Παρά το προφανές δημόσιο συμφέρον, η αμερικανική δικαιοσύνη δεν
επιδιώκει καταδίκη, αλλά (επικερδή) εξωδικαστικό συμβιβασμό με ξένες
επιχειρήσεις που εμπλέκονται σε δικαστικές έρευνες. Παράδειγμα: η Deutsche Bank.
Στον αμέτοχο παρατηρητή η διαμάχη της μεγαλύτερης γερμανικής τράπεζας
Deutsche Bank με την αμερικανική δικαιοσύνη για ενυπόθηκα δάνεια του
παρελθόντος μοιάζει με τολμηρή παρτίδα πόκερ. Η αμερικανική πλευρά ξεκίνησε τη
δικαστική έρευνα προβάλλοντας αξιώσεις ύψους 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων και
προκαλώντας φόβους για το μέλλον της γερμανικής τράπεζας, αλλά και σοβαρούς
κλυδωνισμούς στους τραπεζικούς δείκτες. Ωστόσο, στην Deutsche Bank πιστεύουν
ότι το τελικό ποσό θα είναι αισθητά χαμηλότερο. Πρόκειται για μπλόφα ή για
άλλου είδους τακτική κίνηση της αμερικανικής δικαιοσύνης;
Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός στα παρασκήνια αποτελεί πλέον συνηθισμένη
τακτική στις ΗΠΑ. Κατ΄αυτόν τον τρόπο οι επιχειρήσεις δεν χρειάζεται να
καθίσουν στο σκαμνί του κατηγορουμένου και αποφεύγουν μία χρονοβόρα δικαστική
διαμάχη “εκτός έδρας”. Επιπλέον, δεν υπόκεινται σε περαιτέρω
δικαστικές έρευνες και διασφαλίζουν εχεμύθεια για τις εσωτερικές υποθέσεις
τους. “Δεν θεωρούμε ότι αυτή η τακτική θα αλλάξει σε εύθετο χρόνο”
επισημαίνει, σε πρόσφατη έκθεσή του, το αμερικανικό δικηγορικό γραφείο Gibson
Dunn, που ειδικεύεται στο εταιρικό δίκαιο.
Αιτιάσεις για έλλειψη διαφάνειας
Για το ευρύ κοινό ωστόσο, αυτή η τακτική φαντάζει τουλάχιστον
αδιαφανής. Κανείς δεν αντιλαμβάνεται με ποιά κριτήρια καθορίζεται το τελικό
αντίτιμο του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Την πρακτική αυτή επικρίνει, μεταξύ
άλλων, ο Μπράντον Γκάρετ, καθηγητής στη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου της
Βιρτζίνια. Στο τελευταίο του βιβλίο με χαρακτηριστικό τίτλο “Too Big to
Jail” ο Γκάρετ κάνει λόγο για έναν ολόκληρο “κόσμο μυστικών
συμβιβασμών” με την αμερικανική δικαιοσύνη να εφαρμόζει για τις μεγάλες
επιχειρήσεις διαφορετικά κριτήρια από εκείνα που ισχύουν για τους απλούς
πολίτες. Από την άλλη πλευρά, ίσως ο συμβιβασμός να είναι τελικά και η μοναδική
ρεαλιστική ευκαιρία για μία τιμωρητική παρέμβαση της δικαιοσύνης, καθώς οι
μεγάλες επιχειρήσεις έχουν την ευχέρεια να δαπανήσουν εκατοντάδες εκατομμύρια
δολάρια για νομική υποστήριξη. “Αναρωτιέμαι αν θα καταδικαστεί ποτέ μία
μεγάλη επιχείρηση” λέει ο Λώρενς Γκόλντμαν, δικηγόρος στη Νέα Υόρκη.
Όλα αυτά δεν σημαίνουν βέβαια ότι θα τη γλυτώσει εύκολα η Deutsche
Bank. Ο Τζων Κόφι, καθηγητής Νομικής στο πανεπιστήμιο Κολούμπια, θεωρεί μάλιστα
ότι εν μέσω προεκλογικής περιόδου η αμερικανική δικαιοσύνη είναι διατεθειμένη
να επιδείξει μεγαλύτερη αυστηρότητα, όχι μόνο απέναντι στη γερμανική τράπεζα,
αλλά και σε άλλες μεγάλες εταιρίες που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τον νόμο.
Τελευταιο παράδειγμα: η αμερικανική τράπεζα Wells Fargo, που φέρεται
εμπλεκόμενη σε υπόθεση εικονικών τραπεζικών λογαριασμών. Σε κάθε περίπτωση,
έχουν περάσει οι εποχές που οι μεγάλες επιχειρήσεις απλώς πλήρωναν, έκλειναν
την υπόθεση και στη συνέχεια μετεφέραν το όποιο κόστος στους μετόχους.
“Δομικές αλλαγές”
απαιτεί ο συμβιβασμός
Επιπλέον, επισημαίνει η Τζένιφερ Άρλεν από το πανεπιστήμιο της Νέας
Υόρκης, έχει περάσει και η εποχή που οι δικαστές θεωρούσαν αρκετή μία χρηματική
ποινή για τις επιχειρήσεις που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο. Εκτός από
τον οικονομικό διακανονισμό, η δικαιοσύνη απαιτεί πλέον και “δομικές
αλλαγές” στη διοίκηση και λειτουργία των επιχειρήσεων. Αυτό ισχύει και
στην περίπτωση της Deutsche Bank, αν ευσταθούν οι πληροφορίες της γερμανικής
εφημερίδας Die Welt: επικαλούμενη πρόσωπα που γνωρίζουν την υπόθεση, η Welt
υποστηρίζει ότι ο τελικός συμβιβασμός δεν θα προβλέπει μόνο μία χρηματική ποινή
δισεκατομμυρίων, αλλά και μία αισθητή συρρίκνωση της Deutsche Bank στις ΗΠΑ.
Πηγή: Deutsche Welle