Τέσσερα χρόνια έχουν περάσει από τον Ιούνιο του 2015 όταν και καθιερώθηκαν τα capital controls στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση λόγω του ότι δεν είχε περιέλθει σε συμφωνία για περαιτέρω επέκταση του ελληνικού προγράμματος διάσωσης μετά την παράτασή του, οδήγησε την ΕΚΤ στην απόφαση να μην αυξηθεί το επίπεδο του δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από τον ELA.
Ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης αποφάσισε το κλείσιμο των τραπεζών και τον έλεγχο των κεφαλαίων κίνησης (capital controls) και αυτό διότι η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος ήταν πλέον οριακή. Η μεγάλη εκροή καταθέσεων από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα σχεδόν 42 δισ. ευρώ το διάστημα Νοεμβρίου 2014 – Ιουνίου 2015, κατέστησε την επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών αναγκαίο κακό για την επιβίωση των τραπεζών.
Πολλά ήταν τα προβλήματα που δημιούργησαν οι κεφαλαιακοί περιορισμοί όπως: Οι τράπεζες βρέθηκαν σε επίπεδο αξιολόγησης πολύ κάτω της επενδυτικής βαθμίδας και έγινε ανακεφαλαιοποίηση. Επίσης σημαντικές ήταν οι ενστάσεις και τα προβλήματα για τις επιχειρήσεις.
– Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στις αναλήψεις μετρητών από ΑΤΜ και γκισέ
– Όλες οι αγορές με κάρτα για αγορές εντός Ελλάδος, σε φυσικά καταστήματα ή e-shop μπορούν να πραγματοποιηθούν κανονικά
– Επιτρέπονται επενδύσεις κάθε είδους στο ελληνικό χρηματιστήριο, και σε τίτλους με θεματοφυλακή στην Ελλάδα, όπως ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια.
Από την άλλη πλευρά όμως υπάρχουν περιορισμοί σε ό,τι έχει να κάνει με μεταφορές κεφαλαίων και αναλήψεις μετρητών εκτός Ελλάδος. Συγκεκριμένα:
2.Aναλήψεις μετρητών στο εξωτερικό
Eπιτρέπονται οι κάθε μορφής αναλήψεις μετρητών στο εξωτερικό, με χρεωστικές, πιστωτικές και προπληρωμένες κάρτες που έχουν εκδοθεί από τράπεζες που λειτουργούν στην Ελλάδα, έως του ποσού των 5.000 ευρώ ή του ισόποσου σε ξένο νόμισμα, ανά ημερολογιακό μήνα ανά καταθέτη (Customer ID), ανά τράπεζα.
3.Μεταφορά μετρητών εκτός Ελλάδος
Επιτρέπεται η μεταφορά χαρτονομισμάτων σε ευρώ ή και σε ξένο νόμισμα έως του ποσού των δέκα χιλιάδων ευρώ (10.000) ή του ισόποσου σε ξένο νόμισμα ανά φυσικό πρόσωπο και ανά ταξίδι στο εξωτερικό.
Από τον περιορισμό των 10.000 ευρώ εξαιρούνται οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού.
4.Μεταφορές κεφαλαίων στο εξωτερικό
Επιτρέπονται, χωρίς να απαιτείται έγκριση από τις Ειδικές Υποεπιτροπές των τραπεζών ή την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών στις ακόλουθες περιπτώσεις:
-Η αποδοχή και εκτέλεση εντολών μεταφοράς κεφαλαίων προς το εξωτερικό από τράπεζες έως του ποσού των 4.000 ευρώ ανά κωδικό πελάτη (Customer ID) και ανά ημερολογιακό δίμηνο από την 1η Ιουλίου 2018 και εφεξής. Η δυνατότητα παρέχεται μέχρι μηνιαίου ορίου σε ευρώ για το σύνολο των τραπεζών που λειτουργούν στην Ελλάδα και αποδέχονται καταθέσεις, το οποίο ορίζει και κατανέμει ανά τράπεζα η Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών
-Συναλλαγές νομικών προσώπων ή επιτηδευματιών προς το εξωτερικό στο πλαίσιο των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων, που δεν υπερβαίνουν τις 100.000 ευρώ η καθεμία, ανά ημέρα, ανά πελάτη, κατόπιν προσκόμισης των σχετικών τιμολογίων και λοιπών παραστατικών και δικαιολογητικών, τα οποία θα συνοδεύονται υποχρεωτικά από υπεύθυνη δήλωση με την οποία τα ανωτέρω πρόσωπα δηλώνουν ότι τα ως άνω προσκομισθέντα έγγραφα είναι γνήσια και δεν έχουν προσκομισθεί σε άλλη τράπεζα.
Οι εν λόγω συναλλαγές θα διεκπεραιώνονται απευθείας από το δίκτυο των καταστημάτων των τραπεζών, με πίστωση του λογαριασμού του αντισυμβαλλομένου και θα υπολογίζονται εντός του εβδομαδιαίου ορίου που ορίζεται από την Επιτροπής Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών για κάθε τράπεζα.
-Συναλλαγές φυσικών προσώπων που επιβάλλονται από σοβαρούς λόγους υγείας ή εξαιρετικούς κοινωνικούς λόγους και αφορούν εκτέλεση πληρωμών προς το εξωτερικό ή ανάληψη μετρητών, με την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών στην τράπεζα, από τα οποία αποδεικνύεται η συνδρομή των σχετικών προϋποθέσεων και με μηνιαίο όριο δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο (με μία ή περισσότερες συναλλαγές) στο σύνολο των τραπεζών που λειτουργούν στην Ελλάδα.
Τα προαναφερόμενα αιτήματα θα συνοδεύονται υποχρεωτικά από υπεύθυνη δήλωση με την οποία τα προαναφερόμενα φυσικά πρόσωπα δηλώνουν ότι τα ως άνω προσκομισθέντα έγγραφα είναι γνήσια και δεν έχουν προσκομισθεί σε άλλη τράπεζα.
5.Μεταφορές / αναλήψεις ποσών που πιστώνονται σε τραπεζικό λογαριασμό από το εξωτερικό
Επιτρέπεται η αποστολή τους στο εξωτερικό, αλλά και η ανάληψή τους σε μετρητά στο 100%.
Η σχετική τεκμηρίωση της συναλλαγής εισροής κεφαλαίων από το εξωτερικό και της εκ νέου εκροής αυτών στο εξωτερικό, είναι ευθύνη της τράπεζας και πρέπει να είναι πλήρης.
Επιτρέπεται και η μεταφορά κεφαλαίων εκτός Ελλάδος από ίδρυμα για αγορά χρηματοπιστωτικών μέσων του εξωτερικού, εφόσον: ο τραπεζικός λογαριασμός του δικαιούχου έχει πιστωθεί μετά την έναρξη της τραπεζικής αργίας της 28ης Ιουνίου 2015 με κεφάλαια που προέρχονται από έμβασμα εξωτερικού, περιλαμβανομένων των περιπτώσεων μεταφοράς πιστώσεως λόγω πωλήσεως, εξαγοράς ή εξόφλησης χρηματοπιστωτικών μέσων του εξωτερικού ή εισπράξεως χρηματικών διανομών.
6.Αγορές με κάρτες εκτός Ελλάδος
Εφόσον βρίσκεστε στο εξωτερικό μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις κάρτες σας για αγορές αγαθών και υπηρεσιών:
-μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβασή σας με την τράπεζα, και
-εντός του ορίου ποσού το οποίο εγκρίνεται για κάθε τράπεζα ή ίδρυμα ηλεκτρονικού χρήματος ξεχωριστά από την Επιτροπή Εγκρίσεως Τραπεζικών Συναλλαγών.
Για αγορές από το internet μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις κάρτες σας, μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβασή σας με την τράπεζα, χωρίς περιορισμούς εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα που λειτουργεί στην Ελλάδα.
Εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα του εξωτερικού, μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις κάρτες σας:
-μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβασή σας με την τράπεζα, και
-εντός του ορίου ποσού το οποίο εγκρίνεται για κάθε τράπεζα ξεχωριστά από την Επιτροπή Εγκρίσεως Τραπεζικών Συναλλαγών.
Ωστόσο, δεν επιτρέπονται οι ακόλουθες οκτώ (8) γενικές κατηγορίες συναλλαγών μέσω internet εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα του εξωτερικού:
– Μεταφορές χρημάτων στο εξωτερικό.
– Αγορά έργων τέχνης και δημοπρασίες.
– Συναλλαγές με εταιρείες στοιχηματισμού και τυχερά παιχνίδια.
– Αγορές σε κοσμηματοπωλεία.
– Γενικοί κωδικοί στους οποίους εντοπίζεται πλειοψηφία συναλλαγών που αφορούν σε πορνογραφικό υλικό.
– Προσωπικές υπηρεσίες (συνοδοί και ραντεβού).
– Πληρωμές σε φιλανθρωπικές οργανώσεις.
– Αγορές υπηρεσιών εστίασης.
7.Πληρωμή νοσηλίων και ιατρικών εξόδων
Η πληρωμή νοσηλίων και ιατρικών εξόδων γίνεται χωρίς τον περιορισμό έγκρισης από την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
-προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών στην τράπεζα μέσω της οποίας διενεργείται η συναλλαγή, και
-μεταφορά του σχετικού χρηματικού ποσού κάλυψης νοσηλίων και ιατρικών εξόδων με πίστωση σε τραπεζικό λογαριασμό του νοσηλευτικού ιδρύματος και όχι σε λογαριασμό του ίδιου του δικαιούχου.
Επίσης, επιτρέπεται η ανάληψη από τραπεζικό λογαριασμό και η μεταφορά στο εξωτερικό μετρητών μέγιστου εφάπαξ ποσού δυο χιλιάδων (2.000) ευρώ ή του ισόποσου αυτού σε ξένο νόμισμα για ένα συνοδό προσώπου που μεταβαίνει στο εξωτερικό για νοσηλεία, υπό την προϋπόθεση της έγγραφης τεκμηρίωσης του σκοπού της μετάβασης.
8.Πληρωμή διδάκτρων σε εκπαιδευτικό ίδρυμα του εξωτερικού
Η πληρωμή διδάκτρων γίνεται χωρίς τον περιορισμό έγκρισης από την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
-προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών στην τράπεζα μέσω της οποίας διενεργείται η συναλλαγή, και
-μεταφορά του σχετικού χρηματικού ποσού με πίστωση σε τραπεζικό λογαριασμό του εκπαιδευτικού ιδρύματος και όχι σε λογαριασμό του ίδιου του δικαιούχου.
Επίσης, επιτρέπεται η μεταφορά μέγιστου ποσού πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ ή του ισόποσου αυτού σε ξένο νόμισμα, ανά ημερολογιακό τρίμηνο, συνολικά, για έξοδα διαμονής και διαβίωσης φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό ή συμμετέχουν σε προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών.
Η πληρωμή συντελείται, υποχρεωτικά, σε λογαριασμό, που τηρείται στο εξωτερικό, με δικαιούχο το φοιτητή.
Ωστόσο, στις περιπτώσεις που τα ανωτέρω ποσά πιστώνονται απευθείας σε λογαριασμούς φοιτητικής εστίας ή εκμισθωτή κατοικίας φοιτητή, με την προσκόμιση μισθωτήριου συμβολαίου ή άλλων σχετικών δικαιολογητικών, τότε επιτρέπεται η μεταφορά μέγιστου ποσού οκτώ χιλιάδων ευρώ (8.000) ή του ισόποσου αυτού σε ξένο νόμισμα ανά ημερολογιακό τρίμηνο.
9.Πληρωμές μισθοδοσίας στο εξωτερικό για εργαζόμενους
Δεν επιτρέπονται εφόσον ο λογαριασμός που χρεώνεται για την πληρωμή μισθοδοσίας τηρείται σε τράπεζα που λειτουργεί στην Ελλάδα και οι λογαριασμοί που πιστώνονται τηρούνται σε τράπεζες του εξωτερικού.
Από τον περιορισμό εξαιρούνται οι εργαζόμενοι σε διπλωματικές αποστολές, μόνιμες αντιπροσωπείες ή άλλες υπηρεσίες του Ελληνικού Δημοσίου.
Επίσης, οι εργαζόμενοι σε διπλωματικές αποστολές, μόνιμες αντιπροσωπείες ή άλλες υπηρεσίες του Ελληνικού Δημοσίου στο εξωτερικό, οι οποίοι τηρούν λογαριασμούς μισθοδοσίας σε τράπεζα που εδρεύει και λειτουργεί στην Ελλάδα, επιτρέπεται να μεταφέρουν το ισόποσο της μισθοδοσίας τους σε λογαριασμό τους στο εξωτερικό, αποδεικνύοντας εγγράφως την ιδιότητά τους.