Το καθεστώς που ισχύει για τις προμήθειες των τραπεζών στις χρεώσεις των καρτών αναδεικνύει έγγραφο της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή.
1.1. Οδηγία 2007/64/ΕΚ για τις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά
Η οδηγία 2007/64/ΕΚ για τις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά προέβλεπε στο άρθρο 52 παρ. 3 ότι:
«ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δεν εμποδίζει τον δικαιούχο να ζητεί από τον πληρωτή επιβάρυνση ή να του προσφέρει έκπτωση για τη χρήση του συγκεκριμένου μέσου πληρωμών. Ωστόσο, τα κράτη μέλη μπορούν να απαγορεύουν ή να περιορίζουν την απαίτηση επιβάρυνσης, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να ενθαρρυνθεί ο ανταγωνισμός και να προαχθεί η χρήση αποτελεσματικών μέσων πληρωμών».
Ο Έλληνας νομοθέτης, ποιούμενος χρήση της διακριτικής ευχέρειας σύμφωνα με το άρθρο 52 παρ. 3 της οδηγίας 2007/64/ΕΚ, ενσωμάτωσε αυτό στην εθνική έννομη τάξη (ΦΕΚ 113 Α’), σύμφωνα με το οποίο:
«Ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δεν δικαιούται να θέτει περιορισμούς στο δικαίωμα του δικαιούχου να προσφέρει στον πληρωτή έκπτωση για τη χρήση του συγκεκριμένου μέσου πληρωμών. Ο δικαιούχος δεν δικαιούται να επιβάλλει επιβαρύνσεις στον πληρωτή για τη χρήση συγκεκριμένου μέσου πληρωμών».
1.2. Ν.2251/1994 για την προστασία των καταναλωτών
Επιπλέον των ανωτέρω και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4γ του ν. 2251/1994 για την προστασία των καταναλωτών, όπως τροποποιήθηκε ΦΕΚ Α’ 37): «ο προμηθευτής δε δικαιούται να επιβάλλει επιβαρύνσεις στους καταναλωτές για τη χρήση ενός συγκεκριμένου μέσου πληρωμής».
Το εν λόγω άρθρο εφαρμόζεται τόσο σε συμβάσεις πώλησης, όσο και σε συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, καθώς και σε συμβάσεις παροχής νερού, φυσικού αερίου, ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεθέρμανσης ή ψηφιακού περιεχομένου.
Συνεπώς, στην ελληνική έννομη τάξη εισήχθη γενική απαγόρευση στον δικαιούχο να επιβάλλει επιβαρύνσεις στον πληρωτή για τη χρήση μέσου πληρωμών.
2. Διατραπεζικές προμήθειες στις συναλλαγές που διενεργούνται με χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες μετά την έκδοση του Κανονισμού – Διατραπεζικές προμήθειες σε εμβάσματα εξωτερικού.
Με την έκδοση του Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2015, από τις 9.12.2015 επιβάλλονται ανώτατα όρια σε διατραπεζικές προμήθειες για πληρωμές με χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες.
Ειδικότερα, το άρθρο 4 του Κανονισμού ορίζει ότι οι διατραπεζικές προμήθειες, οι οποίες αποτελούν ένα μέρος μόνο της συνολικής προμήθειας με την οποία επιβαρύνεται ο προμηθευτής, δε θα μπορούν να υπερβαίνουν το 0,3% της αξίας της συναλλαγής, όταν η πληρωμή πραγματοποιείται με πιστωτική κάρτα. Στο άρθρο 3 τίθενται αντιστοίχως συγκεκριμένοι περιορισμοί, όταν η πληρωμή πραγματοποιείται με χρεωστική κάρτα. Τα ανωτέρω όρια ισχύουν για τετραμερή συστήματα καρτών πληρωμής με εφαρμογή από 9/12/2015.
Σημειώνεται δε ότι ο Κανονισμός, ο οποίος έχει γενική ισχύ, είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος – μέλος (άρθ.249 §2 ΣυνθΕΚ) από την ημερομηνία που ο ίδιος ορίζει χωρίς να χρήζει μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο.
Επιπρόσθετα, σημειώνουμε ότι η τιμολογιακή πολιτική των τραπεζών διαμορφώνεται σύμφωνα με τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού εντός των ορίων που προβλέπει το κοινοτικό κεκτημένο. Σε κάθε περίπτωση είναι γνωστό ότι συλλογικοί φορείς της αγοράς, έχουν συνάψει συμφωνίες με πιστωτικά ιδρύματα, οι οποίες προβλέπουν συνολική προμήθεια αισθητά χαμηλότερη του 1%.
Τέλος, σημειώνεται ότι επισπεύδουσα αρχή για τα εκτελεστικά μέτρα του Κανονισμού είναι η Διεύθυνση Χρηματοοικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών.
3. Ν. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’ Μέτρα για την προώθηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και την καταπολέμηση της απόκρυψης εσόδων
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 65 του (ΦΕΚ 240/Α/22.12.2016), σχετικά με την υποχρέωση αποδοχής μέσων πληρωμής με κάρτα, οι δικαιούχοι πληρωμής, στο πλαίσιο συναλλαγών με τους καταναλωτές, υποχρεούνται, εντός ορισμένης προθεσμίας και ανάλογα με τον κύριο Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας τους (ΚΑΔ), να αποδέχονται μέσα πληρωμής με κάρτα για την ολοκλήρωση των πράξεων πληρωμής.
Με την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης «Ρύθμιση Υποχρέωσης Αποδοχής Πληρωμών με Κάρτα,» όπως τροποποιήθηκε και ισχύει
(α) Καθορίστηκαν οι υπόχρεοι δικαιούχοι πληρωμής και η προθεσμία συμμόρφωσης τους, και (β) ορίστηκε η Αρμόδια αρχή για την εξέταση καταγγελιών που αφορούν στην υποχρέωση αποδοχής μέσων πληρωμών.
Επιπλέον, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 66 περί υποχρέωσης ενημέρωσης του καταναλωτή, θεσπίζεται η υποχρέωση των δικαιούχων πληρωμής, οι οποίοι αποδέχονται κάρτες πληρωμών να ενημερώνουν τους καταναλωτές για την αποδοχή καρτών και μέσων πληρωμής, με σαφή τρόπο που δεν επιδέχεται παρερμηνείας. Για την εφαρμογή των διατάξεων του εν λόγω άρθρου 66, εκδόθηκε η ΥΑ Αριθμ. 17730/2017 με την οποία ρυθμίστηκαν ειδικότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη διενέργεια ελέγχου και τον τρόπο επιβολής προστίμου από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα.
Επιπρόσθετα, στο άρθρο 67, προβλέπεται η υποχρέωση κάθε αδειοδοτούμενου παρόχου υπηρεσιών πληρωμών που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, ημεδαπού ή αλλοδαπού, να γνωστοποιεί στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή τιμολογιακά στοιχεία για βασικά τραπεζικά προϊόντα και υπηρεσίες.