Χρονιά – ορόσημο συνιστά για τον τομέα των ακινήτων το 2024, καθώς μια σειρά από αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας έχουν διαφοροποιήσει το πλαίσιο αξιοποίησής τους: Ανατροπές έχουν προκύψει τόσο στο φορολογικό πεδίο, όσο και σε επίπεδο αγοραπωλησιών ή και εκμετάλλευσής τους με την μέθοδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι πλέον οι αγοραπωλησίες ακινήτων δεν θα γίνονται με μετρητά, καθώς ολόκληρο το τίμημα θα πρέπει να καταβάλλεται με τραπεζικά μέσα πληρωμής, γιατί διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος για «βαριές καμπάνες».
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Όσον αφορά στα φορολογικά υπάρχουν αλλαγές, όπως αυτή που έχει να κάνει με τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν ασφαλίσει τις κατοικίες τους για φυσικές καταστροφές και θα δουν μείωση 10% στον ΕΝΦΙΑ αυτής της χρονιάς. Ακόμη, όσοι επισκευάσουν ή ανακαινίσουν την κατοικία τους θα κερδίσουν έκπτωση φόρου 3.200 ευρώ κάθε χρόνο για πέντε χρόνια.
Ανατροπές στις μεταβιβάσεις και την βραχυχρόνια μίσθωση
Ποιες είναι όμως οι ανατροπές που έρχονται για τους ιδιοκτήτες ακινήτων, μέσα στο τρέχον έτος;
- Μεταβιβάσεις ακινήτων: Οριστικά παύει να ισχύει η καταβολή του τιμήματος για αγοραπωλησίες ακινήτων, μερικώς ή στο σύνολό του, με μετρητά. Όσοι θέλουν να αγοράσουν ακίνητο θα πρέπει να καταβάλουν ολόκληρο το τίμημα με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Σε διαφορετική περίπτωση το συμβόλαιο ή το ιδιωτικό έγγραφο που καταγράφει προκαταβολή, μερική ή ολική εξόφληση με μετρητά θα είναι άκυρο και θα απαγορεύεται η μεταγραφή του. Στους παραβάτες θα επιβάλλονται αυστηρά πρόστιμα που θα φθάνουν έως τις 500.000 ευρώ.
- Βραχυχρόνιες μισθώσεις: Επιβάλλεται τέλος παρεπιδημούντων και περιβαλλοντικό τέλος σε όσους διαθέτουν τα ακίνητά τους με βραχυχρόνια μίσθωση, ενώ εκείνοι που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα με την συγκεκριμένη μέθοδο, υποχρεώνονται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας καταβάλλοντας ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ.
- Πρόστιμα: Προβλέπονται αυστηρές ποινές – κυρώσεις για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης. Στους διαχειριστές ακινήτων επιβάλλεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ανά έτος, ίσο με το 50% των ακαθάριστων εσόδων του φορολογικού έτους που διαπράττεται παράβαση, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 5.000 ευρώ. Από τη διαπίστωση της παράβασης ο διαχειριστής ακινήτου βραχυχρόνιας μίσθωσης υποχρεούται εντός 15 ημερολογιακών ημερών να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες συμμόρφωσης.
- Διάρκεια μίσθωσης: Μία μίσθωση προκειμένου να λογίζεται ως βραχυχρόνια δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 60 ημέρες, κάτι που αφορά κάθε μίσθωση ξεχωριστά. Τίθεται όριο 60 ημερών στη διάρκεια της μίσθωσης.
Ποιες φορο-ελαφρύνσεις υιοθετήθηκαν για ακίνητα
Υπάρχουν όμως και φορο- ελαφρύνσεις. Συγκεκριμένα:
- Εκπτώσεις για ανακαίνιση: Έκπτωση φόρου που μπορεί να φτάσει έως και 3.200 ευρώ ετησίως θα μπορούν να έχουν όσοι κάνουν εργασίες επισκευής ή ανακαίνισης των ακινήτων τους από την 1η Ιανουαρίου 2024. Η έκπτωση του φόρου εισοδήματος μπορεί να φτάσει έως και τις 16.000 ευρώ, τα οποία κατανέμονται ισόποσα σε πέντε έτη. Σε αυτήν την περίπτωση, για εργασίες ύψους 16.000 ευρώ οι φορολογούμενοι θα έχουν έκπτωση φόρου 3.200 ευρώ τον χρόνο, για πέντε χρόνια. Πέραν των εργασιών που θα μειώνουν τον φόρο συμπεριλαμβάνονται και οι δαπάνες για την αγορά αγαθών, αρκεί να μην υπερβαίνουν το 1/3 του ποσού των δαπανών για τη λήψη υπηρεσιών, που λαμβάνεται υπόψη για τη μείωση του φόρου.
- Μείωση ΕΝΦΙΑ: Προβλέπεται ακόμη έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ υπό την προϋπόθεση ότι οι ιδιοκτήτες θα έχουν ασφαλίσει τα ακίνητά τους για φυσικές καταστροφές (πυρκαγιά, σεισμός, πλημμύρες).
Αλλαγές στις σχέσεις ιδιοκτητών ακινήτων και Εφορίας
Αλλά και η σχέση των πολιτών που έχουν ακίνητα με την Εφορία, αλλάζει, καθώς υιοθετούνται νέες μέθοδοι στις συναλλαγές με τη νέα χρονιά. Ποιες είναι αυτές;
- Ψηφιακός φάκελος: Λειτουργεί από τις αρχές του έτους ο Ψηφιακός Φάκελος Μεταβίβασης Ακινήτου. Πρόκειται για μια νέα υπηρεσία του gov.gr που όμως ενοποιεί και απλοποιεί τις διαδικασίες μεταβίβασης κτηματογραφημένων ακινήτων. Όσοι πολίτες και συμβολαιογράφοι χρησιμοποιούν το Φάκελο Μεταβίβασης μέσω του https://akinita.gov.gr/profile-selection θα λαμβάνουν μεταγραφή (ή δικαιολογημένη απόρριψη) εντός μίας εργάσιμης ημέρας αντί των πολύμηνων καθυστερήσεων. Μπορεί μάλιστα να επιτευχθεί και «μεταγραφή σε μια ημέρα» με την προϋπόθεση να μην εκκρεμεί προηγούμενη πράξη στο ίδιο ακίνητο και τα τέλη να πληρώνονται με πιστωτική/χρεωστική κάρτα.
- Τροποποιητικές δηλώσεις: Οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου μεταβίβασης υποβάλλονται πλέον ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας https://aade.gr/myPROPERTY . Η διαδικασία απαλλάσσει τους ιδιοκτήτες ακινήτων από τις επισκέψεις στις Δ.Ο.Υ., αφορά τις τροποποιητικές εμπρόθεσμες δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων που βρίσκονται σε περιοχές στις οποίες ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας και υπό την προϋπόθεση ότι η αρχική δήλωση έχει υποβληθεί μέσω της εφαρμογής myPROPERTY της ΑΑΔΕ και δεν έχει συνταχθεί το σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο.