Έως και το 70% της επιφάνειας του ακινήτου θα μπορούν να κρατήσουν για ίδιον όφελος οι ιδιώτες κατασκευαστές που θα αποφασίσουν να συμπράξουν με το Δημόσιο για την κατασκευή ακινήτων τα οποία θα διατεθούν μέσω του προγράμματος «Κοινωνική αντιπαροχή».
Της Αργυρώς Μαυρούλη
Σύμφωνα με πληροφορίες της Realnews, η κατάθεση του νομοσχεδίου για τη βελτίωση των όρων και προϋποθέσεων για την εξασφάλιση πρόσβασης σε κατοικίες με φθηνό ενοίκιο σε κοινωνικά ευάλωτες ομάδες αποτελεί προτεραιότητα της νέας υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνας Μιχαηλίδου.
Στόχος της κυβέρνησης είναι η κάλυψη των στεγαστικών αναγκών 5.000 νέων ατόμων ηλικίας έως 39 ετών ή νέων ζευγαριών, προσφέροντας διαμερίσματα είτε με «κοινωνικό» προσιτό ενοίκιο είτε προς αγορά είτε μέσω του μοντέλου «rent to own» (ενοικίαση με δυνατότητα εξαγοράς). Εντός του 2025 αναμένεται να «τρέξουν» οι πρώτοι διαγωνισμοί, να υπογραφούν οι σχετικές συμβάσεις και να διατεθούν κάποια από τα περίπου 1.600 αναξιοποίητα ακίνητα του Δημοσίου, προκειμένου να καλυφθούν οι στεγαστικές ανάγκες ατόμων ή ζευγαριών που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Με το σχέδιο νόμου αναμένεται να μπουν οι βάσεις ώστε η κοινωνική αντιπαροχή να γίνει ελκυστική για τους κατασκευαστές. Για να υπάρξουν κοινωνικές κατοικίες θα πρέπει οι κατασκευαστές να αναλάβουν το κόστος ανέγερσης των κατοικιών και στη συνέχεια, από την εκμετάλλευση του 70%, να καλύψουν το κόστος ανέγερσης, αλλά και το επιδιωκόμενο κέρδος. Στο πρόγραμμα «Κοινωνική αντιπαροχή» θα συμβάλει και η ΕΤΕπ, προσφέροντας μακροχρόνιες χρηματοδοτήσεις με εξαιρετικά ευνοϊκά επιτόκια.
Οι ενδιαφερόμενοι κατασκευαστές θα εγγραφούν σε ειδικό μητρώο, τη δημιουργία του οποίου θα αναλάβει ο ΟΠΕΚΑ, ενώ στο έργο θα συμμετάσχει και το υπουργείο Οικονομικών μέσω της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας, η οποία θα αναλάβει να «ξεμπλοκάρει» ακίνητα του Δημοσίου, προκειμένου να διατίθενται για κοινωνική αντιπαροχή. Το μεγάλο στοίχημα είναι να υπάρξει ανταπόκριση του ιδιωτικού τομέα δηλαδή του κατασκευαστικού κλάδου), κάτι που θα φανεί αφού γνωστοποιηθεί ο κατάλογος των ακινήτων του Δημοσίου που θα διοχετευτούν στην αγορά.
Από την πρώτη καταγραφή που έχει γίνει, κυρίως από ακίνητα και οικόπεδα που έχει στη διάθεσή της η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης λόγω του πρώην ΟΕΚ, εντοπίστηκαν 98 κατάλληλα οικόπεδα εντός σχεδίου, συνολικής επιφάνειας 627 στρεμμάτων. Από αυτά το ένα τρίτο είναι στην Αττική, ενώ 10 οικόπεδα με οικοδομική άδεια επιφάνειας 75 στρεμμάτων θεωρούνται τα πλέον ώριμα για αξιοποίηση. Στον σχεδιασμό εντάσσονται και εκτάσεις εκτός σχεδίου, όπως και αδιάθετες κατοικίες, διαμερίσματα, γραφεία. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να βγουν στην αγορά 11 στρέμματα στην Κηφισιά, 20 στην Παιανία, 40 στη Λάρισα, 28 στην Ξάνθη και 74 στον Βόλο, όπου και θα ανεγερθούν κοινωνικές κατοικίες.
Σύσταση φορέα
Στο σχέδιο νόμου θα προβλέπεται η σύσταση ενός κεντρικού φορέα διαχείρισης των κοινωνικών κατοικιών, ο οποίος θα αναλάβει εξ ολοκλήρου τη λειτουργία του προγράμματος, από τη διαχείριση και τη συντήρηση των ακινήτων μέχρι και την επιλογή των δικαιούχων.
Τρεις θα είναι οι τρόποι αξιοποίησης των έτοιμων πλέον κοινωνικών κατοικιών:
- Η ενοικίαση σε ευνοϊκές τιμές για τους ευάλωτους.
- Η πώληση των ακινήτων.
- Η ενοικίαση με τελικό στόχο τη μεταβίβαση της κυριότητας (καταβάλλεται ενοίκιο το οποίο σε βάθος χρόνου συμψηφίζεται με την τιμή πώλησης του ακινήτου – rent to own).
Για την επιλογή των δικαιούχων θα ακολουθείται μοντέλο κατάταξης με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Ο ΟΠΕΚΑ θα είναι αυτός που θα αναλάβει τη συγκρότηση του σχετικού μητρώου, ώστε να καταγραφούν οι δυνητικοί δικαιούχοι.
Με τις αλλαγές που προωθεί μέσω του νομοσχεδίου το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
- Eπεκτείνεται η έννοια της κοινωνικής αντιπαροχής, προκειμένου να καλύπτει όχι μόνο την ανέγερση νέων κτιρίων σε αδόμητα ακίνητα, αλλά και την ανακαίνιση ή επισκευή ήδη δομημένων χώρων.
- Θεσπίζεται ρητά η δυνατότητα ανάθεσης στον ανάδοχο της πλήρους διαχείρισης των κοινωνικών κατοικιών (εκμίσθωση, είσπραξη, συντήρηση) για προκαθορισμένη περίοδο.
- Προβλέπεται η μεταβίβαση εξ αδιαιρέτου ποσοστού επί του ακινήτου στον ανάδοχο, ενώ στην υφιστάμενη διάταξη ο ανάδοχος περιοριζόταν στη χρήση ή στην εκμετάλλευση κάποιων οριζόντιων ιδιοκτησιών,
- Δημιουργείται ηλεκτρονικό μητρώο στη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, με αναλυτική καταγραφή των διαδικασιών, των διαγωνισμών και των συμβάσεων, εξασφαλίζοντας διαφάνεια και καλύτερο έλεγχο.
- Ρυθμίζονται πιο αναλυτικά τα κριτήρια και η διαδικασία για την επιλογή δικαιούχων από τον ΟΠΕΚΑ, ενώ ενισχύονται οι ρήτρες για τη δυνατότητα αγοράς της κατοικίας (rent to own) μετά από συνεπή ενοικίαση – συγκεκριμένο χρονικό όριο και όροι συνέπειας.
- Αποσαφηνίζεται το ελάχιστο ποσοστό κοινωνικών κατοικιών (τουλάχιστον 30%), ενώ στην υφιστάμενη διάταξη αυτό βρισκόταν σε ένα εύρος από 30% έως 60%, χωρίς λεπτομερή ρύθμιση των λοιπών όρων.
- Ορίζεται το υπουργείο ως κεντρικός φορέας ο οποίος κατά τρόπο οριζόντιο θα υλοποιήσει την κυβερνητική στεγαστική πολιτική σε σχέση με την κοινωνική αντιπαροχή.
Συμβολή ΕΤΕπ
Ο χρηματοδοτικός βραχίονας της ΕΤΕΠ βρίσκεται επίσης σε συζητήσεις με τις περιφέρειες, καθώς και με τη ΔΥΠΑ, με σκοπό τη στήριξη με εξαιρετικά προνομιακούς όρους- της κατασκευής νέων κατοικιών αλλά και την αλλαγή χρήσης κτιρίων προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για οικονομικά προσιτή στέγαση με το σύστημα της κοινωνικής αντιπαροχής. Μάλιστα, αναμένεται η δη μιουργία νέας πανευρωπαϊκής χρηματοδοτικής πλατφόρμας για την κοινωνική και βιώσιμη κατοικία. Οι τομείς για τους οποίους ενδιαφέρεται η τράπεζα είναι οι εξής
- Χρηματοδότηση της καινοτομίας στον τομέα της στέγασης, συμπεριλαμβανομένων και των νέων τεχνολογικών και υλικών.
- Χρηματοδότηση της ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων και των κατοικιών. Η Χρηματοδότηση της κοινωνικής και βιώσιμης στέγασης, ειδικά για ευπαθείς ομάδες και μη προνομιούχους, καθώς και για φοιτητές.
Πηγή: REALNEWS