Του Τάσου Δασόπουλου
Την επίσημη είσοδο του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα και μάλιστα χωρίς δικά του χρήματα, αλλά με δικαίωμα παρέμβασης στο δάνειο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), θα σημάνει η υπογραφή του μίνι μνημονίου που σχεδιάζει ακόμη το Ταμείο και θα πρέπει να συμφωνηθεί με τις ελληνικές αρχές μέχρι και την Τρίτη.
Με το κείμενο, στο οποίο θα συμφωνήσει η ομάδα του ΔΝΤ με τις ελληνικές αρχές, η Ελλάδα θα αναλάβει και επίσημα υποχρεώσεις έναντι του Ταμείου, χωρίς να έχει να περιμένει πρόσθετη χρηματοδοτική στήριξη, αφού οι υποχρεώσεις που θα αναλάβει δεν συνδέονται και με κάποιο δάνειο που έχει συμφωνήσει με την Ελλάδα το Ταμείο.
Η ενεργή παρουσία του Ταμείου για το τρίτο ελληνικό πρόγραμμα, επιβλήθηκε σε πρώτη φάση από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και ειδικά από τον επίσημο δανειστή, τον ESM. Ωστόσο ο επίσημος ρόλος του Ταμείου, εκτός από σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας απλώς δεν υπήρχε.
Το δεύτερο πρόγραμμα με την ελληνική Κυβέρνηση είχε ακυρωθεί με ελληνική πρωτοβουλία από τις 15 Ιανουαρίου. Μαζί, είχε ακυρωθεί και το δάνειο ύψους περίπου 25 δις ευρώ, με υπόλοιπο περίπου 15 δις ευρώ, που είχε συναφθεί με το δεύτερο μνημόνιο και το οποίο είχε κινηθεί τελευταία φορά στα μέσα περίπου του 2014.
Μεσολάβησαν οι δηλώσεις περί μη εποικοδομητικής θέσης του ΔΝΤ στην συνέντευξη του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα τον Ιανουάριο στους Financial Times, τις οποίες ακολούθησαν ανάλογες δηλώσεις άλλων στελεχών της Κυβέρνησης. Τότε οι δηλώσεις αυτές αντιμετωπίστηκαν με μια οργισμένη αντίδραση του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε, ο οποίος δεν δίστασε να απειλήσει ακόμη και με Grexit αν η Ελλάδα επέμενε στην «εκδίωξη» του ΔΝΤ από το πρόγραμμα. Το αποκορύφωμα της αντιπαράθεσης του Ταμείου με την Κυβέρνηση ήταν η διαρροή των Wikileaks, πριν από ακριβώς επτά ημέρες, της συνομιλίας Τόμσεν – Βελκουλέσκου. Η αντίδραση της Κυβέρνησης και οι δηλώσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ μετά την συνάντησή της με την Γενική Διευθύντρια του Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ ήταν ενδεικτικές. Το ΔΝΤ μένει στο πρόγραμμα και οι τέσσερις θεσμοί «θέλουμε να προχωρήσουν μαζί στο ελληνικό πρόγραμμα « είπε η κ. Μέρκελ. Ακολούθησε η δήλωση του κ. Τσακαλώτου μετά από συνάντηση με την τρόικα για τα δύο κείμενα που θα πρέπει να υπογράψει η Ελλάδα: Ένα με την ΕΕ και ένα με το ΔΝΤ, με τα δύο κείμενα να μοιάζουν, αλλά να μην είναι τα ίδια, όπως είπε ο υπουργός Οικονομικών ξέροντας τι θα συμβεί.
Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάζει τελείως. Με την υπογραφή του δεύτερου κειμένου με το ΔΝΤ, ο ρόλος του επισημοποιείται. Με τις επιπλέον απαιτήσεις για μέτρα που εγείρει το Ταμείο σε ασφαλιστικό – φορολογικό (και ειδικότερα τον ΦΠΑ και το αφορολόγητο) τις περικοπές στο δημόσιο και τα κόκκινα δάνεια, η συμφωνία του καλοκαιρού επεκτείνεται και σε νέα μέτρα.
Αν η Κυβέρνηση δεν δεχθεί την υπογραφή πρόσθετων μέτρων, τότε το ΔΝΤ θα έχει περισσότερες αρμοδιότητες να μπλοκάρει την δόση των 5,7 δις ευρώ, παρότι τα χρήματα δεν θα εκταμιευτούν από το Ταμείο αλλά από τον ESM.
Μόνη ελπίδα πλέον για κάποια ελάφρυνση του ελληνικού προγράμματος θα είναι η λύση που θα δοθεί για την ελάφρυνση του χρέους όταν, όπως και όποτε αυτή δοθεί για την Ελλάδα .