Στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης ο Νίκος Αλατάς γράφει σε άρθρο του στο enikos.gr τις σκέψεις του σχετικά με το μέλλον του ευρωπαϊκού εγχειρήματος ως προς την ΟΝΕ, αναφερόμενος στα 20 χρόνια από τη συμπλήρωση της κυκλοφορίας του ευρώ και τα 30 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ.
Ο κ. Αλατάς, πτυχιούχος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, του Τμήματος Διεθνών Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών και Μεταπτυχιακός Φοιτητής του Προγράμματος “Πολιτική Οικονομία” του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ, υπογραμμίζει στο άρθρο του:
“Είκοσι χρόνια συμπληρώνονται από την κυκλοφορία του Ευρώ και 30 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ που έθεσε τα θεμέλια της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (εφεξής ΟΝΕ).
Η ΟΝΕ, η Ευρωζώνη βίωσε τα τελευταία χρόνια ένα διάστημα ισχυρής οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας, που έθεσε σε κίνδυνο ακόμη και την ίδια της τη συνοχή. Οι βαθύτερες αιτίες της κρίσης και της αναποτελεσματικής – προβληματικής διαχείρισής της εντοπίζονται μεταξύ άλλων στην ίδια την αρχιτεκτονική της και το αποτυχημένο μακροοικονομικό υπόδειγμα (New Consensus) στο οποίο εδράζεται.
Είναι ώρα να υπάρξει εγκατάλειψη της «New Consensus» και προσανατολισμός σε δυναμικά εξελισσόμενες ετερόδοξες σχολές οικονομικής σκέψης όπως τα Μετα-κεϋνσιανά Οικονομικά (M. Kalecki, H. Minsky) και η Σύγχρονη Νομισματική Θεωρία (Modern Money Theory, MMT)” τονίζει ο Νίκος Αλατάς.
Στη συνέχεια σημειώνει ότι “η ΟΝΕ θα πρέπει να αποκτήσει δομικό υπόβαθρο με μοντέλο οικονομικής θεωρίας” το οποίο, όπως προσθέτει “θα χαρακτηρίζεται από τους κάτωθι πυλώνες:
1. Πρωτεύων Στόχος της οικονομικής πολιτικής η πλήρης απασχόληση, κανάλια επίτευξης αυτού του εγχειρήματος η πολιτική αναδιανομής εισοδήματος εις βάρος ελίτ χρηματοπιστωτικού τομέα και κερδοσκοπικών αγορών χρήματος –κεφαλαίου.
2. Βασικός Στόχος του συστήματος των κεντρικών τραπεζών σε επίπεδο ΕΕ η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
3. Δημιουργία και θεσμική σφυρηλάτηση μηχανισμών χρηματοδότησης ύστατης προσφυγής με στόχο την διασφάλιση δημοσιονομικής σταθερότητας και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
4. Αναγνώριση σταθεροποιητικού ρόλου Δημοσιονομικής Πολιτικής”.
Και στη συνέχεια υπογραμμίζει: “Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, τα κράτη-μέλη της ΕΕ οφείλουν να προχωρήσουν στα κάτωθι:
1. Ολοκλήρωση της Δημοσιονομικής Ένωσης, όπου θα υφίσταται ίδια δομή με εκείνη ενός Ομοσπονδιακού Κράτους (βλέπε ΗΠΑ), έτσι θα υπάρξει μία ολοκληρωμένη ΟΝΕ που θα έχει στη διάθεση της ισχυρό ομοσπονδιακό (κοινοτικό) προϋπολογισμό, ο οποίος θα έχει στιβαρό εργαλείο σταθεροποιητικών μεταβιβάσεων με θεσμοποιημένο σύστημα αυτόματων μηχανισμών (βλέπε κοινοτικό φορολογικό σύστημα, κοινοτική επιδότηση ανεργίας).
2. Δομική Αλλαγή του Καταστατικού της ΕΚΤ, εν ολίγοις ως προς τους στόχους της τράπεζας θα υπάρξει μία ξεκάθαρη διπλή στοχοθεσία σε ισότιμη βάση, σταθερότητα των τιμών και πλήρης απασχόληση. Ακόμα, θα θεσμοθετηθεί ρόλος της ΕΚΤ ως Δανειστής Εσχάτης Ανάγκης (Lender of Last Resort) των κρατών-μελών.
3. Δομική Αλλαγή του Συμφώνου Σταθερότητας & Ανάπτυξης, εν ολίγοις πλήρης αλλαγή των δύο ανυπόστατων κριτηρίων περί ελλείμματος και χρέους, έμφαση στην πλήρη απασχόληση και; τη βιώσιμη – αειφόρο ανάπτυξη, πρόνοια για πολιτικές κατά της ανεργίας – της ανισότητας και της φτώχειας.
4. Ενσωμάτωση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας στη Δομή της ΟΝΕ, μετεξέλιξη του σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο.
5. Θεσμοθέτηση πλήρους θεσμού Ευρωομολόγου, εν ολίγοις θεσμοθέτηση αμοιβαιοποίησης του χρέους.
6. Μετεξέλιξη της Ευρωομάδας (Eurogroup) σε ένα κανονικό θεσμικό όργανο της ΕΕ ειδικότερα της ΟΝΕ, όπου θα θεσμοθετηθούν και ειδικές πρόνοιες λογοδοσίας του εν προκειμένω οργάνου.
7. Σφυρηλάτηση ολοκληρωμένου Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασφάλισης Καταθέσεων με στόχο την ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης.
Έπειτα από 15 χρόνια όπου είχαμε την σύναψη της Συνθήκης της Λισαβόνας, ξεκάθαρο είναι ότι έχει έρθει η ώρα για μία Νέα Συνθήκη που θα φέρει το Ευρωπαϊκό Εγχείρημα σε μία Νέα Εποχή. Αυτή η Νέα Συνθήκη πρέπει να κομίζει την πραγματική – ουσιαστική αλλαγή και ολοκλήρωση της ΟΝΕ.
Οι καιροί απαιτούν στιβαρά βήματα προς τα εμπρός…” γράφει ο κ. Αλατάς στο άρθρο του στο enikos.gr.