Σε δυσθεώρητα ύψη εκτοξεύονται τα τελευταία χρόνια τα ενοίκια στις ισπανικές Βαλεαρίδες Νήσους. Οι συνέπειες για τον τουριστικό κλάδο είναι εν μέρει δραματικές αφού η αναζήτηση προσωπικού εξελίσσεται σε Γολγοθά.
Ήλιος, θάλασσα, πανέμορφες παραλίες. Για πολλούς το να ζουν και να εργάζονται στις Βαλεαρίδες Νήσους είναι όνειρο. Με τις τιμές των ενοικίων όμως να σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, για πολλούς επίδοξους εργαζόμενους του δημοφιλούς τουριστικού προορισμού η αναζήτηση στέγης εξελίσσεται σε πραγματικό εφιάλτη. «Οι τιμές των ενοικίων χτύπησαν κόκκινο», τονίζει η πρόεδρος του Συνδέσμου Κτηματομεσιτών στις Βαλεαρίδες Νήσους, Ναταλία Μπουένο.
Οι τιμές για ένα διαμέρισμα με ένα υπνοδωμάτιο στην πρωτεύουσα Πάλμα της Μαγιόρκα ή σε παραθαλάσσιες περιοχές ξεκινούν πλέον -στην καλύτερη περίπτωση- από 800 ευρώ συν τα πρόσθετα κόστη (θέρμανση, κοινόχρηστα κ.α.)
Η περίπτωση που διηγείται ο Χουάν, αστυνομικός στην Ίμπιζα, είναι χαρακτηριστική: «Είχε έρθει μια συνάδελφος με μετάθεση από τη Βαλένθια. Πλήρωνε εδώ 900 ευρώ το μήνα για ένα μίνι δωμάτιο ενώ μέχρι το τμήμα χρειαζόταν μια ώρα με το αυτοκίνητο». Με τα μισά λεφτά νοίκιασε στην ιδιαίτερη πατρίδα της ολόκληρο σπίτι με πισίνα. «Μπορείτε να φανταστείτε τι διάλεξε τελικά».
Όσοι δεν έχουν κάποιο υψηλόβαθμο, καλοπληρωμένο πόστο δεν μπορούν φυσικά να πληρώσουν τέτοιες τιμές. Το 2017 πάνω από το 60% των κατοίκων στις Βαλεαρίδες Νήσους είχαν εισόδημα μικρότερο των 21.000 ευρώ καθαρά ετησίως ενώ το 1/3 μάλιστα κάτω από 12.000 ευρώ, όπως προκύπτει από στοιχεία του ισπανικού υπουργείου Οικονομικών.
Αύξηση πληθυσμού και Airbnb
Ένας από τους λόγους της δραματικής αυτής εξέλιξης στην αγορά ακινήτων είναι η κατακόρυφη αύξηση του πληθυσμού. Στο σύμπλεγμα των συνολικά 11 νησιών στα ανατολικά της Ισπανίας ο πληθυσμός αυξήθηκε πέρσι κατά 21.000 ανθρώπους. Αυτό οδήγησε φυσικά σε αντίστοιχη αύξηση της ζήτησης κατοικιών. Ο σύνδεσμος κτηματομεσιτών καλεί τους ιδιοκτήτες να μειώσουν τις τιμές. «Πρέπει να κατέβουμε τουλάχιστον 5-10%», εκτιμά η Μπουένο.
Οι απασχολούμενοι στον τουρισμό εποχικοί υπάλληλοι που έχουν συνήθως χαμηλές απολαβές, δεν μπορούν φυσικά να πληρώσουν τόσο ακριβά ενοίκια. «Είτε δεν βγάζουν αρκετά, είτε έχουν συμβάσεις ορισμένου χρόνου το οποίο δεν αρέσει στους ιδιοκτήτες», εξηγεί η Μπουένο.
Κρεβάτι σε δίκλινο για 500 ευρώ
Τις διαστάσεις που παίρνει το πρόβλημα των ακριβών ενοικίων μπορεί να παρατηρήσει κανείς στη γειτονική Ίμπιζα όπου το πρόβλημα είναι πολύ πιο παλιό απ΄ ότι στη Μαγιόρκα. Σε ιστοσελίδες με αγγελίες, όπως τη milanuncios, υπάρχουν προσφορές για ενοικιαζόμενα «κρεβάτια» σε δίκλινα δωμάτια έναντι 400-500 ευρώ το μήνα. Όποιος θέλει αποκλειστικά δικό του δωμάτιο καλείται να βάλει ακόμη πιο βαθιά το χέρι στη τσέπη. Όσο για διαμερίσματα οι τιμές δεν γνωρίζουν πλέον όρια.
Η έκρηξη των τιμών προκαλεί σημαντικά προβλήματα και στην τουριστική βιομηχανία. «Υπάρχουν άνθρωποι που τις καλοκαιρινές σεζόν εργάζονταν επί χρόνια σε εμάς και οι οποίοι δεν έρχονται πλέον, αρνούμενοι να πληρώσουν τόσο ακριβά ενοίκια», επισημαίνει η πρόεδρος του Συνδέσμου Ξενοδόχων Ίμπιζα , Φορμεντέρα Άνα Τζορντίλο. Τα ξενοδοχεία έφτασαν στο σημείο να νοικιάζουν πλέον τα ίδια δωμάτια και σπίτια για τους υπαλλήλους τους. Αλλά αυτό δεν αρκεί. «Όταν τον Απρίλιο υπάρχουν ακόμη εκατοντάδες κενές θέσεις εργασίας για μη εξειδικευμένο προσωπικό τότε ξέρεις ότι κάτι δεν πάει καλά», λέει η 28χρονη.
Η ίδια αποδίδει την κύρια ευθύνη στις «παράνομες βραχυχρόνιες μισθώσεις». Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τον Απρίλιο προσφέρονταν μέσω Airbnb στην Ίμπιζα περίπου 26.000 ιδιωτικές κλίνες. Οι μισές από αυτές λειτουργούν χωρίς σχετική άδεια. Οι αρχές δεν διαθέτουν επαρκή μέσα για να πραγματοποιούν εντατικούς και συστηματικούς ελέγχους. Πέρσι κινήθηκαν διαδικασίες για παράνομη μίσθωση ακινήτων σε μόλις 233 περιπτώσεις.
Τα υψηλά ενοίκια δεν πλήττουν όμως μόνον τους εποχικούς εργάτες αλλά και τους ντόπιους. Όπως επισημαίνει ο δάσκαλος σε σχολείο της Ίμπιζα,Χαβιέ Ριμπάς «όταν οι μαθητές μου πάρουν το απολυτήριό τους θα έχουν δυο δυνατότητες: είτε οι γονείς έχουν δεύτερο σπίτι στο οποίο να μπορούν να μείνουν είτε θα εγκαταλείψουν το νησί για να εγκατασταθούν στην ηπειρωτική χώρα».
στο 