Μελέτη για τις ελληνικές επενδύσεις πραγματοποίησε η Τράπεζα Πειραιώς,
η οποία είδε σήμερα, Πέμπτη 7 Ιουλίου, το φως της δημοσιότητας και αναφέρεται
τόσο στους παράγοντες από τους οποίους επηρεάζονται όσο και στις προβλέψεις της
για την πορεία τους στο μέλλον.
Αναλυτικότερα, αναφέρει:
«Καθώς το μεγαλύτερο μέρος της δημοσιονομικής προσαρμογής – θέλουμε να
πιστεύουμε ότι – έχει συντελεστεί, ο δημόσιος διάλογος είναι πολύ φυσιολογικό
να αρχίσει να στρέφεται προς το σχεδιασμό της επόμενης μέρας που δεν μπορεί να
είναι άλλος από την εδραίωση της αναπτυξιακής πορείας της χώρας.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δημόσιου προβληματισμού έχει υπάρξει μια σειρά
εκτιμήσεων αναφορικά με το ύψος των επενδύσεων που θα χρειαστεί να
πραγματοποιηθούν με σκοπό η ελληνική οικονομία να βελτιώσει τις μακροχρόνιες
παραγωγικές της δυνατότητες προκειμένου να επιτευχθεί η πολυπόθητη και
πολυθρύλητη μετάβαση από το εσωστρεφές και βασισμένο στην κατανάλωση
αναπτυξιακό πρότυπο του παρελθόντος σε ένα εξωστρεφές και βασισμένο στις
επενδύσεις αναπτυξιακό πρότυπο του μέλλοντος. Σκοπός λοιπόν της παρούσας
μελέτης είναι να συνεισφέρουμε και εμείς σε αυτό το δημόσιο διάλογο και
προβληματισμό αναφορικά με τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας να οδηγηθεί
σε μια έξοδο από το σημερινό υφεσιακό καθεστώς μέσω μιας ανάπτυξης βασισμένης
στις παραγωγικές, δηλαδή στις μη-οικιστικές, επενδύσεις.
Φιλοδοξία της μελέτης μας είναι να καλύψει ένα βασικό κενό που έχουμε
εντοπίσει στον υπό εξέλιξη διάλογο και συγκεκριμένα ότι το βασικό επιχείρημα
που προτείνεται υπέρ της ανάκαμψης των επενδύσεων δεν είναι άλλο παρά το
γεγονός ότι – δεδομένης της σημαντικής υποχώρησης της επενδυτικής
δραστηριότητας – με ένα αυτόματο και μηχανιστικό τρόπο είναι δυνατό να προκύψει
μια επιστροφή στους προ-κρίσης ρυθμούς οικονομικής δραστηριότητας και
επανασύγκλισης στα προ-κρίσης επίπεδα συμμετοχής των επενδύσεων στο ΑΕΠ.
Η μελέτη αναπτύσσεται σε δύο
στάδια
Στο πρώτο επίπεδο επικεντρωνόμαστε στις μη-οικιστικές επενδύσεις και
προσπαθούμε να καταγράψουμε τους παράγοντες που προσδιορίζουν το ύψος της
επενδυτικής δραστηριότητας σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και να ποσοτικοποιήσουμε
τη σχέση μεταξύ επενδύσεων και των παραγόντων αυτών. Το βασικό συμπέρασμα που
προκύπτει είναι ότι εάν επιδιώκουμε να πετύχουμε μια αύξηση των μη-οικιστικών
επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα κατά 10% (δηλαδή κατά €1,2 δισεκ., κοντά στο
μέσο όρο της περιόδου 1997-2008) απαιτείται:
– Αύξηση της καθαρής ροής χρηματοδότησης κατά € 7,7 δισεκ.
– Αύξηση της υπερβάλλουσας ζήτησης (κατανάλωση & εξαγωγές) κατά €
8,1 δισεκ.
– Μείωση του πραγματικού επιτοκίου κατά 1,8%.
– Αύξηση του ΠΔΕ κατά € 2,0 δισεκ.
– Μείωση του δείκτη μεταβλητότητας του επιχειρηματικού κλίματος κατά
4,3 μονάδες.
Το δεύτερο στάδιο της μελέτης λειτουργεί συμπληρωματικά ως προς το
πρώτο, καθώς εστιάζει στην εκτίμηση του ποσοστού συμμετοχής των επενδύσεων στο
ΑΕΠ (I/Y) που θα πρέπει να επιτευχθεί σε βάθος χρόνου, έτσι ώστε το ποσοστό
επενδύσεων να βρίσκεται σε ισορροπία και αρμονία με το μακροχρόνιο ρυθμό
ανάπτυξης που μπορεί να επιτύχει η ελληνική οικονομία.
Εάν υποθέσουμε ότι ο μακροχρόνιος ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης του
ελληνικού ΑΕΠ ανέρχεται σε 2,2%, τότε:
– Το 2020 υπολογίζουμε ότι ο λόγος Ι/Υ θα ανέλθει σε 23,4% από 11,6% το
2015, αλλά χαμηλότερος του ιστορικά υψηλού ποσοστού του 24,6% το 2007.
– Την περίοδο 2016-2020 αναμένουμε επενδύσεις €201 δισεκ. ή €40 δισεκ.
κατ’ έτος αυξημένες από €30 δισεκ. αντίστοιχα κατ’ έτος την περίοδο 2009-2015.
– Παρά την αύξηση των επενδύσεων τα επόμενα 5 χρόνια, αναμένουμε η
διαδικασία αποεπένδυσης να συνεχιστεί, καθώς οι αποσβέσεις θα εξακολουθούν να
υπερτερούν των νέων επενδύσεων οδηγώντας την αξία του συσσωρευμένου αποθέματος κεφαλαίου
στα €760 δισεκ. το 2020.
– Κοιτώντας πιο μακριά τη δεκαετία 2021-2030, η καθαρή αύξηση κεφαλαίου
κατά €185 δισεκ. θα είναι το αποτέλεσμα €528 δισεκ. (€53 δισεκ. κατ’ έτος)
επενδύσεων, αλλά και €343 δισεκ. αποσβέσεων.
Οι 5 παράγοντες που επηρεάζουν
τις επενδύσεις
Σύμφωνα με το οικονομετρικό μας μοντέλο η εξέλιξη των Μη-Οικιστικών
Ιδιωτικών Επενδύσεων (GFCF_EXCLHGG) εξαρτάται από:
i. Την καθαρή ροη τραπεζικής χρηματοδότησης, δηλαδή τη μεταβολή στα
υπόλοιπα χρηματοδότησης στην οποία αποτυπώνεται η σχέση αποπληρωμών και νέας
χρηματοδότησης των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (BL_FLOWS).
ii. Το επίπεδο υπερβάλλουσας ζήτησης, δηλαδή την απόκλιση της συνολικής
ζήτησης για κατανάλωση (ιδιωτική & δημόσια) και εξαγωγές από τη μακροχρόνια
τάση της (EXCESS_DEMND).
iii. Το κόστος δανεισμού, όπως αυτό ορίζεται από το πραγματικό επιτόκιο
χρηματοδότησης μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών,
δηλαδή από το ονομαστικό επιτόκιο μείον τον πληθωρισμό (IR_R_BUS).
iv. Τις δαπάνες του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, το οποίο φαίνεται
ότι τροφοδοτεί τη δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα (PIP).
v. Το επίπεδο επιχειρηματικής αβεβαιότητας όπως αυτό αντανακλάται στο
δείκτη μεταβλητότητας του επιχειρηματικού κλίματος (Business Climate Stability
Index), τον οποίο κατασκευάσαμε (BCSI).
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας μια αύξηση των Μη – Οικιστικών Ιδιωτικών
Επενδύσεων κατά €1,2 δισεκ., γεγονός που θα σήμαινε για το 2016 αύξηση κατά
10%, αντίστοιχη του μέσου όρου της περιόδου 1997- 2008, απαιτεί:
– Αύξηση της καθαρής ροής χρηματοδότησης κατά € 7,7 δισεκ.
– Αύξηση της υπερβάλλουσας ζήτησης (κατανάλωση & εξαγωγές) κατά €
8,1 δισεκ.
– Μείωση του πραγματικού επιτοκίου κατά 1.8%.
– Αύξηση του ΠΔΕ κατά € 2,0 δισεκ.
– Μείωση του δείκτη μεταβλητότητας του επιχειρηματικού κλίματος κατά
4,3 μονάδες.
Έως το 2020 και ακόμα πιο
μακριά…
Η ανάλυση μας μπορεί να βασίζεται σε ένα απλουστευτικό υπόδειγμα ωστόσο
μας επιτρέπει να εξάγουμε μια σειρά πολύ σημαντικών συμπερασμάτων:
– Η περίοδος 2009-2015 υπήρξε μια περίοδος καθαρής αποεπένδυσης, δηλαδή
μείωσης του αποθέματος παραγωγικού κεφαλαίου στην ελληνική οικονομία καθώς
πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις αξίας €209 δισεκ. αλλά και αποσβέσεις αξίας €252
δισεκ. Κατά συνέπεια το απόθεμα κεφαλαίων το 2015 περιορίστηκε σε €815 δισεκ.
σε σχέση με το ιστορικά υψηλό των €871 δισεκ. το 2010.
– Το 2020 υπολογίζουμε ότι ο λόγος Ι/Υ θα ανέλθει σε 23,4% από 11,6% το
2015, αλλά χαμηλότερος του ιστορικά υψηλού ποσοστού του 24,6% το 2007.
– Την περίοδο 2016-2020 αναμένουμε επενδύσεις €201 δισεκ. ή €40 δισεκ.
κατ’ έτος αυξημένες από €30 δισεκ. αντίστοιχα κατ’ έτος την περίοδο 2009-2015.
– Παρά την αύξηση των επενδύσεων τα επόμενα 5 χρόνια, αναμένουμε η
διαδικασία αποεπένδυσης να συνεχιστεί, καθώς οι αποσβέσεις θα εξακολουθούν να
υπερτερούν των νέων επενδύσεων οδηγώντας την αξία του συσσωρευμένου αποθέματος
κεφαλαίου στα €760 δισεκ. το 2020.
– Κοιτώντας πιο μακριά τη δεκαετία 2021-2030, η καθαρή αύξηση κεφαλαίου
κατά €185 δισεκ. θα είναι το αποτέλεσμα €528 δισεκ. (€53 δισεκ. κατ’ έτος)
επενδύσεων, αλλά και €343 δισεκ. αποσβέσεων».
στο 