Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι σήμερα ένας μικροσκοπικός παράγοντας στον συνολικό στόλο αυτοκινήτων, που αναπτύσσεται όμως με ταχύτατους ρυθμούς.
Το 2015 οι πωλήσεις αμιγώς ηλεκτρικών (EVs) και επαναφορτιζόμενων υβριδικών (PHEVs) σχεδόν διπλασιάστηκαν στην Ευρώπη, φτάνοντας τα 145.000 οχήματα, με αποτέλεσμα πάνω από 500.000 ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα να κυκλοφορούν στους ευρωπαϊκούς δρόμους.
Το ποσοστό διείσδυσης των ηλεκτρικών Ι.Χ. βέβαια παραμένει πολύ μικρό, λίγο πάνω από το 1% (συνυπολογίζοντας και τα υβριδικά) στις νέες πωλήσεις, αλλά με πολύ αυξημένες τάσεις ανόδου.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει θέσει ως στόχο μέχρι το 2050 το 8% των οχημάτων που κυκλοφορούν να είναι ηλεκτρικά, ένας στόχος ενταγμένος στη συνολική στρατηγική για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούν την κλιματική αλλαγή, αλλά και των καυσαερίων που ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα στις ευρωπαϊκές πόλεις. Θα μπορούσε να τεθεί ένας ακόμα υψηλότερος στόχος, δεδομένου πως οι δεσμεύσεις για την κλιματική αλλαγή δεν θεωρούνται επαρκείς;
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) εξέτασε δύο σενάρια: Τι θα γινόταν εάν το 2050 τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αποτελούσαν το 50% (μεσαίο σενάριο) ή το 80% (υψηλό σενάριο) του συνολικού στόλου, έναντι 8% που υπολογίζει η Ε.Ε.
Σύμφωνα με τον ΕΟΠ, εάν υλοποιηθεί το σενάριο ταχείας ανάπτυξης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων (υψηλό), το μερίδιο της ζήτησης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας θα φτάσει τα επίπεδα του 4-5% σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ήδη από το 2030. Ενώ το 2050 θα φτάσει στο 9,5% κατά μέσον όρο.
Η πολύ αυξημένη διείσδυση των ηλεκτρικών οχημάτων θα μειώσει σε μεγάλο βαθμό τις εκπομπές CO2 και των άλλων αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και των ρυπογόνων καυσαερίων που δημιουργούν το τοπικό νέφος.
Για να βγει το καθαρό όφελος πρέπει βέβαια να υπολογιστούν και οι εκπομπές για την παραγωγή της περισσότερης ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζονται τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και να αφαιρεθούν εκείνες που δεν θα παραχθούν από διυλιστήρια και άλλες εγκαταστάσεις, λόγω της μείωσης της κυκλοφορίας αυτοκινήτων που καίνε υδρογονάνθρακες.
Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψη, ο ΕΟΠ υπολογίζει πως στο σενάριο υψηλής διείσδυσης των ηλεκτρικών οχημάτων μπορεί να υπάρξει μια καθαρή μείωση 255 μεγατόνων (Mt) CO2 μέχρι το έτος 2050, αναφέρει η Καθημερινή. Ειδικά όσον αφορά τις εκπομπές CO2 από τις επιβατικές μεταφορές, η ύπαρξη 80% ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα φέρει μείωση κατά 84%.
Πολύ θετική θα είναι η επίδραση και στον περιορισμό των τοπικών εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων-καυσαερίων, που αφορά άμεσα το τι αναπνέουν οι άνθρωποι. Με το υψηλό σενάριο (διείσδυση στο 80%) θα παρουσιαστεί και 80% μείωση των ρύπων (αιωρούμενα σωματίδια ΑΣ, οξείδια του αζώτου NOx και διοξείδιο του θείου SO2) στις επιβατικές μεταφορές σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2010.
Αντίστροφα, βέβαια, στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, μπορεί να παρουσιαστεί αύξηση 3% στα σωματίδια και 15% στα οξείδια του αζώτου, ενώ στο SO2 μπορεί να υπάρχει σημαντική άνοδος. Συγκριτικά όμως αυτές οι αυξήσεις εκπομπών είναι πολύ μικρότερες από τα οφέλη που θα έχουμε από τις μειώσεις στον δρόμο. Εάν υλοποιηθεί το μέσο σενάριο (50% διείσδυση) ο θετικός αντίκτυπος είναι προφανώς μικρότερος. Μέχρι το 2050, η συνολική μείωση των εκπομπών CO2 υπολογίζεται σε 157 Mt, ενώ ο περιορισμός των ατμοσφαιρικών ρύπων φτάνει το 55-67% σε σύγκριση με το 2010.
Το στοίχημα
Για να επιτευχθούν όμως αυτοί οι στόχοι απαιτείται πρόσθετη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία στο σενάριο του 80% υπολογίζεται σε επιπλέον 150 GW ηλεκτροπαραγωγής. Το στοίχημα εδώ είναι εάν αυτή η ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να παραχθεί μέσω ανανεώσιμων πηγών και όχι με θερμοηλεκτρικές ή πυρηνικές μονάδες, γιατί τότε θα έχει γίνει απλά μια τρύπα στο νερό.
Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα είναι η αντοχή του ηλεκτρικού δικτύου. Με τις σημερινές συνθήκες θεωρείται πως εάν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα φτάσουν το 10% του συνόλου θα παρουσιαστούν προβλήματα. Αλλά είναι φανερό πως τόσο η ποιότητα όσο και ο σχεδιασμός χρήσης των ηλεκτρικών υποδομών θα αναπτυχθούν ιδιαίτερα. Η μελέτη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος έρχεται να ανοίξει τη συζήτηση για ερωτήματα που σήμερα –και ειδικά στην Ελλάδα– μπορεί να μοιάζουν φουτουριστικά, αλλά αποτελούν κρίσιμα στοιχήματα του μέλλοντος.