Το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε συστάσεις για την εναρμόνιση του καθεστώτος των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων σε ολόκληρη την ΕΕ και για τη θέσπιση καθεστώτος για τα ευρωπαϊκά σωματεία.
Την Πέμπτη, το Κοινοβούλιο ενέκρινε σειρά νομοθετικών συστάσεων με στόχο την εναρμόνιση και την ενίσχυση του νομικού καθεστώτος των ευρωπαϊκών μη κερδοσκοπικών οργανισμών. Στόχος των συστάσεων είναι να τεθούν αυτοί σε ισότιμη βάση με τις εταιρείες.
Οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί (π.χ. σωματεία, φιλανθρωπικές οργανώσεις και ιδρύματα) είναι θεμελιώδους σημασίας για την εκπροσώπηση των συμφερόντων των πολιτών και της κοινωνίας των πολιτών. Ωστόσο, λόγω της έλλειψης κοινού νομικού καθεστώτος της ΕΕ και των αποκλίσεων μεταξύ των υφιστάμενων κανόνων στα κράτη μέλη, οι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακό επίπεδο αντιμετωπίζουν αδικαιολόγητα νομικά και διοικητικά βάρη. Το γεγονός αυτό τους εμποδίζει να επωφεληθούν πλήρως από την ενιαία αγορά της ΕΕ και δεν τους επιτρέπει να συμβάλλουν πλήρως στις δημοκρατικές διεργασίες.
Εναρμονισμένοι κανόνες για την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών
Για την αντιμετώπιση των νομικών κενών και την στήριξη μιας ισχυρής πανευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών, οι ευρωβουλευτές ζητούν από την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση κανονισμού που θα εισάγει τη δυνατότητα δημιουργίας ευρωπαϊκών σωματείων. Η νομοθεσία αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει κανόνες για την ίδρυση, τη διαφάνεια και τη διακυβέρνηση διασυνοριακών οντοτήτων. Επιπρόσθετα, το Κοινοβούλιο ζητά τη θέσπιση κοινών ελάχιστων ευρωπαϊκών προτύπων μέσω οδηγίας, ώστε να βοηθηθούν οι ευρωπαϊκές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους απρόσκοπτα.
Προστασία της κοινωνίας των πολιτών από τις διακρίσεις
Οι ευρωβουλευτές εκφράζουν την ανησυχία τους για τα αυξανόμενα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα σωματεία και οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, που προέρχονται είτε από την εθνική νομοθεσία είτε από κανονιστικές και διοικητικές πράξεις. Φοβούνται ότι αυτό θα μπορούσε να περιορίσει περαιτέρω θεμελιώδη δικαιώματα, όπως η ελευθερία της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι, η οποία ήδη απειλείται σε ορισμένα κράτη μέλη. Το Κοινοβούλιο θεωρεί ότι οι πιέσεις αυτές θα μπορούσαν να αποτρέψουν τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς από το να εργαστούν διασυνοριακά εντός της ΕΕ.
Δεδομένου του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζουν στη διαφύλαξη της υγιούς δημοκρατίας στην Ευρώπη, στην αποτελεσματική χάραξη πολιτικής και στην προστασία του κράτους δικαίου, η έκθεση καταδικάζει κάθε προσπάθεια περιορισμού του χώρου, των δραστηριοτήτων και της χρηματοδότησης της κοινωνίας των πολιτών στην Ευρώπη για πολιτικούς λόγους. Το καθεστώς κοινής ωφελείας δεν πρέπει να αμφισβητείται βάσει εικαζόμενων ή πραγματικών πολιτικών δραστηριοτήτων, τονίζουν οι ευρωβουλευτές. Ανησυχούν για τις εκστρατείες δυσφήμισης και τις καταχρηστικές δικαστικές προσφυγές κατά μη κερδοσκοπικών οργανισμών που πραγματοποιούνται σε διάφορα κράτη μέλη από εκλεγμένους αξιωματούχους και δημόσιους φορείς.
Στο κείμενο τονίζεται επίσης η σημασία της διασφάλισης επαρκούς και εύκολα προσβάσιμης χρηματοδότησης για τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς μέσω διαφανών και αμερόληπτων διαδικασιών, καθώς και της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού καθεστώτος κοινής ωφελείας για τους μη κερδοσκοπικούς φορείς.
Η έκθεση νομοθετικής πρωτοβουλίας εγκρίθηκε με 530 ψήφους υπέρ, 146 ψήφους κατά και 15 αποχές.
Δηλώσεις
Ο εισηγητής Sergey Lagodinsky (Πράσινοι, Γερμανία) δήλωσε τα εξής: «Το Κοινοβούλιο αναμένει μια στροφή των πολιτικών της ΕΕ προς τις μη κερδοσκοπικές ενώσεις και τα ιδρύματα. Η λεπτομερής πρότασή μας για τη χάραξη νομοθεσίας αποσκοπεί στη θέσπιση ελάχιστων προτύπων για την ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών αφενός, αφετέρου στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού καθεστώτος που θα δίνει τη δυνατότητα σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς να δραστηριοποιούνται σε όλα τα κράτη μέλη. Η Επιτροπή πρέπει να λάβει την έκθεσή μας ως βάση για τη μελλοντική νομοθεσία.»
Επόμενα βήματα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εκπονήσει νομοθετική πρόταση ανταποκρινόμενη στα αιτήματα του Κοινοβουλίου ή να αιτιολογήσει την απόφασή της να μην το πράξει.