Ποινές φυλάκισης για ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 100.000 ευρώ προς το Δημόσιο προβλέπει ο νέος ποινικός κώδικας. Μάλιστα τα χρέη που θα προέρχονται από τη μη εκτέλεση χρηματικών ποινών που επιβλήθηκαν από τα δικαστήρια μαζί με τις λοιπές προσαυξήσεις που θα προκύπτουν από τους τόκους θα συνυπολογίζονται στη λίστα με τα χρέη που θα εξακολουθούν να είναι αρρύθμιστα και δεν εξυπηρετούνται για διάστημα άνω των 4 μηνών. Συνεπώς, ο αριθμός των οφειλετών με χρέη προς το δημόσιο άνω των 100.000 ευρώ που έρχεται αντιμέτωπο με ποινές φυλάκισης 1 έτους τουλάχιστον διευρύνεται. Οι ποινές αυτές μπορούν να ξεπεράσουν και τα 3 χρόνια αν το συνολικό ποσό των απλήρωτων οφειλών υπερβεί το ποσό των 200.000 ευρώ.
Ωστόσο δεν επιβάλλεται ποινή φυλάκισης στον οφειλέτη εάν έχει εξοφλήσει ολοσχερώς το χρέος του μέχρι την εκδίκαση του ποινικού σκέλους της υπόθεσής του, σε οποιονδήποτε βαθμό, ή εφόσον εντάξει το χρέος του σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής. Δηλαδή δεν τιμωρείται. Επιπλέον επισημαίνεται πως εάν ο οφειλέτης αμφισβητήσει το χρέος, δηλαδή το ύψος του ποσού που του έχει καταλογίσει η φορολογική αρχή, τότε μπορεί να προσφύγει στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών. Και μετά εάν δεν δικαιωθεί ο οφειλέτης από τη ΔΕΔ και από τα διοικητικά δικαστήρια τότε τότε οι διαδικασίες επιβολής των ποινικών κυρώσεων μπορούν να «παγώσουν» μέχρι να εκδοθεί η οριστική δικαστική απόφαση. Οι ποινές φυλάκισης ισχύουν, εκτός από τα χρέη προς την Εφορία, και για τα χρέη προς νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
“Bρώμικο χρήμα”: Ποιες είναι οι κυρώσεις
Οι κυρώσεις για αδικήματα που σχετίζονται με την νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος γίνονται ακόμη πιο αυστηρές με το νέο ποινικό κώδικα. Σημειώνεται δε πως το διοικητικό πρόστιμο παραμένει στα 50.000 ευρώ μέχρι και 10 εκατ. ευρώ. Ωστόσο οι χρηματικές ποινές για τις περιπτώσεις που δεν μπορεί να υπολογιστεί το κέρδος της παράβασης αυξάνονται στα 4 εκατ. ευρώ από 1 εκατ. ευρώ. Αναλυτικά:
Κυρώσεις σωρευτικά ή διαζευκτικά επιβάλλονται στο νομικό πρόσωπο ή στην οντότητα, εάν η αξιόποινη πράξη νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή κάποιο από τα βασικά αδικήματα τελείται προς όφελος ή για λογαριασμό νομικού προσώπου ή οντότητας από φυσικό πρόσωπο που ενεργεί είτε ατομικά είτε ως μέλος οργάνου του νομικού προσώπου ή της οντότητας και κατέχει διευθυντική θέση εντός αυτών ή έχει εξουσία εκπροσώπησής τους ή εξουσιοδότηση για τη λήψη αποφάσεων για λογαριασμό τους ή για την άσκηση ελέγχου εντός αυτών.
Αναλυτικά, οι κυρώσεις αυτές διαμορφώνονται ως εξής:
- Από 50.000 ευρώ έως 10.000.000 ευρώ είναι το διοικητικό πρόστιμο. Το ακριβές ποσό του προστίμου ορίζεται κατ’ ελάχιστον στο διπλάσιο του ποσού του κέρδους που προήλθε από την παράβαση, εφόσον το κέρδος μπορεί να προσδιοριστεί είτε εφόσον δεν μπορεί να προσδιοριστεί σε 4.000.000 εκ ευρώ από 1.000.000 ευρώ που ίσχυε μέχρι σήμερα
- Οριστική ή προσωρινή, για χρονικό διάστημα από 1 μήνα μέχρι 2 χρόνια , ανάκληση ή αναστολή της άδειας λειτουργίας ή απαγόρευση άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ή λύση του νομικού προσώπου ή της οντότητας και θέση αυτού ή αυτής υπό εκκαθάριση.
- Απαγόρευση άσκησης ορισμένων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ή εγκατάστασης υποκαταστημάτων ή αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου, για το ίδιο χρονικό διάστημα.
- Οριστικός ή προσωρινός για το ίδιο χρονικό διάστημα αποκλεισμός από δημόσιες παροχές, ενισχύσεις, αναθέσεις έργων και υπηρεσιών, προμήθειες, επιδοτήσεις, διαφημίσεις και διαγωνισμούς του Δημοσίου
H εγκύκλιος της ΑΑΔΕ
Αναλυτικά, η σχετική εγκύκλιος της ΑΑΔΕ αναφέρει τα εξής:
Άρθρο 61: «Μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο – Τροποποίηση περ. γ’ παρ. 1 άρθρου 25 ν. 1882/1990»
Σύμφωνα με το άρθρο 61 του κοινοποιούμενου νόμου, στο τρίτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 25 του ν. 1882/1990 (Α’ 43) διαγράφονται οι λέξεις «, τα χρέη που προέρχονται από τη μη εκτέλεση χρηματικών ποινών που επιβλήθηκαν από ποινικό δικαστήριο και οι σχετικές με αυτά προσαυξήσεις, τόκοι και λοιπές επιβαρύνσεις καθώς και», και η παρ. 1 του άρθρου 25 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 25: Ποινικό αδίκημα μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους
– Όποιος δεν καταβάλλει τα βεβαιωμένα στη Φορολογική Διοίκηση χρέη προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 4 μηνών τιμωρείται με ποινή φυλάκισης:
α) Ενός τουλάχιστον έτους, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, υπερβαίνει το ποσό των 100.000 ευρώ.
β) Τριών τουλάχιστον ετών, εφόσον το συνολικό χρέος υπερβαίνει το ποσό των 200.000 ευρώ.
Η ποινική δίωξη ασκείται ύστερα από αίτηση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ή των Ελεγκτικών Κέντρων ή του Τελωνείου προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών της έδρας τους, που συνοδεύεται υποχρεωτικά από πίνακα χρεών, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων.
Στην αίτηση και στον πίνακα χρεών που υποβάλλονται δεν συμπεριλαμβάνονται και δεν υπολογίζονται για τον προσδιορισμό της ευθύνης του προσώπου τα χρέη από τα αδικήματα που τυποποιούνται στο άρθρο 66 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας μαζί με τις σχετικές με αυτά προσαυξήσεις, τόκους και λοιπές επιβαρύνσεις.
Η πράξη μπορεί να κριθεί ατιμώρητη, εάν το ποσό που οφείλεται εξοφληθεί μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης σε οποιονδήποτε βαθμό.
Άρθρο 133 «Αύξηση του διοικητικού προστίμου που επιβάλλεται σε νομικά πρόσωπα ή οντότητες όταν το κέρδος από παράβαση σχετιζόμενη με τη νομιμοποίηση εσόδων δεν μπορεί να προσδιοριστεί και απάλειψη της προϋπόθεσης προηγούμενης αμετάκλητης καταδίκης φυσικού προσώπου για την επιβολή του προστίμου – Τροποποίηση παρ. 1 και 2 άρθρου 45 ν. 4557/2018»
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 133 του κοινοποιούμενου νόμου, στην παρ. 1 του άρθρου 45 του ν. 4557/2018 (Α’ 139) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στο δεύτερο εδάφιο της περ. α), οι λέξεις «ένα εκατομμύριο (1.000.000)» αντικαθίστανται από τις λέξεις «τέσσερα εκατομμύρια (4.000.000)», β) στην περ. δ’ της παρ. 1 μετά από τις λέξεις «και διαγωνισμούς του» οι λέξεις «ελληνικού Δημοσίου ή των νομικών προσώπων δημόσιου δίκαιου συμπεριλαμβανομένων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) και των νομικών τους προσώπων» αντικαθίστανται από τις λέξεις «δημοσίου τομέα υπό την έννοια της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), γ) το τέταρτο εδάφιο καταργείται και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Αν αξιόποινη πράξη νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή κάποιο από τα βασικά αδικήματα τελείται προς όφελος ή για λογαριασμό νομικού προσώπου ή οντότητας από φυσικό πρόσωπο που ενεργεί είτε ατομικά είτε ως μέλος οργάνου του νομικού προσώπου ή της οντότητας και κατέχει διευθυντική θέση εντός αυτών ή έχει εξουσία εκπροσώπησής τους ή εξουσιοδότηση για τη λήψη αποφάσεων για λογαριασμό τους ή για την άσκηση ελέγχου εντός αυτών, επιβάλλονται αιτιολογημένα στο νομικό πρόσωπο ή την οντότητα, σωρευτικά ή διαζευκτικά, οι εξής κυρώσεις:
α) Διοικητικό πρόστιμο από πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ έως δέκα εκατομμύρια (10.000.000) ευρώ. Το ακριβές ποσό του προστίμου ορίζεται κατ’ ελάχιστον στο διπλάσιο του ποσού του κέρδους που προήλθε από την παράβαση, εφόσον το κέρδος μπορεί να προσδιοριστεί είτε εφόσον δεν μπορεί να προσδιοριστεί σε τέσσερα εκατομμύρια (4.000.000) ευρώ.
β) Οριστική ή προσωρινή, για χρονικό διάστημα από έναν (1) μήνα έως δύο (2) έτη, ανάκληση ή αναστολή της άδειας λειτουργίας ή απαγόρευση άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ή λύση του νομικού προσώπου ή της οντότητας και θέση αυτού ή αυτής υπό εκκαθάριση.
γ) Απαγόρευση άσκησης ορισμένων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ή εγκατάστασης υποκαταστημάτων ή αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου, για το ίδιο χρονικό διάστημα.
δ) Οριστικός ή προσωρινός για το ίδιο χρονικό διάστημα αποκλεισμός από δημόσιες παροχές, ενισχύσεις, αναθέσεις έργων και υπηρεσιών, προμήθειες, επιδοτήσεις, διαφημίσεις και διαγωνισμούς του δημοσίου τομέα υπό την έννοια της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), με την επιφύλαξη των άρθρων 73 και 74 του ν. 4412/2016 (Α’ 147) και 39 και 42 του ν. 4413/2016 (Α’ 148).
Το διοικητικό πρόστιμο της περ. α’ επιβάλλεται πάντοτε ανεξαρτήτως της επιβολής άλλων κυρώσεων. Οι ίδιες κυρώσεις επιβάλλονται και όταν φυσικό πρόσωπο που έχει κάποια από τις αναφερόμενες στο πρώτο εδάφιο ιδιότητες είναι ηθικός αυτουργός ή συνεργός στις ίδιες πράξεις.»
Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 133 του κοινοποιούμενου νόμου, στο δεύτερο εδάφιο της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 45 του ν. 4557/2018, οι λέξεις «ένα εκατομμύριο (1.000.000)» αντικαθίστανται από τις λέξεις «δυόμιση εκατομμύρια (2.500.000)» και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Όταν η έλλειψη εποπτείας ή ελέγχου από φυσικό πρόσωπο που αναφέρεται στην παρ. 1 κατέστησε δυνατή την τέλεση από ιεραρχικά κατώτερο στέλεχος ή από εντολοδόχο του νομικού προσώπου ή της οντότητας της πράξης νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δρα- στηριότητες ή του βασικού αδικήματος προς όφελος ή για λογαριασμό του νομικού προσώπου ή της οντότητας, επιβάλλονται αιτιολογημένα στο νομικό πρόσωπο ή την οντότητα, σωρευτικά ή διαζευκτικά, οι εξής κυρώσεις:
α) Διοικητικό πρόστιμο από δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ έως πέντε εκατομμύρια (5.000.000) ευρώ. Το ακριβές ποσό του προστίμου ορίζεται κατ’ ελάχιστον στο διπλάσιο του ποσού του κέρδους που προήλθε από την παράβαση, εφόσον το κέρδος μπορεί να προσδιοριστεί, είτε εφόσον δεν μπορεί να προσδιοριστεί σε δυόμιση εκατομμύρια (2.500.000) ευρώ.
β) Οι προβλεπόμενες στις περ. β’, γ’ και δ’ της παρ. 1 κυρώσεις, για χρονικό διάστημα έως ένα (1) έτος.»
στο 