Τι δείχνουν για την Ελλάδα οι αναβαθμίσεις των οίκων αξιολόγησης

Οι θετικές εκτιμήσεις των οίκων έχουν τη δική τους σημασία για την προσπάθεια μιας καθολικής επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές και τη χρηματοδότησή της με βιώσιμους όρους (λογικά επιτόκια) από αυτές. Η σημασία τους φάνηκε από την αντίδραση των αγορών μετά τις ανακοινώσεις τους. Η αναβάθμιση του αξιόχρεου (κατά μία βαθμίδα, στο Β από Β-) από τον S&P, συνέβαλε στην περαιτέρω μείωση της απόδοσης των 10ετών κρατικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά στο 3,6% στις αρχές του τρέχοντος μήνα, ανοίγοντας τον δρόμο για την έκδοση του 7ετούς ομολόγου στις 8 Φεβρουαρίου, με την οποία η Ελλάδα άντλησε 3 δισ. ευρώ από τις αγορές με κόστος 3,5%. Η αναβάθμιση από τον Fitch (επίσης κατά μία βαθμίδα στο Β από Β-) την περασμένη εβδομάδα, ανέκοψε την ανοδική πορεία των αποδόσεων των ελληνικών τίτλων στη δευτερογενή αγορά, λόγω της αναταραχής στα διεθνή χρηματιστήρια και τις αγορές ομολόγων. Με τον ίδιο τρόπο αντέδρασαν οι αγορές και μετά την αιφνιδιαστική αναβάθμιση από τον Moody’s κατά δύο βαθμίδες στο Β3 από Caa2. Μία ημέρα μετά (την περασμένη Πέμπτη), οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων μειώθηκαν, με αυτή του 10ετούς να υποχωρεί πάνω από 10 μονάδες βάσης κοντά στο 4,30%.

Οι ίδιοι οίκοι αξιολόγησης, που πριν από οκτώ χρόνια είχαν προδιαγράψει με τις αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις του αξιόχρεου της Ελλάδας τον αποκλεισμό της από τις αγορές, δίνουν τώρα ώθηση στην καθολική επαναφορά της χώρας σε αυτές. Το σημαντικό στις αξιολογήσεις των οίκων είναι η εμπιστοσύνη που εκφράζουν σε μία περαιτέρω πρόοδο της ελληνικής οικονομίας μετά την έξοδο από το πρόγραμμα τον Αύγουστο. Θεωρούν ότι υπάρχει σχετική πολιτική σταθερότητα και ότι οι μεταρρυθμίσεις που έχουν εξυγιάνει τα δημόσια οικονομικά δεν θα αναστραφούν, καθώς η προοπτική ελάφρυνσης του χρέους θα δίνει κίνητρα για τη διατήρηση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. Η εμπιστοσύνη αυτή αντανακλάται στο θετικό outlook (προοπτικές) των αξιολογήσεων και στις αναφορές των οίκων για πιθανές νέες αναβαθμίσεις του ελληνικού αξιόχρεου.

Και οι τρεις οίκοι προβλέπουν έναν ρυθμό ανάπτυξης περί το 2% φέτος και ακόμη υψηλότερο τα επόμενα χρόνια, καθώς και σταδιακή μείωση του χρέους (ως ποσοστό του ΑΕΠ) από το 2019. Ο Moody’s εκτιμά ρυθμό ανάπτυξης 2% φέτος και 2,2% το 2019, ο S&P βλέπει 2% για φέτος και 2,4% κατά μέσο όρο για την περίοδο 2018-2021, ενώ η πρόβλεψη του Fitch είναι 2,1% για φέτος και 2,6% για το 2019.

Οι οίκοι θεωρούν ότι η βιωσιμότητα του χρέους θα διασφαλισθεί πλήρως με τα νέα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσής του, τα οποία θα εστιάσουν πιθανόν στη γαλλική πρόταση για σύνδεση των αποπληρωμών χρέους με την ανάπτυξη της οικονομίας και σε περαιτέρω επιμήκυνση των περιόδων αποπληρωμής του χρέους. Ο Fitch τονίζει ότι ήδη η μέση διάρκεια αποπληρωμής του ελληνικού χρέους είναι 18 χρόνια, υψηλότερη από κάθε άλλη χώρα που αξιολογεί, ενώ ο Moody’s αναφέρει ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους της θα βαίνουν μειούμενες τα επόμενα χρόνια: Από 14% του ΑΕΠ φέτος σε λιγότερο από 12% το 2019 και λιγότερο από 8% το 2020. Επιπλέον, ο Moody’s σημειώνει ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες από τον Σεπτέμβριο του 2018 έως τον Δεκέμβριο του 2020 θα ανέλθουν σε 17,3 δισ. ευρώ έναντι 18 δισ. ευρώ που εκτιμάται το «μαξιλάρι» (τα διαθέσιμα) έως τον Αύγουστο από τις εκδόσεις ομολόγων και από κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.

Το μαξιλάρι και τα νέα μέτρα για το χρέος, εκτιμούν οι οίκοι, διασφαλίζουν τη δυνατότητα αυτοδύναμης χρηματοδότησης της Ελλάδας μετά την έξοδο από το πρόγραμμα. Ο Moody’s κάνει λόγο για «καθαρή» έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα, χωρίς να απαιτείται περαιτέρω στήριξή της ή όροι πολιτικής. Ο Fitch αναφέρεται σε μία υβριδική «καθαρή» έξοδο, που δεν θα περιλαμβάνει κάποια προληπτική πιστωτική γραμμή, ενώ σημειώνει ότι οι όροι για τη μεσοπρόθεσμη ελάφρυνση του χρέους είναι πιθανόν να εστιάσουν στην εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων που έχουν νομοθετηθεί από την Ελλάδα για να ισχύσουν μετά τον Αύγουστο του 2018.