Μετοχές σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, αποδόσεις κρατικών ομολόγων που θυμίζουν αφρικανική χώρα, επενδύσεις στα χαμηλότερα επίπεδα από τη δεκαετία του 1960, τράπεζες σε καθεστώς κεφαλαιακών περιορισμών και εκτεταμένες αντικαταστάσεις Ελλήνων από ξένα στελέχη στις τράπεζες συνθέτουν το τίμημα της αναξιοπιστίας της χώρας.
Την ώρα που 11,7 τρισ. δολάρια, ποσό 60 φορές μεγαλύτερο της ελληνικής οικονομίας, έχουν επενδυθεί σε ομόλογα με αρνητικά επιτόκια, ουδείς επενδυτής αγοράζει ελληνικά ομόλογα –ενός κράτους μέλους της Eυρωζώνης– που προσφέρουν απόδοση 8,1%.
Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τον περασμένο Νοέμβριο πραγματοποιήθηκε σε τιμές από 0,04 (η υψηλότερη) μέχρι 0,003 ευρώ! Αν και οι τράπεζες δόθηκαν τότε σε hedge funds για πενταροδεκάρες (η αξία τους τον Ιούνιο του 2014 ήταν 33 δισ. και oι τιμές της ανακεφαλαιοποίησης αντιστοιχούσαν σε αποτίμηση 700 εκατ. ευρώ) εντούτοις σήμερα, επτά μήνες μετά την ανακεφαλαιοποίηση, οι μετοχές των τραπεζών έχουν χάσει από -20% έως -50% από τις ιστορικά χαμηλές τιμές των αυξήσεων του περασμένου Νοεμβρίου!
Τραγικές συνέπειες
Το «σxίσιμο» των μνημονίων και η παρατεταμένη «διαπραγμάτευση» που ολοκληρώθηκε με τη επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών στις τράπεζες οδήγησαν στον θεαματικό εκτροχιασμό της οικονομίας. Οι επενδύσεις, σύμφωνα με την Καθημερινή, μετά την ανάκαμψη κατά 9,8% το 2014, το 2015 σημείωσαν νέα βύθιση κατά 15,3% και κατακρημνίστηκαν στα χαμηλότερα επίπεδα από τη δεκαετία του 1960! Το 2015 οι εξαγωγές υποχώρησαν για πρώτη φορά από το 2011, με -3,7% έναντι αύξηση 7,4% το 2014. Το ΑΕΠ, από 0,9% το 2014, υποχώρησε κατά 0,8% το 2015 σφραγίζοντας την επιστροφή της οικονομίας στην ύφεση. Το 2013 οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 2 δισ. ευρώ, το 2014 μειώθηκαν κατά 3 δισ. (τον Δεκέμβριο του 2014 υποχώρησαν κατά 4 δισ. εξαιτίας της πολιτικής αβεβαιότητας και της προκήρυξης πρόωρων εκλογών) ενώ το 2015 μειώθηκαν κατά 36,9 δισ. ευρώ – η μεγαλύτερη ετήσια μείωση από το ξέσπασμα της μεγάλης κρίσης το 2009!
Η χώρα έχει μετατραπεί σε μια εξαιρετικά ιδιότυπη περίπτωση, με την οικονομία σε καραντίνα να επιβιώνει με μηχανική υποστήριξη και μόνο. Με αξιοπιστία πέρα για πέρα διαλυμένη και με την κυβέρνηση σχεδόν καθημερινά να φροντίζει να επιδεινώνει την κατάσταση. Κερασάκι στην τούρτα αποτέλεσε την προηγούμενη εβδομάδα η αποκάλυψη ότι η κυβέρνηση άλλαξε μονομερώς τους όρους της σύμβασης που είχε συμφωνήσει με την κινεζική εταιρεία Cosco, κάτι που οδήγησε την εταιρεία στη δημοσιοποίηση της υπόθεσης, και μάλιστα μέσω αυστηρής επιστολής, και την κυβέρνηση να τρέχει μέσα σε λίγες ώρες να νομοθετεί τα αιτήματα της κινεζικής εταιρείας.
Εξι χρόνια μετά
Κάπως έτσι, έπειτα από έξι χρόνια, τρία μνημόνια και θεαματικές αποτυχίες, οι πιστωτές έχουν εμποτιστεί με μια βαθιά δυσπιστία, για να το θέσουμε ευγενικά, για την ικανότητα και κυρίως τη διάθεση του εγχώριου στελεχικού δυναμικού, του δημόσιου αλλά και του ιδιωτικού τομέα να εργαστούν με επαγγελματισμό για την υλοποίηση των συμφωνηθέντων και την έξοδο της χώρας από την κρίση. Ο νόμος για τα κριτήρια που πρέπει να πληρούν τα μέλη των Δ.Σ. και των επιτροπών των τραπεζών αλλά και οι υπό κυοφορία εκτεταμένες αλλαγές στη διοίκηση του ΤΧΣ δεν έχουν προηγούμενο στη σύγχρονη ιστορία της χώρας, καθώς οτιδήποτε ελληνικό εν πολλοίς κρίνεται προβληματικό. Ετσι η φράση «αποικία χρέους» που αποτέλεσε ψωμοτύρι για ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ κατά την περίοδο 2010 – 2014 αποδεικνύεται προφητική. Τα 4 από τα 6 μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης του ΤΧΣ ήταν αλλοδαπά (μεταξύ αυτών και ο πρόεδρος) ενώ σύμφωνα με τον νόμο για τις τράπεζες που ψηφίστηκε το περασμένο φθινόπωρο από την κυβέρνηση Τσίπρα, τα μέλη των Δ.Σ. των τραπεζών πρέπει να μην έχουν ασκήσει, ούτε να τους έχει ανατεθεί κατά τα τελευταία 5 χρόνια πριν από τον διορισμό τους, σημαντικό δημόσιο λειτούργημα, όπως αρχηγού κράτους ή προέδρου της κυβέρνησης, ανώτερου πολιτικού αξιωματούχου, ανώτερου κυβερνητικού, δικαστικού ή στρατιωτικού υπαλλήλου, ή σημαντική θέση ως ανώτερου στελέχους δημοσίων επιχειρήσεων ή στελέχους πολιτικού κόμματος. Επίσης, τα μέλη θα πρέπει να έχουν διεθνή τραπεζική εμπειρία ενώ για ορισμένες θέσεις (πρόεδροι επιτροπών) τα μέλη δεν θα πρέπει να έχουν καμία σχέση με εγχώριο πιστωτικό ίδρυμα για τα τελευταία 10 χρόνια!
Στο πλαίσιο της γενικότερης δυσπιστίας εντάσσεται και η αιφνιδιαστική καρατόμηση της διοίκησης του ΤΧΣ από τους πιστωτές. Οι θεσμοί φαίνεται ότι καταλογίζουν στη διοίκηση του ΤΧΣ, όπως και στις διοικήσεις των τραπεζών, απροθυμία στην αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων αλλά και μια γενικότερη τάση να μην αλλάξει τίποτα και τα προβλήματα να μετατεθούν για το απώτερο μέλλον.
Αλλαγή διοίκησης στο ΤΧΣ σύντομα
Θέμα ημερών είναι η αλλαγή διοίκησης στο ΤΧΣ, καθώς τα περισσότερα μέλη της νυν διοίκησης θα προχωρήσουν σε υποβολή παραίτησης έπειτα από σχετική ενθάρρυνση της Επιτροπής Αξιολόγησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη έχουν βολιδοσκοπηθεί στελέχη, ενώ για την πλήρωση των θέσεων θα υπάρξει σχετική δημόσια πρόσκληση.
Οι πιστωτές φαίνεται ότι προκρίνουν την αναβάθμιση του ρόλου του Ταμείου, με την πιο ενεργή εμπλοκή του στο κρίσιμο μέτωπο της αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Στο πλαίσιο αυτό, κρίθηκε απαραίτητη η αλλαγή διοίκησης, με στόχο το νέο σχήμα να αποτελείται από στελέχη με εξειδίκευση και εμπειρία στις αναδιαρθρώσεις και στον χειρισμό προβληματικών στοιχείων ενεργητικού.
Ωστόσο, στην αντικατάσταση της ηγεσίας του ΤΧΣ συνέβαλαν αποφασιστικά η γενικότερη δυσπιστία που επικρατεί για τη χώρα, όπως αναλύει η «Κ» σήμερα. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το Ταμείο, επηρέασαν καθοριστικά η άκομψη κυβερνητική εμπλοκή για την αντικατάσταση, τον περασμένο Μάιο, της τότε διευθύνουσας συμβούλου του Ταμείου Αναστασίας Σακελλαρίου όσο και οι χειρισμοί του ΤΧΣ και ορισμένες εξωθεσμικές πρωτοβουλίες του στο ζήτημα της αντικατάστασης του πρώην διευθύνοντος συμβούλου του ομίλου Πειραιώς Ανθιμου Θωμόπουλου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΤΧΣ παρέδωσε στις τράπεζες και τα συμπεράσματα της αξιολόγησης που διενήργησε η Spencer Stuart για τα Δ.Σ. και τις επιτροπές των τραπεζών, η οποία επισημαίνει ποια πρόσωπα δεν πληρούν τα κριτήρια του νόμου.