Ιδιαίτερα αυξημένη είναι φέτος η κίνηση για την αγορά ξύλων, ιδίως στις ορεινές περιοχές της χώρας, Η χρήση της ξυλείας για τη θέρμανση αποκτά μεγαλύτερη δημοφιλία παρότι οι επιστήμονες εκφράζουν την ανησυχία τους σχετικά με τις επιπτώσεις που προκαλεί η καύση των ξύλων στη δημόσια υγεία, αλλά και στο περιβάλλον.
Για το θέμα αυτό είχε μιλήσει πρόσφατα στην ΕΡΤ, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, Νίκος Μιχαλόπουλος. Ο ίδιος είχε παροτρύνει τον κόσμο να αποφύγει την καύση ξυλείας, χαρακτηρίζοντας την ως τη χειρότερη μορφή καυσίμου.
Βόλος: Τρέχουν να προμηθευτούν ξύλα
Από τους καλοκαιρινούς μήνες άρχισαν να προμηθεύονται ξύλα οι κάτοικοι του Βόλου προκειμένου να προλάβουν τις αυξήσεις των τιμών. Αυτό ανέφερε έμπορος ξύλων στην ΕΡΤ Βόλου. Αυτή τη στιγμή τα ξύλα πωλούνται περίπου 90 ευρώ με 110 ευρώ το κυβικό στην αγορά του Βόλου και η παράδοση γίνεται μέσα σε 2 με 3 ημέρες.
Ωστόσο, έντονος είναι ο προβληματισμός για τους πολίτες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν ξύλα για τζάκια και ξυλόσομπες και καίνε διάφορα είδη ξύλων θέτοντας την υγεία τους σε κίνδυνο.
Η χρήση του ξύλου ως καύσιμου υλικού είχε αρχίσει να διαδίδεται στον Βόλο κατά την περίοδο της έξαρσης της οικονομικής κρίσης, προτού στραφούν οι κάτοικοι στο φυσικό αέριο, το οποίο προσέφερε πιο οικονομικές τιμές, γεγονός ωστόσο που άλλαξε δραστικά από φέτος.
Ο δήμος Βόλου διαθέτει 200 κιλά ξύλα τον μήνα σε οικογένειες που είναι δικαιούχοι των προγραμμάτων ΤΕΒΑ και του Κοινωνικού Παντοπωλείου. Την ίδια στιγμή, η Λέσχη Ειδικών Δυνάμεων Μαγνησίας θα μοιράσει καυσόξυλα σε περίπου 50-60 φτωχά νοικοκυριά, διασφαλίζοντας τη θέρμανση των κατοίκων μέσα στον τσουχτερό χειμώνα. Συγκεκριμένα, συγκεντρώνουν ξύλα από κλαδέματα που κάνει η διεύθυνση πρασίνου ή από άρρωστα δένδρα στο λόφο της Γορίτσας έπειτα από άδεια του Δασαρχείου.
Η δημοτική κοινότητα του Ζαγορά Μουρεσίου κόβει κάθε χρόνο ξύλα σε συνεργασία με αρμόδιο συνεργείο προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες θέρμανσης των κατοίκων. Την τρέχουσα περίοδο, ωστόσο, η μεγάλη ζήτηση συνοδεύεται από μια μεγάλη ανησυχία πως οι ποσότητες ενδέχεται να μην επαρκέσουν, όπως σημείωσε ο δήμαρχος Ζαγοράς Μουρεσίου, Πατής Κουτσάφτης. Ωστόσο, ο ίδιος διαβεβαίωσε ότι στην περίπτωση φτωχών πολιτών τα ξύλα θα προσφέρονται δωρεάν.
Ροδόπη: Στα «ύψη» η χρήση της ξυλείας – Καλοριφέρ και κλιματιστικά στην Κομοτηνή
Σημαντικό ποσοστό των κατοίκων της Βόρειας Ελλάδας επιλέγει τα καυσόξυλα για τη θέρμανση του. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Ροδόπης, όπου η χρήση της ξυλείας γνωρίζει μια έκρηξη δημοφιλίας.
Από άλλη πλευρά οι κάτοικοι της Κομοτηνής φαίνεται να επιλέγουν το καλοριφέρ και τα κλιματιστικά. Μάλιστα, το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης για την χειμερινή περίοδο 2022 – 2023 ώθησε περισσότερους στην αγορά του με τιμή 1,17 το λίτρο.
Οι κάτοικοι της περιοχής, μιλώντας στο ertnews.gr, ανέφεραν ότι η λειτουργία των καλοριφέρ στις πολυκατοικίες παραμένει ένα σημαντικό ζήτημα, ιδίως στις παλιές οικοδομικές κατασκευές, στις οποίες δε λειτουργεί σύστημα αυτόνομης θέρμανσης. Συνεπώς, αρκετοί επέλεξαν, μέσα στην τελευταία 10ετία, να κρατούν κλειστή την κεντρική θέρμανση τους, προβαίνοντας στην λύση των κλιματιστικών και του ηλεκτρικού σώματος.
Στους οικισμούς της περιφερειακής ενότητας, οι ξυλόσομπες έχουν ανάψει από τις αρχές Νοεμβρίου, όπως συμβαίνει παραδοσιακά, με το κόστος αγοράς ωστόσο να ξεπερνά σε διπλάσιο βαθμό την περσινή τιμή του, 250 ευρώ ο τόνος. Αξίζει να σημειωθεί, πως ορισμένοι πολίτες επιλέγουν να κάψουν πέλετ, ενώ άλλοι στρέφονται στη χρήση πετρελαίου θέρμανσης.
Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, και με το κρύο να «αγριεύει» ολοένα και περισσότερο, η Τοπική Αυτοδιοίκηση παρέχει ειδικό πρόγραμμα στήριξης στις ευάλωτες οικογένειες. Ειδικότερα, στο δήμο Κομοτηνής είναι διπλάσιο το ποσό που εγκρίθηκε για την αγορά ξυλείας (αντί για 80.000 ευρώ 180.000 ευρώ) διπλάσιος και ο αριθμός των δικαιούχων, οι οποίοι θα παραλάβουν 500 κιλά ξυλείας. Οι κάτοικοι των πιο ορεινών οικισμών παραλαμβάνουν ξύλα σε συνεννόηση με τη Διεύθυνση Δασών με χαμηλό κόστος.
Ροδόπη: Παρέμβαση στη Βουλή του Δ. Χαρίτου για το επίδομα καυσοξύλων και πέλετ
Για ακόμη μια φορά, εντοπίζονται περιστατικά παράνομης υλοτομίας, όπου διάφοροι κάτοικοι λεηλατούν δασικές εκτάσεις, κόβοντας, χωρίς καμία άδεια, ξύλα στην προσπάθεια τους να εξασφαλίσουν για τη θέρμανση τους δωρεάν ξυλεία. Φέτος, ήδη υπάρχουν διάφορες καταγγελίες, με αποτέλεσμα η Διεύθυνση Δασών να ζητά από την ΕΛΑΣ, επειδή η ίδια δεν διαθέτει το αναγκαίο προσωπικό, να στηθούν μπλόκα σε δασικές περιοχές για τη σύλληψη των παρανόμων.
Σάμος: «Το τζάκι από μόνο του δεν μας καλύπτει»
Στο Ανατολικό Αιγαίο και τη Σάμο οι πολίτες χρησιμοποιούν το τζάκι ως κύρια θέρμανση. Η Σάμος παραμένει μια ορεινή περιοχή με μεγάλη βλάστηση, ενώ υπάρχουν πολλά ιδιόκτητα χωράφια με αποτέλεσμα η πλειοψηφία των κατοίκων να μην χρειάζεται να αγοράζει τα καυσόξυλα.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση του Ιωάννη Παπακίτσου και του κ. Δημήτρη Σεβαστή, οι οποίοι έχουν δικά τους ξύλα από ελιές και ζεσταίνονται αποκλειστικά με το τζάκι ή την τζακόσομπα. Ο κ. Γιάννης κόβει και από τα καμένα πεύκα κατόπιν σχετικής άδειας από το Δασαρχείο. Το ίδιο και ο κ. Σεβαστής, με αποτέλεσμα να έχουν καταφέρει να έχουν σχεδόν μηδενικό κόστος για τη θέρμανση των σπιτιών τους.
Ο κ. Αλέξανδρος, από την άλλη πλευρά, ζεσταίνει το σπίτι του με πυρήνα (από το κουκούτσι της ελιάς) το οποίο αποτελούσε τον πιο οικονομικό τρόπο θέρμανσης, ωστόσο έχει ακριβύνει όπως δήλωσε τουλάχιστον 15% φέτος λόγω της αύξησης του κόστους λειτουργίας των ελαιοτριβείων. Επίσης χρησιμοποιεί και το τζάκι με ξύλα δικά του από ελιές αλλά και αγοράζοντας ένα μέρος. Και στα καυσόξυλα σύμφωνα με τον ίδιο η τιμή έχει αυξηθεί από τα 100 στα 125 ευρώ περίπου, ενώ αναμένεται στα μέσα του χειμώνα η τιμή να διαμορφωθεί στα 150 και προς την άνοιξη στα 160 ευρώ ανά κυβικό.
Ο κ. Μανωλιάδης Δημήτρης έχει τζάκι αλλά χρησιμοποιεί και καλοριφέρ στο σπίτι του. «Το τζάκι από μόνο του δεν μας καλύπτει» τόνισε. Γι’ αυτόν τον λόγο έβαλε και πετρέλαιο ώστε να υπάρχει καλύτερη θερμοκρασία στο σπίτι. Τα ξύλα ωστόσο για το τζάκι φέτος δε θα τα αγοράσει καθώς έχει δικά του. Τα προηγούμενα χρόνια αγόραζε τα ξύλα αλλά η τιμή ήταν μειωμένη σε σχέση με φέτος και έτσι τον συνέφερε. Και ο κ. Γαλανός Τάκης θερμαίνει το σπίτι του με τζακόσομπα χωρίς να χρειάζεται να αγοράζει ξύλα. Συνεπώς έχει μειώσει στο ελάχιστο τη δαπάνη για τη θέρμανση της οικίας του.
Χανιά: Τζάκια και ξυλόσομπες κύρια πηγή θέρμανσης – Αύξηση στις τιμές καυσόξυλων
Η κατάσταση δεν διαφοροποιείται ιδιαίτερα στο νομό Χανίων, όπου τα καυσόξυλα παρουσιάζονται ως μια αρκετή διαδεδομένη εναλλακτική πηγή θέρμανσης. Οι κάτοικοι στα Χανιά έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους σε τζάκια και ξυλόσομπες για να ζεσταθούν, καθώς αναγνωρίζουν το ξύλο ως μια αρκετά σίγουρη και φτηνή λύση για τη θέρμανση τους.
Ο έμπορος καυσόξυλων Βίκτωρας Τσίκος αναφέρει στην ΕΡΤ Χανίων ότι οι τιμές γνωρίζουν μια αύξηση τη φετινή περίοδο σε σχέση με πέρυσι με ποσοστό 20% με 30%, εξαιτίας της μετακύλισης του κόστους από τον παραγωγό. Μάλιστα, το άλλοτε φθηνό πέλετ, στο οποίο είχαν καταφύγει αρκετοί Κρητικοί τα τελευταία χρόνια, παρουσιάζεται πλέον ως προϊόν πολυτελείας, καθώς η τιμή αυξήθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό. Σημαντική άνοδος παρατηρείται και στην αύξηση του πυρηνόξυλου της τάξεως του 40 με 60%.
Παρόμοιο σενάριο ισχύει και στις σόμπες, οι οποίες έχουν αυξηθεί πάνω από 40% σε σχέση με πέρυσι, κάτι που επιβεβαιώνει και η κ. Ιωάννα Σφηναρολάκη, που διατηρεί επιχείρηση θερμαντικών σωμάτων. Οι καταναλωτές βέβαια εξακολουθούν να παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη μορφή θέρμανσης. Άξιο αναφοράς είναι το γεγονός πως στην Κρήτη και πιο συγκεκριμένα οι κάτοικοι των χωριών και οι κάτοικοι των ελαιώνων βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση, καθώς έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν ποσότητες ξύλων από τα κλαδέματα.
Δίνονται άδειες σε οικογένειες για κοπή δέντρων
Στα Δωδεκάνησα και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή της Ρόδου, το εμπόριο των καυσόξυλων για τα τζάκια βρίσκεται ακόμη σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Δεν υπάρχουν πρατήρια καυσόξυλων, ενώ οι προμήθειες για τα τζάκια της πόλης γίνονται από τα χωριά της ενδοχώρας. Με τον Γενάρη και τον Φλεβάρη, που χαρακτηρίζονται ως οι πιο κρύοι μήνες στο νησί του «Θεού Ηλίου», να ετοιμάζονται να δείξουν τα δόντια τους στους κατοίκους, η θέρμανση των πολιτών αποτελεί προτεραιότητα. Οι κάτοικοι τα προηγούμενα χρόνια στηρίζονταν στην ηλεκτρική ενέργεια, ενώ στα περισσότερα σπίτια υπάρχει ένα τζάκι ή μια σόμπα.
Όπως δήλωσε στην ΕΡΤ Νοτίου Αιγαίου η διευθύντρια Δασών Δωδεκανήσου, Καίτη Μπαλατσούκα, τη φετινή χρονιά έχουν δοθεί περί τις 100 άδειες σε οικογένειες για κοπή ξερών δέντρων στην περιοχή των Πεταλούδων, στα καμένα της πυρκαγιάς του 2021. Η κάθε οικογένεια δικαιούται να κόψει ξύλα για πέντε καρότσες αγροτικών αυτοκινήτων. Και στη Νότια Ρόδου όπου υπάρχουν παλιά καμένα και εδώ δίνονται κάποιες άδειες για κοπή αλλά ελάχιστες.
«Πέντε άδειες δώσαμε φέτος», σημειώνει στην ΕΡΤ Νοτίου Αιγαίου ο κοινοτάρχης Απολλακιάς Τσαμπίκος Καραγιάννης. Οι τιμές πώλησης όπως πληροφορούμαστε είναι γύρω στα 100 ευρώ το ενάμιση κυβικό στα ξύλα από ελαιόδεντρα. Ιδιοκτήτης σπιτιού με τζάκι ανέφερε ότι γίνεται διαπραγμάτευση και η τιμή μπορεί να είναι πολύ καλύτερη. Σε καταστήματα αγροτικών ειδών πωλείται και το πέλετ. Η τιμή είναι στα 14 ευρώ για σακί που περιέχει 14 κιλά. Όσοι δεν βρίσκουν καυσόξυλα από τα χωριά καταφέρουν στο πέλετ που φαίνεται ότι έχει μεγάλη πέραση.
«Κάποιοι αναγκάζονται να κάψουν ό,τι βρουν»
Στον Έβρο μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού που προτιμούσε το πετρέλαιο για τη θέρμανση τους, τον τελευταίο καιρό χρησιμοποιεί τη χρήση ξύλου προκειμένου να ζεσταθεί.
Επιπλέον, όσοι προγραμμάτισαν να τα προμηθευτούν στις αρχές του καλοκαιριού έδωσαν γύρω στα 20 ευρώ περισσότερο ανά τόνο, σε σχέση με την περυσινή τιμή. Εκείνοι όμως που έδωσαν παραγγελία στις αρχές φθινοπώρου αναγκάστηκαν να δώσουν τη διπλάσια τιμή και αναρωτιούνται αν έπραξαν σωστά. Κάθε προμήθεια γίνεται από ξυλέμπορους της κάθε περιοχής που οι κάτοικοι γνωρίζουν και εμπιστεύονται. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις από αυτούς που προμηθεύονται ξύλα μέσω Βουλγαρίας, επειδή βρίσκουν τις τιμές χαμηλότερες.
Αρκετές βέβαια είναι οι περιπτώσεις των ανθρώπων που προμηθεύτηκαν ποσότητες χωρικών ξύλων, εκείνων που διαμένουν σε ορεινά χωριά, σύμφωνα με τα δασαρχεία που ορίζουν τον τόπο και τον χρόνο παραλαβής μόνο που οι ποσότητες δεν επαρκούν για να ξεχειμωνιάσουν.
Παράλληλα, έχουν καταγραφεί περιστατικά όπου κάτοικοι αναζητούσαν κομμένα ξύλα σε παραποτάμιες περιοχές, σε χαράδρες και δύσβατα σημεία στο δάσος. Για μια τέτοια ενέργεια, ωστόσο, επιβάλλεται άδεια από τις αρμόδιες δασικές υπηρεσίες. Στα ορεινά χωριά, μεγάλος αριθμός κατοίκων είναι υλοτόμοι κι αυτοί γνωρίζουν τα σημεία ώστε να εφοδιασθούν με καύσιμη ύλη. Μερικοί χρησιμοποιούν και το αλυσοπρίονο για να κόψουν ξύλο, κάτι το οποίο απαγορεύεται.
Τέλος, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις των ανθρώπων οι οποίοι αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα ανέχειας και αναγκάζονται να κάψουν ό,τι βρουν όπως: έπιπλα πεταμένα, νοβοπάν και ό,τι υπάρχει σε κοινή θέα.
Δυστυχώς στους περισσότερους δήμους του νομού δεν υπάρχει πρόγραμμα διανομής ξύλων εκτός από ένα που μέσω της κοινωνικής υπηρεσίας, εντοπίζει τα σπίτια που έχουν ανάγκη και διανέμει κάποιες ποσότητες, ώστε να τους ανακουφίσει έστω για λίγο χρονικό διάστημα.