Οικονομική ανάκαμψη, υγεία, νεολαία, κλίμα και αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης στην Ουκρανία, προτεραιότητες του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για το 2023, λένε οι ευρωβουλευτές.
Το ψήφισμα εγκρίθηκε από το Ευρωκοινοβούλιο την Τρίτη με 463 ψήφους υπέρ, 71 ψήφους κατά και 97 αποχές, ζητά έναν «μελλοντοστραφή προϋπολογισμό που θα ανταποκρίνεται στις πολιτικές προτεραιότητες της Ένωσης, για τη διασφάλιση μιας ισχυρότερης Ένωσης Υγείας, την εξασφάλιση της επιτυχίας της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, και την προώθηση μια δίκαιης, συμπεριληπτικής, βιώσιμης και ανθεκτικής ανάκαμψης, μεταξύ άλλων με αυξημένη στήριξη για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις».
Οι ευρωβουλευτές καλούν για επενδύσεις με στόχο την προώθηση του κράτους δικαίου, των ευρωπαϊκών αξιών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Επίσης, ζητούν χρηματοδότηση για τη δημιουργία περισσότερων ευκαιριών για όλους, και ιδίως για τους νέους, καθώς και για την εξασφάλιση της θέσης της ΕΕ ως ισχυρότερος παράγοντας εξωτερικής πολιτικής.
Ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομίας, των προγραμμάτων υγείας και στήριξη των νέων
Οι ευρωβουλευτές σημειώνουν ότι, παρά τις ενθαρρυντικές ενδείξεις για περαιτέρω ανάπτυξη το 2022, διαπιστώνεται «επίμονη αβεβαιότητα στις οικονομικές προοπτικές, υπό το φως παραγόντων όπως η διαταραχή της αλυσίδας εφοδιασμού, οι υψηλές τιμές ενέργειας, ο αυξανόμενος πληθωρισμός και η συνεχιζόμενη πανδημία COVID-19, καθώς και οι συνέπειες της εισβολής στην Ουκρανία». Ως εκ τούτου, ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το 2023 «θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της οικονομίας της Ένωσης».
Το ψήφισμα αναφέρει ότι η κρίση COVID-19 έχει θέσει τα συστήματα δημόσιας υγείας «υπό πρωτόγνωρες πιέσεις και έχει επιδεινώσει τις υπάρχουσες προκλήσεις», ενώ είχε παράλληλα «σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο στους νέους, στις προοπτικές απασχόλησής τους, στις συνθήκες εργασίας και στην ψυχική υγεία τους». Οι ευρωβουλευτές εκφράζουν την ικανοποίησή τους για την προτεραιότητα που δίνεται στην ευρωπαϊκή πολιτική για την υγεία και ζητούν πρόσθετους πόρους «με επίκεντρο τη νεολαία, προκειμένου να αξιοποιηθεί η δυναμική του Ευρωπαϊκού Έτους Νεολαίας 2022, προβλέποντας συγκεκριμένες δράσεις και πολιτικές».
Επιτυχία της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης
Σύμφωνα με το ΕΚ, η εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας και η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, καθώς και η φιλοδοξία για μηδενική ρύπανση « θα απαιτήσουν σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, προκειμένου να γεφυρωθεί το επενδυτικό κενό για τη χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης που έχει εντοπίσει η Επιτροπή και να επιτευχθούν οι δεσμευτικοί στόχοι της συμφωνίας του Παρισιού». Το ψήφισμα αναφέρει επίσης «ότι το κόστος της αδράνειας θα είναι πολύ υψηλότερο» και τονίζει την ανάγκη «παροχής φιλόδοξων πόρων για προγράμματα που στηρίζουν τη δράση για το κλίμα, τη βιοποικιλότητα και την προστασία του περιβάλλοντος».
Προώθηση και εφαρμογή του κράτους δικαίου, των ευρωπαϊκών αξιών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων
Για να διασφαλιστεί η ορθή χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και η προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, το Κοινοβούλιο επιμένει ότι ο μηχανισμός αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου θα πρέπει να εφαρμόζεται «αμέσως και πλήρως». Εκφράζοντας ανησυχία για τη «σημαντική επιδείνωση του κράτους δικαίου, της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων (…) σε ορισμένα κράτη μέλη», οι ευρωβουλευτές ζητούν επίσης ένα «φιλόδοξο επίπεδο πόρων» για το πρόγραμμα «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες» και το «πρόγραμμα «Δικαιοσύνη».
Εισβολή στην Ουκρανία
Οι ευρωβουλευτές καταδικάζουν «την παράνομη, απρόκλητη και αδικαιολόγητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία» και καλούν την ΕΕ «να εγγυηθεί σημαντική χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση των γεωπολιτικών συνεπειών της τρέχουσας κρίσης, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης για την ανάπτυξη ανθρωπιστικών μέτρων και μέτρων ετοιμότητας για την υποδοχή προσφύγων». Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει «να κινητοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά μέσα για τη στήριξη της Ουκρανίας», καταλήγουν.
Δηλώσεις
Ο εισηγητής Nicolae Ştefănuță (Renew, Ρουμανία) τόνισε: «Ο πόλεμος στην Ουκρανία μετάβαλε το πρίσμα: δεν πρόκειται για το τελευταίο έτος της πανδημίας, αλλά για το πρώτο έτος του πολέμου. Το επταετές δημοσιονομικό πλαίσιο θέτει όρια και περιορισμούς στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Αυτό θα πρέπει να επανεξεταστεί, ώστε να έχουμε ισχυρά ευρωπαϊκά προγράμματα. Η ΕΕ πρέπει να προσφέρει φιλόδοξη χρηματοδοτική στήριξη για να βοηθήσει τα κράτη μέλη και τις χώρες υποδοχής προσφύγων· και να αμβλύνει τις συνέπειες του πολέμου στην ενέργεια, τη γεωργία, την οικονομία και την ασφάλεια. Αυτός θα είναι ο ρόλος μου: να εξασφαλίσω ότι η ΕΕ θα υποστηρίξει τους πολίτες και τα κράτη μέλη που χρειάζονται τη μεγαλύτερη στήριξη.»
Επόμενα βήματα
Η Επιτροπή αναμένεται να υποβάλει την πρότασή της για τον προϋπολογισμό του 2023 τον προσεχή Ιούνιο. Στη συνέχεια, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο θα πρέπει να συμφωνήσουν επί του προϋπολογισμού έως το τέλος του τρέχοντος έτους.
Πρόσθετες πληροφορίες
Οι κατευθυντήριες γραμμές για τον προϋπολογισμό είναι το πρώτο έγγραφο που εκπονεί το Κοινοβούλιο κατά τη διάρκεια της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού. Το εν λόγω κείμενο χαράσσει την προσδοκώμενη γραμμή που θα ακολουθήσει η Επιτροπή κατά την κατάρτιση της πρότασης προϋπολογισμού.
Πάνω από το 90% του προϋπολογισμού της ΕΕ διατίθεται στους πολίτες, τις περιφέρειες, τις πόλεις, τους γεωργούς και τις επιχειρήσεις.