«Φρένο» στην δραστηριότητα τύπου Airbnb, δηλαδή στην ενοικίαση κατοικιών σε τουρίστες, επιχειρεί να βάλει μέσα από το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό (ΕΧΠ) η Κυβέρνηση.
Μάλιστα, θεσπίζει και συγκεκριμένους κανόνες εντός των οποίων θα μπορεί να αναπτυχθεί η τουριστική βιομηχανία, κανόνες που εκ πρώτης όψεως μοιάζει να ευνοούν τα μεγάλα επιχειρηματικά σχήματα.
Προβλέπεται μάλιστα -μεταξύ άλλων- και η μερική ή ολική απόσυρση και κατεδάφιση εγκαταλελειμμένων κτιρίων που «προσβάλλουν» το τοπίο.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Συγκεκριμένα, με σχετική δέσμη μέτρων περιορίζεται η βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων σε κορεσμένες τουριστικά περιοχές, ενώ θεσπίζεται ειδικό τέλος για τη χρηματοδότηση αναπλάσεων και υποδομών. Συστήνεται επίσης, η αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών που παρουσιάζουν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, με τη μετατροπή κτιρίων σε καταλύματα ή και με νέες μεγαλύτερου μεγέθους επενδύσεις.
Για αυτό τον λόγο υιοθετούνται κίνητρα είτε προς τους σημερινούς ιδιοκτήτες είτε προς ενδιαφερόμενους επενδυτές. Επιτρέπεται, ακόμη η κατασκευή νέων καταλυμάτων 3, 4 και 5 αστέρων.
Τι προβλέπει το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο
Στο νέο χωροταξικό για τον Τουρισμό προτείνεται η εισαγωγή της έννοιας του «σποραδικού ξενοδοχείου» στην ελληνική τουριστική νομοθεσία, με αφετηρία την πρόβλεψη για δυνατότητα δημιουργίας Σύνθετων Τουριστικών Καταλυμάτων και εντός εγκαταλελειμμένων οικισμών προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων σε συνδυασμό με την ανάπλαση τμήματος ή και του συνόλου του οικισμού.
Υιοθετείται επίσης η παροχή κινήτρων για εκσυγχρονισμό υφιστάμενων τουριστικών καταλυμάτων (κύριων ή/και μη κύριων) με αναβάθμιση αυτών (4 ή 5 αστέρων), η μερική ή ολική απόσυρση μη αξιόλογων, απαξιωμένων ή εγκαταλελειμμένων κτιρίων και εγκαταστάσεων χρήσης τουρισμούη ενίσχυση των υποδομών που υποστηρίζουν την οργάνωση των προορισμών (μεταφορικών, ψηφιακών, λοιπών τεχνικών, περιβαλλοντικών, πολιτιστικών, υγείας).
Ωστόσο, αυτό που ξεχωρίζει στο σχέδιο νόμου το οποίο τέθηκε σε διαβούλευση είναι ο «κόφτης» που μπαίνει στις βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, όπως και η επιβολή «πράσινου» τέλος υπέρ του Πράσινου Ταμείου για την χρηματοδότηση αναπλάσεων και υποδομών.
Σε ποιες περιοχές μπαίνει «φρένο» στην βραχυχρόνια μίσθωση
Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, ο εθνικός χώρος κατηγοριοποιείται σε πέντε βασικές ενότητες με βάση τη διάρθρωση των τουριστικών καταλυμάτων. Στην πρώτη κατηγορία, αυτή την «κορεσμένων» τουριστικά περιοχών ελέγχου όπου εντάσσονται 18 Δημοτικές Ενότητες, προτείνεται ο περιορισμός των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης και των απλών ενοικιαζόμενων δωματίων, ως ποσοστού των κλινών των κύριων τουριστικών καταλυμάτων.
Στις περιοχές ελέγχου, δηλαδή τις υπέρ αναπτυγμένες περιοχές περιλαμβάνονται η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ), Παραλίας,Περιφερειακής Ενότητας (ΠΕ) Πιερίας, Σκιάθος, ΔΕ Κερκυραίων, ΔΕ Ζακυνθίων, Αρκαδίων και Λαγανά στην ΠΕ Ζακύνθου, ΔΕ Ερμουπόλεως (Σύρος), οι ΔΕ Θήρας και Οίας (ΠΕ Θήρας), ΔΕ Κως (ΠΕ Κως), ΔΕ Μυκόνου, οι ΔΕΑ φάντου, Ιαλυσού και Καλλιθέας στην ΠΕ Ρόδου, ΔΕ Τήνου, οι ΔΕ Μαλίων και Χερσονήσου (ΠΕ Ηράκλειο Κρήτης) και Νέας Κυδωνίας (ΠΕ Χανίων).
Στις αναπτυγμένες περιοχές στις οποίες θα επιχειρηθεί να ελεγχθεί η βραχυχρόνια μίσθωση εντάσσονται και ορισμένες στην Αττική: ΔΕ Αθηναίων (Κεντρικός Τομέας Αθηνών) Μεταμορφώσεως (Βορείου Τομέα) Αγίου Δημητρίου, Αλίμου, Γλυφάδας, Μοσχάτου, Νέας Σμύρνης και Παλαιού Φαλήρου (Νοτίου Τομέα) Βουλιαγμένης, Νέας Μάκρης και Αναβύσσου (Ανατολική Αττική)και οι ΔΕ Πειραιώς, Αγκιστρίου, Αίγινας, Πόρου και Σπετσών.
Ο νέος θεσμός του «Σποραδικού Ξενοδοχείου»
Το νέο Ειδικό Χωροταξικό θεσπίζει και την έννοια του «Σποραδικού ξενοδοχείου» παρέχοντας τη δυνατότητα δημιουργίας Σύνθετων Τουριστικών Καταλυμάτων (δηλαδή υποδομών ξενοδοχείων που συνδυάζουν επιπλωμένες κατοικίες για ενοικίαση ή πώληση και εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής) εντός εγκαταλελειμμένων οικισμών προϋφισταμένων του 1923 ή με πληθυσμό κάτω από 2.000 κατοίκους, με υποχρέωση ανάπλασής τους.
Αφορά οικισμούς που υπάρχουν διάσπαρτοι στην Ελλάδα, όπως σε Τήνο, Ρόδο, Σφακιά, Καστοριά, Γρεβενά, Πελοπόννησο κ.ά. Προϋποθέτει ωστόσο νομοθετική ρύθμιση για τα κριτήρια επιλογής τους, τον τρόπο απόκτησης ακινήτων, τα πολεοδομικά και οικονομικά κίνητρα κλπ.
Για τα ακατοίκητα νησιά έκτασης άνω των 300 στρεμμάτων επιτρέπονται Οργανωμένοι Υποδοχείς Τουριστικών Δραστηριοτήτων, ήπιας ανάπτυξης. «Απαγορευτικό» μπαίνει για τις βραχονησίδες και τα ακατοίκητα νησιά κάτω των 300 στρεμμάτων, στα οποία δεν επιτρέπεται καμία είδους ανάπτυξη.
Θεσπίζεται ακόμη το ειδικό τέλος υπέρ του Πράσινου Ταμείου, επί των δραστηριοτήτων του τουρισμού (συμπεριλαμβανόμενου του τουρισμού διαμοιρασμού και των απλών ενοικιαζόμενων δωματίων) με σκοπό να χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση αναπλάσεων και υποδομών που υποστηρίζουν τον τουρισμό.