Η ΕΚΠΟΙΖΩ συνιστά στους καταναλωτές να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τις συναλλαγές τους καθώς τα κρούσματα που αφορούν σε τραπεζικές απάτες να πληθαίνουν το τελευταίο διάστημα.
Για το θέμα αυτό μιλά η νομική σύμβουλος της ΕΚΠΟΙΖΩ, Βίκυ Τζέγκα στην εφημερίδα ” Ελεύθερος Τύπος” . Όπως τονίζει η κ. Τζέγκα είναι σύνηθες φαινόμενο «οι τράπεζες να μη δέχονται να επιστρέψουν τα ποσά που έχουν παρανόμως αφαιρεθεί από τον τραπεζικό λογαριασμό των πελατών του μέσω της μεθόδου phishing, καθότι εναποθέτουν τη συνολική συμβατική ευθύνη στον πελάτη τους».
Τα κόλπα
Χαρακτηριστικά παραδείγματα απάτης με σκοπό τη γνωστοποίηση προσωπικών και οικονομικών πληροφοριών ή κωδικών ασφαλείας των καταναλωτών σχετίζονται με:
1. Απατηλές ιστοσελίδες τραπεζών: Οι συγκεκριμένες ιστοσελίδες ανακατευθύνουν σε μία ψεύτικη ιστοσελίδα δήθεν της τράπεζας συνεργασίας του καταναλωτή, οι οποίες προσομοιάζουν αρκετά με τις νόμιμες ιστοσελίδες της τράπεζας. Αυτές οι ψεύτικες ιστοσελίδες συχνά διαθέτουν ένα αναδυόμενο παράθυρο, με το οποίο ζητείται η εισαγωγή των κωδικών ασφαλείας του καταναλωτή.
2. Απατηλές τηλεφωνικές κλήσεις: Αφορούν, για παράδειγμα, σε κλήσεις από άγνωστο αριθμό ή από κάποιον αριθμό που μοιάζει με τηλεφωνικό κέντρο μεγάλων τραπεζών (vishing). Οι απατεώνες δηλώνουν ψεύτικη ιδιότητα, διαφημίζουν ένα προϊόν σε καλή προσφορά, είτε κάνουν τηλεφωνική παραγγελία σε εμπόρους.
3. Απατηλά μηνύματα SMS, Viber, What’s Up, Messenger: Εμπεριέχουν σύνδεσμο που παραπέμπει σε ιστοσελίδα η οποία προσομοιάζει με αυτή της τράπεζας, όπου καταχωρίζουν οι χρήστες προσωπικούς κωδικούς ή τον αριθμό λογαριασμού (IBAN).
4. Απατηλά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα e-mails όπου ο καταναλωτής καλείται να πατήσει επειγόντως ένα συγκεκριμένο link, διότι σε διαφορετική περίπτωση θα ακυρωθεί η χρεωστική/πιστωτική του κάρτα εντός μισής ή μίας ώρας, ή να προχωρήσει σε ενημέρωση φακέλου για δεδομένα που λείπουν (phishing).
Θωράκιση
Εάν, λοιπόν, οι καταναλωτές διαπιστώσουν κάποιες από τις παραπάνω απάτες -ή γενικά παράνομες συναλλαγές στον τραπεζικό τους λογαριασμό-, η ΕΚΠΟΙΖΩ συστήνει να προβούν στις εξής ενέργειες:
- Άμεση επικοινωνία με το αρμόδιο τμήμα της τράπεζας για ακύρωση της ύποπτης συναλλαγής, φραγή του τραπεζικού λογαριασμού και αλλαγή κωδικών.
- Αίτηση αμφισβήτησης σε κατάστημα της τράπεζας.
- Μήνυση κατά αγνώστου και κατάθεση της μήνυσης στη Δ/νση Ηλεκτρονικού Εγκλήματος σε περίπτωση ηλεκτρονικής απάτης.
- Καταγγελία στην τράπεζα.
Αρμόδιοι φορείς
Για περισσότερες πληροφορίες και καταγγελίες, οι καταναλωτές μπορούν να απευθυνθούν:
- Στη Γενική Διεύθυνση Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή (Τομέας Προστασίας Καταναλωτή) στην ιστοσελίδα: https://kataggelies.mindev.gov.gr/. Επίσης, στη Γραμμή Καταναλωτή: 1520 και στο e-mail: [email protected].
- Στην Τράπεζα της Ελλάδος, Διεύθυνση Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος, στο e-mail: [email protected].
- Στην ΕΚΠΟΙΖΩ, στο e-mail: [email protected].
Τι ποσά διεκδικούμε αν πέσουμε θύματα
Μάλιστα η κ. Τζέγκα εξηγεί στην εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος” πως σύμφωνα με τη διάταξη για τον περιορισμό της ευθύνης του πληρωτή για μη εγκεκριμένες πράξεις πληρωμής (phishing) που περιλαμβάνει ο νέος νόμος 5019/3023-, σε περίπτωση απώλειας ή κλοπής χρεωστικής κάρτας, εφόσον πραγματοποιηθούν αγορές με αυτήν, ο κάτοχός της ευθύνεται μέχρι του ποσού των 50 ευρώ. Πέραν αυτού, η τράπεζα οφείλει να αποζημιώσει τον καταναλωτή, καλύπτοντας τη διαφορά. Για παράδειγμα, εάν έκλεψαν 120 ευρώ από τον καταναλωτή, η τράπεζα θα πρέπει να του δώσει τα υπόλοιπα 70 ευρώ.
Ψάρεμα
Στην περίπτωση δε του phishing, ο καταναλωτής, και εφόσον οι ζημιές οφείλονται σε βαριά αμέλεια, ευθύνεται μέχρι του ανώτατου ποσού των 1.000 ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τη φύση των εξατομικευμένων διαπιστευτηρίων ασφαλείας και τις ειδικότερες περιστάσεις υπό τις οποίες το μέσο πληρωμής απωλέσθη, εκλάπη ή υπεξαιρέθηκε, όπως πρόσθεσε η νομική σύμβουλος της ΕΚΠΟΙΖΩ. Εάν, δηλαδή, κάποιος κλέψει τους κωδικούς του καταναλωτή και αφαιρέσει 3.000 ευρώ από τον τραπεζικό του λογαριασμό, η τράπεζα οφείλει να του δώσει 2.000 ευρώ.
Θα πρέπει, ωστόσο, ο καταναλωτής να αποδείξει ότι του έκλεψαν τα προσωπικά του δεδομένα (τραπεζικοί κωδικοί) ή παραβίασαν το σύστημα του e-banking που είχε στην τράπεζα. Tο παραπάνω δεν ισχύει αν η τράπεζα αποδείξει ότι διαθέτει και εφαρμόζει πρόσθετους, αποτελεσματικούς και πιο εξελιγμένους μηχανισμούς ελέγχου των συναλλαγών από αυτούς που εφαρμόζει για την ισχυρή ταυτοποίηση των συναλλαγών, για συναλλαγές που μπορούν να προκαλέσουν ζημία άνω των 1.000 ευρώ, όπως ιδίως μηχανισμούς ελέγχου που αξιοποιούν τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης ή επιπλέον κωδικό ή βιομετρική ταυτοποίηση ή τηλεφωνική επιβεβαίωση.
στο 