Η επόμενη μέρα για το Κυπριακό

Επιτυχία, σπατάλη χρόνου ή «μία από τα ίδια»; Οι απόψεις διίστανται σχετικά με τη Διάσκεψη της Γενεύης για το Κυπριακό. Μία πρώτη αποτίμηση από έλληνες και ξένους ευρωβουλευτές αναδεικνύει αντικρουόμενες απόψεις, αλλά και ελπίδες για εξεύρεση λύσης στη σημερινή συγκυρία, που δεν είναι αυτονόητο ότι θα διατηρηθεί επ΄άπειρον. Χαρακτηριστικό το σχόλιο από τον Έλμαρ Μπροκ, επικεφαλής της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: «Έχω την εντύπωση ότι και οι δύο πλευρές επιθυμούν μία συμφωνία, και οι δύο πρόεδροι έχουν τη βούληση να επιτύχουν. Είμαι πεπεισμένος ότι θα γίνει, ποτέ δεν είμαστε τόσο κοντά σε μία συμφωνία όσο είμαστε σήμερα», λέει ο γερμανός ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.

Το πιο «χειροπιαστό» αποτέλεσμα της Γενεύης ήταν η απόφαση για τη σύσταση ομάδας τεχνοκρατών, η οποία αρχίζει τις εργασίες της στις 18 Ιανουαρίου, προκειμένου να καταγράψει πιθανά εργαλεία που θα διευθετούν διαφορές σε θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων. Όλα αυτά δεν αναιρούν το γεγονός ότι η διάσκεψη της Γενεύης έληξε χωρίς συμφωνία σε βασικές πτυχές του Κυπριακού. Ποιoς ευθύνεται γι αυτό; Ο Έλμαρ Μπροκ συνιστά εγκράτεια και υποστηρίζει ότι «όταν επιδιώκεις συμβιβασμό, πρέπει να υποχωρούν και οι δύο πλευρές. Αυτό μπορεί να γίνει και σε μεταβατικό χρονικό πλαίσιο, ώστε να δώσεις τον χρόνο που χρειάζονται οι εξελίξεις. Αλλά το να παίζουμε τον μουτζούρη και να κατηγορούμε ο ένας τον άλλον δεν είναι αυτό που χρειαζόμαστε στη σημερινή, ιστορική συγκυρία».

Προβληματισμός για το «φρένο» της Τουρκίας

Η ελληνοκυπριακή πλευρά «φωτογραφίζει» την Τουρκία για την μέχρι στιγμής στασιμότητα των διαπραγματεύσεων, ιδιαίτερα για την επιμονή της να παραμείνουν στην Κύπρο κατοχικά στρατεύματα. Ασφαλώς η τουρκική στάση ήταν γνωστή εξ΄αρχής, αλλά παρ΄όλα αυτά η διάσκεψη αποτελεί επιτυχία, λέει ο ευρωβουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού Λευτέρης Χριστοφόρου. Υποστηρίζει μάλιστα ότι στη Γενεύη είχαμε εξελίξεις που δεν είχαν επισυμβεί τα τελευταία 40 χρόνια: «Το ότι για πρώτη φορά υποχρεώθηκαν οι Τούρκοι να καταθέσουν χάρτη, που μέχρι τώρα αρνούνταν πεισματικά ή ζητούσαν ανταλλάγματα, είναι σημαντικό. Παρά το ότι διαφωνούμε με τον χάρτη. Το δεύτερο και σημαντικό είναι ότι η Τουρκία απεδέχθη να βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων η Κυπριακή Δημοκρατία, που μέχρι σήμερα δεν το αποδεχόταν με τίποτα. Τρίτο και σημαντικό: ο έντονος και καταλυτικός ρόλος της ΕΕ και η εμπλοκή της στις συνομιλίες, όχι ως απλός παρατηρητής, αλλά ως ενδιαφερόμενο μέρος».

Επιφυλάξεις εκφράζουν ωστόσο πολλά από τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Κύπρο. Ο ευρωβουλευτής της ΕΔΕΚ Δημήτρης Παπαδάκης υποστηρίζει μάλιστα ότι έγιναν λάθη τακτικής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης από ελληνοκυπριακής πλευράς. «Δεν έπρεπε να περιμένουμε να πάμε σε διεθνή διάσκεψη με ανοιχτά θέματα» δηλώνει. «Να σας φέρω ένα παράδειγμα: οι τράπεζες στα κατεχόμενα δεν έχουν περάσει από στρες τεστ. Δηλαδή μπορεί να πάμε, να κλείσουμε το Κυπριακό και την επόμενη μέρα να μπούμε σε ένα νέο μνημόνιο, γιατί δεν έχουν γίνει αυτά, τα οποία πρέπει να γίνουν από πριν. Ή στο κεφάλαιο Διακυβέρνηση: υπάρχουν 21 σημεία ισχυρής διαφωνίας. Υπάρχει το θέμα της εκ περιτροπής προεδρίας…»

Ο ρόλος της ελληνικής διπλωματίας

Η άλλη άποψη: για τον Μίλτο Κύκρο, ευρωβουλευτή με Το Ποτάμι, η Γενεύη ήταν «μία ευχάριστη έκπληξη». Και αυτό γιατί, όπως επισημαίνει, και οι δύο πλευρές είχαν πολλές αφορμές να τα «βροντήξουν» καταγγέλοντας ο ένας τον άλλον, αλλά προτίμησαν να διαπραγματευθούν μέχρι την τελευταία στιγμή, αναζητώντας κοινό έδαφος. Με κριτική διάθεση βλέπει ωστόσο ο έλληνας ευρωβουλευτής τον ρόλο της Αθήνας στις διαβουλεύσεις της Γενεύης. «Βλέπουμε πως υπάρχουν δύο πολιτικές στην ελληνική πλευρά» δηλώνει ο Μίλτος Κύρκος. «Υπάρχει η προσωπική πολιτική του υπουργού Εξωτερικών και υπάρχει και η πολιτική που λέει ‘Η Κύπρος αποφασίζει, η Ελλάδα στηρίζειʼ. Ταλαντευόμαστε ανάμεσα στις δύο και αυτό το έχει κάνει ο Αλέξης ο Τσίπρας με όλους του τους υπουργούς. Δεν καθορίζει ο ίδιος το πλαίσιο της παρέμβασής τους, τους αφήνει να κάνουν προσωπική πολιτική».

Ένσταση από τον ευρωβουλευτή της ΕΔΕΚ Δημήτρη Παπαδάκη. «Θεωρώ απαράδεκτο- και στέλνω ένα μήνυμα- να ακούγονται μεμψιμοιρίες για δήθεν μαξιμαλιστική στάση του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, του κ. Κοτζιά» δηλώνει ο κύπριος ευρωβουλευτής. «Οφείλω να είμαι απολύτως ξεκάθαρος: ήταν η πρέπουσα στάση, όπως έχει υποχρέωση όχι μόνον ως εγγυήτρια δύναμη η Ελλάδα απέναντι στην Κύπρο, αλλά και λόγω εθνικότητας, να τηρούσε τη στάση την οποία ετήρησε». Σε κάθε περίπτωση, όλοι οι ενδιαφερόμενοι συμφωνούν ότι η ΕΕ καλείται να παίξει αποφασιστικό ρόλο στα επόμενα βήματα. Και αυτό, όπως επισημαίνει ο Έλμαρ Μπροκ, για λόγους πολιτικούς, αλλά και οικονομικούς. «Η ΕΕ θα πρέπει να βοηθήσει στη σύμφυση, στην προσέγγιση των δύο πλευρών, με τα διαρθρωτικά ταμεία και άλλα εργαλεία. Θα πρέπει να εγγυηθεί ένα πλαίσιο ασφάλειας και ειρήνης. Όταν θέλεις να υπερβείς μία τέτοια σύγκρουση, είναι σημαντικό να έχεις εξασφαλίσει ένα απάνεμο λιμάνι και αυτός είναι ο ρόλος της ΕΕ» λέει ο έμπειρος ευρωβουλευτής.