Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε αλλαγές στον κανονισμό για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων με σκοπό την ενίσχυση της αποδοτικότητας των αγορών διακανονισμού της ΕΕ, διασφαλίζοντας παράλληλα τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Η σημερινή πρόταση αποτελεί βασική συνιστώσα του σχεδίου δράσης για την Ένωση Κεφαλαιαγορών του 2020.
Τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων λειτουργούν την υποδομή που επιτρέπει τον διακανονισμό τίτλων (όπως μετοχών ή ομολόγων) στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ο διακανονισμός αναφέρεται στην παράδοση τίτλων σε αγοραστή με αντάλλαγμα την παράδοση μετρητών σε πωλητή. Μπορεί να χρειαστεί έως και δύο εργάσιμες ημέρες για τον διακανονισμό μιας συναλλαγής, η οποία μπορεί να οδηγήσει τόσο σε πιστωτικούς όσο και σε νομικούς κινδύνους κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου. Ως εκ τούτου, η διασφάλιση του ασφαλούς και αποτελεσματικού διακανονισμού των συναλλαγών αυτών είναι ουσιαστικής σημασίας για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ.
Τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων διαδραματίζουν καίριο ρόλο στις κεφαλαιαγορές και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ. Για παράδειγμα, οι συναλλαγές που διακανονίστηκαν από τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων της ΕΕ το 2019 ανήλθαν σε περίπου 1,120 τρισεκατομμύρια EUR. Ο βασικός ρόλος τους επισημάνθηκε επίσης πρόσφατα στο πλαίσιο των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας. Στις 25 Φεβρουαρίου 2022, η ΕΕ συμφώνησε ότι απαγορεύεται η τήρηση λογαριασμών Ρώσων πελατών από τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων της ΕΕ, καταδεικνύοντας τον κεντρικό ρόλο των κεντρικών αποθετηρίων τίτλων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ.
Ο γενικός στόχος της σημερινής πρότασης είναι να καταστεί ασφαλέστερος και αποδοτικότερος ο διακανονισμός τίτλων στην ΕΕ, βελτιώνοντας έτσι την ελκυστικότητα των κεφαλαιαγορών της ΕΕ και, εντέλει, συμβάλλοντας στη χρηματοδότηση της οικονομίας μας. Δεδομένων των μεγάλων χρηματικών ποσών που διέρχονται από τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων, είναι σημαντικό για το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα αυτά να λειτουργούν αποτελεσματικά. Η σημερινή πρόταση θα εξασφαλίσει πιο αναλογικούς και αποτελεσματικούς κανόνες για τη μείωση του κόστους συμμόρφωσης και του κανονιστικού φόρτου για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων, καθώς και για τη διευκόλυνση της ικανότητάς τους να προσφέρουν ευρύτερο φάσμα διασυνοριακών υπηρεσιών και τη βελτίωση της διασυνοριακής εποπτείας τους.
Αναλυτικότερα
Η σημερινή πρόταση περιλαμβάνει τις ακόλουθες βασικές βελτιώσεις στον κανονισμό για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων:
- Βελτίωση του καθεστώτος διαβατηρίου: Απλουστεύει τη λειτουργία του μηχανισμού του διαβατηρίου για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων, μέσω των οποίου αυτά μπορούν να λειτουργούν σε ολόκληρη την ΕΕ με μία ενιαία άδεια. Καταργεί κυρίως δαπανηρές και αλληλεπικαλυπτόμενες διαδικασίες, διευκολύνοντας τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών και τον ανταγωνισμό.
- Βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ εποπτικών αρχών: Βελτιώνει τη συνεργασία μεταξύ των εποπτικών αρχών, απαιτώντας τη σύσταση σωμάτων για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων προκειμένου να αυξηθεί η συνεπής και συγκλίνουσα εποπτεία.
- Βελτίωση των επικουρικών υπηρεσιών τραπεζικού τύπου: Προσαρμόζει τους όρους υπό τους οποίους τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων μπορούν να έχουν πρόσβαση σε τραπεζικές υπηρεσίες, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να προσφέρουν υπηρεσίες διακανονισμού για ευρύτερο φάσμα νομισμάτων και παρέχοντας στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να αντλούν χρηματοδότηση από μεγαλύτερη ομάδα επενδυτών, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών.
- Βελτίωση της πειθαρχίας όσον αφορά τον διακανονισμό: Τροποποιεί ορισμένα στοιχεία του καθεστώτος συμμόρφωσης προς τη διαδικασία διακανονισμού, μεταβάλλοντας τη διαδικασία βάσει της οποίας θα μπορούσε να καταστεί εφαρμοστέα η υποχρεωτική αγορά κάλυψης «buy-in» και ορισμένες τεχνικές πτυχές του καθεστώτος συμμόρφωσης προς διακανονισμό, ώστε να καταστεί πιο αποτελεσματικό και αναλογικό.
- Βελτίωση της εποπτείας των κεντρικών αποθετηρίων τίτλων τρίτων χωρών: Διασφαλίζει ότι οι εποπτικές αρχές έχουν καλύτερη πληροφόρηση σχετικά με τις δραστηριότητες των κεντρικών αποθετηρίων τίτλων τρίτων χωρών στην ΕΕ.
Η πρόταση θα υποβληθεί τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προς εξέταση και έγκριση.
Μέλη της Επιτροπής προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις:
Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, εκτελεστικός αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, δήλωσε τα εξής: «Η Ευρώπη χρειάζεται ένα ισχυρό χρηματοπιστωτικό σύστημα για να καταστεί η ανάκαμψή μας αποτελεσματική και να στηρίξει τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, στηριζόμενη σε βαθιές, ολοκληρωμένες και εύρυθμα λειτουργούσες κεφαλαιαγορές. Με την απλούστευση των κανόνων της ΕΕ ώστε να καταστεί αποτελεσματικότερος ο διακανονισμός των συναλλαγών σε τίτλους, όπως μετοχές και ομόλογα, θα βελτιώσουμε τον τρόπο λειτουργίας των υποδομών των χρηματοπιστωτικών αγορών μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Σήμερα κάνουμε ένα ακόμη βήμα προς τα εμπρός για τη δημιουργία πιο αποτελεσματικών και ελκυστικών ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών προς όφελος των επενδυτών και των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.»
Η κ. Μαρέιντ Μαγκίνες, επίτροπος αρμόδια για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών, δήλωσε σχετικά: «Οι κεφαλαιαγορές της Ευρώπης διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη χρηματοδότηση της οικονομίας μας, συμπεριλαμβανομένης της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν εμπόδια για την αξιοποίηση ολοκλήρου του δυναμικού τους. Θέλουμε να καταστήσουμε τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων πιο αποτελεσματικά και ανταγωνιστικά, διατηρώντας παράλληλα τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Η σημερινή επανεξέταση κάνει αυτό ακριβώς — με τη μείωση της γραφειοκρατίας για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων που επιθυμούν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους σε διασυνοριακό επίπεδο, δημιουργούμε μια πραγματικά ενιαία αγορά διακανονισμού τίτλων στην ΕΕ και προάγουμε τον ανταγωνισμό στην αγορά. Αυτό συμβάλλει στην επίτευξη του απώτερου στόχου μας της οικοδόμησης της Ένωσης Κεφαλαιαγορών.»
Ιστορικό
Ο κανονισμός για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων εκδόθηκε το 2014 μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση για τη βελτίωση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας του διακανονισμού, καθώς και για την παροχή ενός συνόλου κοινών απαιτήσεων για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι σημερινές μεταρρυθμίσεις του κανονισμού για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων βασίζονται στα αποτελέσματα της στοχευμένης διαβούλευσης της Επιτροπής σχετικά με την εντεταλμένη επανεξέταση του κανονισμού για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων, καθώς και στα στοιχεία που ελήφθησαν από διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών. Αποτελεί επίσης μέρος των προσπαθειών της Επιτροπής να διασφαλίσει ότι η νομοθεσία της ΕΕ παράγει αποτελέσματα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις με αποδοτικό τρόπο και με το ελάχιστο δυνατό κόστος (REFIT).
Στο σχέδιο δράσης του 2020 για την Ένωση Κεφαλαιαγορών και στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2021 ανακοινώθηκε η πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει νομοθετική πρόταση για την τροποποίηση του κανονισμού για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων, ώστε να βελτιωθεί η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητά του και να συμβάλει στην ανάπτυξη αποδοτικότερων αγορών διακανονισμού στην ΕΕ.
Οι υποδομές της αγοράς αποτέλεσαν επίσης μέρος μιας νομοθετικής δέσμης που δημοσίευσε η Επιτροπή σχετικά με τον ψηφιακό χρηματοοικονομικό τομέατον Σεπτέμβριο του 2020, σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Επιτροπής για να προετοιμαστεί η Ευρώπη για την ψηφιακή εποχή και να οικοδομηθεί μια έτοιμη για το μέλλον οικονομία στην υπηρεσία των ανθρώπων.
στο 