Τροπολογίες για έκτακτη φορολόγηση τραπεζών και για την ενίσχυση του στεγαστικού αποθέματος κατέθεσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο «Μέτρα για την ενίσχυση του εισοδήματος, φορολογικά κίνητρα για την καινοτομία και τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις» που συζητείται στην Ολομέλεια.
Με την πρώτη τροπολογία για τα πιστωτικά ιδρύματα προβλέπεται η επιβολή «έκτακτης εισφοράς για τις χρήσεις 2023-2024, υπολογιζόμενη με συντελεστή 5% επί των κερδών προ φόρων, εφόσον τα κέρδη αυτά υπερβαίνουν το ποσό των 400 εκατ. ευρώ ανά χρήση».
Με τη δεύτερη τροπολογία που στόχο έχει την ενίσχυση του στεγαστικού αποθέματος προτείνονται:
α) Η ολική αναστολή των διαδικασιών έκδοσης νέων αδειών διαμονής μόνιμου επενδυτή στα πολεοδομικά συγκροτήματα Περιφέρειας Αττικής και ευρύτερης Μητροπολιτικής Περιοχής Θεσσαλονίκης καθώς και σε νησιωτικούς δήμους κάτω των 3.000 κατοίκων.
β) Η αναστολή των διαδικασιών έκδοσης νέων αδειών διαμονής μόνιμου επενδυτή στους νησιωτικούς δήμους άνω των 3.000 κατοίκων και στα πολεοδομικά συγκροτήματα Δήμων όπου, εντός των ορίων τους, έχει συντελεστεί μεσοσταθμική αύξηση 30% των μισθωμάτων κατοικιών, εντός του έτους 2024 σε σχέση με το ύψος των μισθωμάτων του έτους 2019. Η μεσοσταθμική αύξηση διαπιστώνεται βάσει των δηλωθέντων ενοικίων στις ανανεώσεις ή δηλώσεις νέων μισθώσεων κύριων κατοικιών που υποβάλλονται στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ. Η υπαγωγή των περιοχών που υπάγονται στην αναστολή του άρθρου 100Α ορίζεται με απόφαση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
γ) Ορίζεται εξαίρεση από την αναστολή του άρθρου 100Α για την περίπτωση ε της παραγράφου 1 του άρθρου 100 του ν.5038/23. Η εξαίρεση αφορά τις περιπτώσεις που το ακίνητο αποκτάται από τον/ην αιτών/ούσα εξ αδιαθέτου ή λόγω κληρονομιάς ή γονικής παροχής.
δ) Επεκτείνονται οι περιορισμοί της παραγράφου 7Α του άρθρου 100 του ν.5038/23, λόγω γενικού συμφέροντος, στα ακίνητα που έχουν αποκτηθεί στις περιοχές αναστολής έκδοσης νέων αδειών μόνιμων επενδυτών. Στόχος να επιστρέψουν όλα τα ακίνητα της golden visa στη μακροχρόνια μίσθωση ή, προφανώς, στην ιδιοκατοίκηση από τους ιδιοκτήτες τους.
Οι δηλώσεις
Ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Πάρις Κουκουλόπουλος κατά την τοποθέτησή του, κάλεσε την κυβέρνηση να υιοθετήσει τις δύο τροπολογίες που κατέθεσε η κοινοβουλευτική του ομάδα. Ειδικότερα, σχετικά με την πρώτη τροπολογία, ανέφερε ότι «αυτό που σας προτείνουμε είναι να βάλουμε έκτακτη φορολόγηση στις τράπεζες για έχετε επιπλέον έσοδα υπέρ των κοινωνικά ευάλωτων και υπέρ της ανάπτυξης» και πρόσθεσε «δεν σας λέμε ότι βρήκαμε κανένα λεφτόδεντρο αλλά είναι στοιχειώδες το μήνυμα που πρέπει να στείλουμε στην κοινωνία που έχει εισφέρει δεκάδες δισεκατομμύρια για να έχουμε σήμερα τραπεζικό σύστημα του οποίου τη ρευστότητα δεν την απολαμβάνουν οι μικρομεσαίοι, οι οποίοι βλέπουν να έχουν τα μικρότερα επιτόκια σε όλη την Ευρώπη». Η πρότασή μας αυτή, είπε ο κ. Κουκουλόπουλος, «είναι πρόταση στοιχειώδους πολιτικής αξιοπρέπειας και ηθικής. Για να στείλουμε ένα μήνυμα στην κοινωνία και από την άλλη να πάρετε μια ανάσα μέσα στο στενό κουστούμι του Μεσοπρόθεσμου της χώρας».
Για τη δεύτερη τροπολογία που κατέθεσε το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ο κ. Κουκουλόπουλος ανέφερε ότι το στεγαστικό πρόβλημα είναι μείζον και στην κατεύθυνση «φέρνουμε μια θετική διάταξη για να εξαιρεθούν από τη βραχυχρόνια μίσθωση τρεις περιοχές του δήμου Αθηναίων και είναι αυτές που έχουν υποδειχθεί από την προκαταρτική μελέτη που έχει κάνει ο δήμος Αθηναίων. Είναι η ίδια λογική που αιτιολογεί και δικαιώνει αυτό που είχε αναφέρει ο Νίκος Ανδρουλάκης στη Βουλή ότι η Αυτοδιοίκηση πρέπει να εμπλακεί θεσμικά και ενεργά στην υπόθεση που λέγεται μακροχρόνια μίσθωση. Και το ίδιο θα πρέπει να εμπλακεί ενεργά στο θέμα των τουριστικών περιοχών, στο τέλος κρουαζιέρας και στο τέλος ανθεκτικότητας (που διπλασιάζετε χωρίς εξηγήσεις)». Η υπόθεση “αυτοδιοίκηση”, είπε ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, «είναι υπόθεση Αρχής».
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ-ΠΡΟΣΘΗΚΗ0 ΠΑΣΟΚ Κίνημα Αλλαγής
Στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με τίτλο: «Μέτρα για την ενίσχυση του εισοδήματος, φορολογικά κίνητρα για την καινοτομία και τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις».
ΘΕΜΑ: Μέτρα ενίσχυσης του στεγαστικού αποθέματος – Αναστολή έκδοσης αδειών μόνιμου επενδυτή – Περιορισμός βραχυχρόνιων μισθώσεων
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Ο μέσος ετήσιος υποδείκτης ενοικίου κύριων κατοικιών, του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ, σημείωσε αύξηση της τάξης του 6,26% το 2023 σε σχέση με το 2019 ενώ μέσα στο 2024 βρίσκεται σε διαρκή αυξητική πορεία και ήδη κυμαίνεται στο 15% σε σχέση με το μέσο όρο του 2019. Ο Δείκτης τιμών ενοικίασης κατοικιών (SPI) του Spitogatos.gr που αποτυπώνει τις μεταβολές των τιμών από το 2011 σημείωσε αύξηση 23% το 2023 σε σχέση με το 2019, ενώ ήδη από το 2024 η εκτιμηθείσα αύξηση είναι 7,7%. Οι αυξήσεις αυτές είναι μεσοσταθμικές. Ο δεύτερος δείκτης, σημειώνει πλέον αυξήσεις άνω του 50% σε πολλές περιοχές της Αττικής και της Θεσσαλονίκης αλλά και άλλων μεγάλων αστικών κέντρων.
Σύμφωνα με τη Eurostat, την ίδια περίοδο το πραγματικό κατακεφαλήν εισόδημα αυξήθηκε μόλις 8,5% και ο μέσος μισθός μόλις 6,5%. Παράλληλα η πιστωτική συρρίκνωση των στεγαστικών δανείων ήταν άνω το 50% με τις εκταμιεύσεις νέων δανείων να είναι πολύ χαμηλές. Είναι προφανές ότι η ζήτηση που προκάλεσε τη ραγδαία άνοδο των τιμών των ακινήτων δεν προέρχεται από το μέσο νοικοκυριό της χώρας αλλά από το εξωτερικό και από μια πολύ μικρή μερίδα της ελληνικής κοινωνίας που έχει τη σχετική οικονομική επιφάνεια ή/και πρόσβαση στην ισχνή νέα τραπεζική χρηματοδότηση.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το 2023, το 31% των Ελλήνων που ζουν σε πόλεις είχαν κόστος στέγασης άνω του 40% του εισοδήματος τους όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 10,6%. Ο συγκεκριμένος δείκτης, ενώ έβαινε μειούμενος μετά το 2014 και έως το 2022, το 2023 σημείωσε σημαντική αύξηση. Η Ελλάδα διατηρεί την οδυνηρή πρωτιά στον δείκτη αυτό, ανάμεσα στις χώρες τις ΕΕ, για την πλειονότητα των οποίων τα στοιχεία μάλιστα είναι αισθητά βελτιωμένα.
Στην ίδια ανακοίνωση αποτυπώνεται ότι οι νέοι Έλληνες αφήνουν το σπίτι των γονιών τους κατά μέσο όρο σε ηλικία 30,6 ετών (3η υψηλότερη ηλικία ανάμεσα στις χώρες τις ΕΕ) όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος ηλικία για τους νέων Ευρωπαίοι είναι τα 26,4 ετών. Αυτό είναι το σημείο που η στεγαστική κρίση συναντιέται με το δημογραφικό ζήτημα.
Είναι αναντίλεκτο ότι ο μεγάλος αριθμός ακινήτων που αξιοποιούνται για βραχυχρόνιες μισθώσεις έχει μειώσει τις κατοικίες που μπορούν να διατεθούν για α΄ κατοικία.
Σύμφωνα με μελέτη της Grant Thornton (ΞΕΕ 2024), επισημαίνεται ότι ενώ σε πανελλαδικό επίπεδο, οι ξενοδοχειακές κλίνες ανέρχονται σε 886,1 χιλιάδες(αύξηση 3,5% από το 2019), οι κλίνες της οικονομίας διαμοιρασμού ανέρχονται σε 857,7 χιλιάδες (αύξηση κατά 100%). Στην Αττική προσφέρονται 1,68 φορές περισσότερες κλίνες (114.000 κλίνες της οικονομίας διαμοιρασμού έναντι 67,8 χιλιάδων των ξενοδοχείων). Με βάση τα στοιχεία της μελέτης, το 2023, τα ακίνητα που λειτουργούσαν ως καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης ανήλθαν σε 193 χιλιάδες από 117,3 χιλιάδες το 2019.
Είναι αναντίλεκτη επίσης, αφού το παραδέχεται πλέον και η κυβέρνηση, η μεγάλη συμβολή στις αυξήσεις των τιμών των ακινήτων της παρααγοράς που έχει δημιουργηθεί γύρω από τη χορήγηση Αδειών Μόνιμου Επενδυτή-Golden Visa.
Το επείγον της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί και κλιμακώνεται, καθιστά αναγκαία τη λήψη επιπλέον πολιτικών πρωτοβουλιών αφού τα ληφθέντα μέτρα δεν δείχνουν να επιφέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Με την προτεινόμενη τροπολογία, προτείνεται μια πρώτη δέσμη μέτρων με στόχο τον τερματισμό των στρεβλώσεων της αγοράς ακινήτων που οφείλονται στην golden visa και την ανεξέλεγκτη αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Ειδικότερα προτείνονται:
α) Η ολική αναστολή των διαδικασιών έκδοσης νέων αδειών διαμονής μόνιμου επενδυτή στα Πολεοδομικά Συγκροτήματα Περιφέρειας Αττικής και Ευρύτερης Μητροπολιτικής Περιοχής Θεσσαλονίκης καθώς και σε νησιωτικούς δήμους κάτω των 3.000 κατοίκων.
β) Η αναστολή των διαδικασιών έκδοσης νέων αδειών διαμονής μόνιμου επενδυτή στους νησιωτικούς δήμους άνω των 3.000 κατοίκων και στα Πολεοδομικά Συγκροτήματα Δήμων όπου, εντός των ορίων τους, έχει συντελεστεί μεσοσταθμική αύξηση 30% των μισθωμάτων κατοικιών, εντός του έτους 2024 σε σχέση με το ύψος των μισθωμάτων του έτους 2019. Η μεσοσταθμική αύξηση διαπιστώνεται βάσει των δηλωθέντων ενοικίων στις ανανεώσεις ή δηλώσεις νέων μισθώσεων κύριων κατοικιών που υποβάλλονται στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ. Η υπαγωγή των περιοχών που υπάγονται στην αναστολή του άρθρου 100Α ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
γ) Ορίζεται εξαίρεση από την αναστολή του άρθρου 100Α για την περίπτωση ε της παραγράφου 1 του άρθρου 100 του ν.5038/23. Η εξαίρεση αφορά τις περιπτώσεις που το ακίνητο αποκτάται από τον/ην αιτών/ούσα εξ αδιαθέτου ή λόγω κληρονομιάς ή γονικής παροχής.
δ. Επεκτείνονται οι περιορισμοί της παραγράφου 7Α του άρθρου 100 του ν.5038/23, λόγω γενικού συμφέροντος, στα ακίνητα που έχουν αποκτηθεί στις περιοχές αναστολής έκδοσης νέων αδειών μόνιμων επενδυτών. Στόχος είναι να επιστρέψουν όλα τα ακίνητα της golden visa στη μακροχρόνια μίσθωση ή, προφανώς, στην ιδιοκατοίκηση από τους ιδιοκτήτες τους.
Αποτέλεσμα αυτής της ρύθμισης θα είναι η σταδιακή ενίσχυση του αποθέματος των κατοικιών για μακροχρόνια μίσθωση σε περιοχές που πλήττονται από τη στεγαστική κρίση και, ιδίως, στις περιοχές που υπάρχει ζήτηση κατοικίας από μόνιμους κατοίκους, δημοσίους υπαλλήλους και φοιτητές/τριες. Ο περιορισμός επιβάλλεται κατά τη φάση ανανέωσης της άδειας μόνιμου επενδυτή.
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ Άρθρο1 Αναστολή χορήγησης μόνιμης άδειας διαμονής επενδυτή για ακίνητα περιοχών με εντεινόμενο στεγαστικό πρόβλημα – Επέκταση απαγόρευσης βραχυχρόνιας μίσθωσης για ακίνητα μονίμων επενδυτών του άρθρου 100 ν. 5038/2023
Στον ν. 5038/23 (Α΄81) επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις:
1.Προστίθεται άρθρο 100Α ως εξής:
«Άρθρο 100Α 1. Αναστέλλεται η εφαρμογή, όσον αφορά την παραλαβή αιτημάτων αρχικής χορήγησης, του άρθρου 100 για ακίνητα που αποκτώνται:
α) Στα Πολεοδομικά Συγκροτήματα Περιφέρειας Αττικής και Ευρύτερης Μητροπολιτικής Περιοχής Θεσσαλονίκης από 01/01/2025
β) Στους νησιωτικούς δήμους με πληθυσμό κάτω των 3.000 κατοίκων 01/01/2025 και
γ) Στους νησιωτικούς δήμους άνω των 3.000 κατοίκων και στα Πολεοδομικά Συγκροτήματα των Δήμων όπου, εντός των ορίων τους, έχει συντελεστεί μεσοσταθμική αύξηση 30% των μισθωμάτων κατοικιών, εντός του έτους 2024 σε σχέση με το ύψος των μισθωμάτων του έτους 2019 από την ημερομηνία έκδοσης της υπουργικής απόφασης της παρ. 70 του αρ.176. Η μεσοσταθμική αύξηση διαπιστώνεται βάσει των δηλωθέντων ενοικίων στις ανανεώσεις ή δηλώσεις νέων μισθώσεων κύριων κατοικιών που υποβάλλονται στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ.
2. Από το πεδίο εφαρμογής της αναστολής του παρόντος άρθρου εξαιρείται η περίπτωση ε της παραγράφου 1 του άρθρου 100.»
3. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος, η παράγραφος 7Α του άρθρου 100 εφαρμόζεται για τα ακίνητα που έχουν αποκτηθεί κατά το παρελθόν στις περιοχές της παρ. 1, χωρίς άλλη διατύπωση, με τη λήξη της άδειας του μόνιμου επενδυτή και αποτελεί προϋπόθεση για την ανανέωση της.
2. Προστίθεται παράγραφος 70 στο άρθρο 176 ως εξής:
70.Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, που εκδίδεται μέχρι τις 31/3/2023 ορίζονται τα Πολεοδομικά Συγκροτήματα της περίπτωσης γ της παρ. 1 του αρ. 100Α του παρόντος.