Κατεπείγουσα ερώτηση προς την Κομισιόν κατέθεσε η Ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ– Προοδευτική Συμμαχία, έπειτα από πρωτοβουλία της Έλενας Κουντουρά, για τη βίαιη, κατά παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, και αδιαφανή εφαρμογή των ρητρών αναπροσαρμογής στην Ελλάδα, που έχει οδηγήσει σε πρωτοφανές κύμα υπέρογκων αυξήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος και έχει γονατίσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Οι Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ, Έλενα Κουντουρά, Δημήτρης Παπαδημούλης, Κώστας Αρβανίτης, Αλέξης Γεωργούλης, Πέτρος Κόκκαλης και Στέλιος Κούλογλου φέρνουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το κορυφαίο αυτό σήμερα ζήτημα για την ελληνική κοινωνία και της ζητούν να παρέμβει, δεδομένου ότι η ηλεκτρική ενέργεια αποτελεί κοινωνικό αγαθό.
Η κίνηση αυτή σε ευρωπαϊκό επίπεδο πραγματοποιείται τη στιγμή που στην Ελλάδα, κατατέθηκε στη Βουλή η τροπολογία του Πρόεδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Αλέξη Τσίπρα και σύσσωμης της Κοινοβουλευτικής Ομάδας για την αναστολή πληρωμής της ρήτρας αναπροσαρμογής, μέχρι να κριθεί η νομιμότητά της στα ελληνικά δικαστήρια.
Στην ερώτησή των Ευρωβουλευτών προς την Κομισιόν, επισημαίνεται ότι η Ελλάδα δεν έχει μεταφέρει ως όφειλε στο εθνικό δίκαιο την Κοινοτική Οδηγία του 2019, η οποία δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά παρέκκλιση, για την προστασία των καταναλωτών να εφαρμόζουν δημόσιες παρεμβάσεις για τον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε ενεργειακά φτωχούς ή ευάλωτους πολίτες.
Η προθεσμία για την ενσωμάτωση αυτής της Οδηγίας στο ελληνικό δίκαιο έχει ήδη παρέλθει από τα τέλη του 2020, με αποτέλεσμα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχει ήδη εκκινήσει τη διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας, αφού παραβιάζεται το ευρωπαϊκό δίκαιο και δεν προστατεύονται επαρκώς οι καταναλωτές.
Οι σημερινές υπέρογκες αυξήσεις μετακυλήθηκαν από τους παρόχους στους καταναλωτές μέσω των «ρητρών αναπροσαρμογής», που είτε υπήρχαν εξ αρχής στις οικείες συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, είτε εισήχθησαν εκ τω υστέρων, κατά κανόνα χωρίς εμφανή τρόπο (με μικρή γραμματοσειρά στο οπισθόφυλλο των λογαριασμών και με κρυπτικό περιεχόμενο, καθώς και με παραπομπές σε άγνωστα στους καταναλωτές κανονιστικά κείμενα).
Η πρακτική αυτή παραβιάζει την αρχή της διαφάνειας, ενημέρωσης και τις προϋποθέσεις εγκυρότητας όπως ορίζονται στις ευρωπαϊκές οδηγίες 2019/944 και 93/13/ΕΟΚ και εξειδικεύονται στις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το κοινοτικό δίκαιο ξεκάθαρα ορίζει ότι οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας υποχρεούνται να εξασφαλίζουν την εφαρμογή των αρχών της ουσιαστικής διαφάνειας και της έγκαιρης ενημέρωσης των καταναλωτών, για τους λόγους, τους όρους και την έκταση της αναπροσαρμογής αυτής, προτού εφαρμοστεί, αλλά και για το δικαίωμα των καταναλωτών να καταγγείλουν τη σύμβαση, αν δεν επιθυμούν να αποδεχθούν την τροποποίηση αυτή.
Οι Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ καλούν την Κομισιόν να πάρει ξεκάθαρη θέση για το αν η εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής στην Ελλάδα έγινε με τήρηση των όρων διαφάνειας για την ενημέρωση των καταναλωτών.
Ζητούν επίσης από την Κομισιόν να λάβει μέτρα ώστε να υποχρεώσει την Ελλάδα να ενσωματώσει την ευρωπαϊκή οδηγία στο εθνικό δίκαιο και να προστατεύσει τους Έλληνες καταναλωτές από τις υπέρογκες αυξήσεις που γίνονται με τεχνητό τρόπο και από την αισχροκέρδεια σε βάρος τους.
Ακολουθεί η πλήρης ερώτηση:
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης
προς την Επιτροπή
Άρθρο 138 του Κανονισμού
Έλενα Κουντουρά (The Left)
Δημήτρης Παπαδημούλης (The Left)
Κώστας Αρβανίτης (The Left)
Aλέξης Γεωργούλης (The Left)
Πέτρος Κόκκαλης (The Left)
Στέλιος Κούλογλου (The Left)
Θέμα: Παραβίαση του Ευρωπαϊκού Δικαίου απ’ την Ελλάδα εις βάρος των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας
Το τελευταίο διάστημα η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζει ένα πρωτοφανές κύμα αυξήσεων στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ελλάδα έχει την ακριβότερη ηλεκτρική ενέργεια στην ΕΕ, σε μη οικιακούς καταναλωτές (1) και την υψηλότερη τιμή στη χονδρεμπορική (2).
Λαμβάνοντας υπόψη ότι:
– το άρθρο 5 της Οδηγίας 2019/944 προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη μπορούν κατά παρέκκλιση να εφαρμόζουν δημόσιες παρεμβάσεις για τον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε ενεργειακά φτωχούς ή ευάλωτους πολίτες υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις (3)
– η Επιτροπή έχει εκκινήσει τη διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας (INFR(2021)0037), επειδή δεν την έχει ενσωματώσει στο εθνικό δίκαιο (4)
– οι αυξήσεις αυτές μετακυλήθηκαν στους καταναλωτές μέσω των «ρητρών αναπροσαρμογής», που πολλές φορές παρεισήχθησαν εκ των υστέρων στις οικείες συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, κατά κανόνα με μη εμφανείς τρόπους (5) , παραβιάζοντας την αρχή διαφάνειας (6) και την υποχρέωση ενημέρωσης των άρθρων 10§3-5 και 18§1 της Οδηγίας 2019/944 (7), αλλά και τις προϋποθέσεις εγκυρότητας που θέτει η Οδηγία 93/13/ΕΟΚ. Ως αποτέλεσμα της μεθόδευσης αυτής, οι καταναλωτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με υπέρογκες χρεώσεις.
Ερωτάται η Επιτροπή:
- Πιστεύει ότι οι εφαρμοσθείσες ρήτρες αναπροσαρμογής είναι αρκούντως “διαφανείς” κατά τις Οδηγίες 2019/944 και 93/13/ΕΟΚ, με δεδομένο ότι ουδόλως προσδιορίζουν το συγκεκριμένο μηχανισμό αναπροσαρμογής κατά τρόπο αντιληπτό και ούτε κατέστησαν επαρκώς γνωστές στον μη ειδικό πελάτη-καταναλωτή;
- Τι μέτρα σκοπεύει να πάρει ώστε να υποχρεώσει την Ελλάδα να ενσωματώσει την Οδηγία, να εφαρμόσει το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και να προστατεύσει τους καταναλωτές;
(1) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Electricity_price_statistics
(2) Ιανουάριο, Φεβρουάριο, Απρίλιο τρέχοντος έτους
(3) Συνεπώς, υπό προϋποθέσεις μπορεί να γίνει ρύθμιση των τιμών και για τα νοικοκυριά, ευρύτερα, και για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Επιπλέον, για να χρηματοδοτήσουν τα μέτρα στήριξης τα κράτη-μέλη μπορούν να αξιοποιήσουν το πρόσθετο κέρδος της χονδρικής αγοράς με ειδικά φορολογικά μέτρα.
(4) H προθεσμία για τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο έληξε στις 31.12.2020.
(5) Με μικρή γραμματοσειρά στο οπισθόφυλλο των λογαριασμών και με κρυπτικό περιεχόμενο, καθώς και με παραπομπές σε άγνωστα στους καταναλωτές κανονιστικά κείμενα.
(6) H Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας διαπίστωσε έλλειμμα διαφάνειας και παραβιάσεις ως προς την επιβολή και την ενεργοποίηση της Ρήτρας Αναπροσαρμογής απ’ ορισμένους προμηθευτές Ηλεκτρικής Ενέργειας και εκκίνησε πρόσφατα διαδικασία ακροάσεων.
(7) Επιπλέον, βλ. τις αποφάσεις ΔΕΕ, της 23.10.2014,C-359/11 και C-400/11, σκ. 47-48 και 21.03.2013,C-92/11