τέτοια χρήση του κτηρίου με το ιστορικό παρελθόν του;
Οι επικριτικές στο Αμβούργο είναι πολλοί και ήδη έχουν γίνει σχετικές έντονες διαμαρτυρίες. Η Κορνέλια Κερθ από την Ένωση για τα Θύματα του Ναζιστικού Καθεστώτος εκτιμά ότι στην πραγματικότητα δεν πρόκειται καν για την έγερση μνημείου για τα θύματα του ναζισμού αλλά για έναν πολύ μικρό εκθεσιακό χώρο 70 τ.μ., ενώ η εμπορική χρήση του κτηρίου είναι αυτή που επισκιάζει την ιστορία του κτίσματος. Από την πλευρά του και ο Ντέτλεφ Μπάαντε πιστεύει ότι με όλες αυτές τις αλλαγές είναι σα να γίνεται και μια «εκκαθάριση» στη μελανή ιστορία του κτηρίου. Ο ίδιος πιστεύει ωστόσο ότι το υπόγειο, οι φυλακές, οι χώροι βασανιστηρίων δεν πρέπει να χάσουν την ιστορική τους αξίας. «Αλλιώς θα είμαστε όλοι ένοχοι», όπως λέει ο ίδιος.
Το θέμα απασχολεί έντονα την κοινωνία του Αμβούργου κι έτσι τέλη Φεβρουαρίου αναμένεται μάλιστα μια ευρύτερη συζήτηση μεταξύ πολιτών και άλλων φορέων για αναφορικά με τη διατήρηση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο του ιστορικού χαρακτήρα του κτηρίου στο μέλλον. Όπως έχει γίνει γνωστό θα συμμετέχει και το επίμαχο μεσιτικό γραφείο Quantum.
Πηγή Πληροφοριών: DW
στο 