Θετικό αντίκτυπο στη συνολική εικόνα των ελληνικών εξαγωγών για το 2014, είχε η ισχυρή ανοδική αντίδραση του τελευταίου τριμήνου του έτους, με αποτέλεσμα να απορροφηθεί μεγάλο μέρος των πιέσεων που είχαν ασκηθεί κατά την περίοδο Σεπτέμβριος 2013- Σεπτέμβριος 2014. Σύμφωνα με την ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων για το σύνολο του 2014, η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών άγγιξε εκ νέου τα 27 δις ευρώ (26,9 δις ευρώ έναντι 27,3 δις το 2013), με μικρή υποχώρηση της τάξης του 1,5%. Αν μάλιστα, εξαιρεθούν από τον υπολογισμό τα πετρελαιοειδή, τα στοιχεία δείχνουν οριακή αύξηση κατά 0,1%.
Να σημειωθεί ότι ως το 9μηνο του περασμένου έτους, οι ελληνικές εξαγωγές εμφανίζονταν μειωμένες ως και 4,6%, σε σχέση με το 9μηνο του 2013 (-2% περίπου αν εξαιρούνταν τα πετρελαιοειδή).
Σχολιάζοντας τα ευρήματα της ανάλυσης, αλλά και τις πρόσφατες εξελίξεις με τις διαπραγματεύσεις για το χρέος της χώρας, η Πρόεδρος του ΠΣΕ κυρία Χριστίνα Σακελλαρίδη, τόνισε ότι «οι Έλληνες Εξαγωγείς το 2014 κατόρθωσαν να απαντήσουν στις πιέσεις που είχαν ασκηθεί στις εξαγωγές ως και τον περασμένο Σεπτέμβριο και μάλιστα πέτυχαν την καλύτερη ιστορικά επίδοση σε όρους εσόδων από εξαγωγές προϊόντων, γεγονός που μεταφράστηκε σε πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας.
Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και η ίδια η εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους της Ελλάδας, είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πορεία των εξαγωγών της. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το χρέος θα καθίσταται βιώσιμο, όχι τόσο αν η Ελλάδα συνεχίσει τις περικοπές δαπανών, αλλά αν θα επιτυγχάνει ετησίως εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών άνω των 60 δις ευρώ ετησίως (από περίπου 55 δις ευρώ το 2014).
Ωστόσο, για την ενίσχυση των ρυθμών των εξαγωγών απαιτείται η εδραίωση της εμπιστοσύνης των εταίρων της χώρας ως προς τις δημοσιονομικές της προοπτικές και την ευρωπαϊκή της πορεία. Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι ο φυσικός χώρος της Ελλάδας σε όρους εξωτερικού εμπορίου είναι η Ευρώπη, που απορροφά το 65% των ελληνικών εξαγωγών.
Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων έχει έγκαιρα επισημάνει ότι η λύση του χρέους θα πρέπει να είναι πολιτική και στο πλαίσιο συμφωνίας και συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και του αρμόδιους θεσμούς. Αντίστοιχης σημασίας και κρισιμότητας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας είναι εφεξής η προσέλκυση επενδύσεων, από ξένα και ελληνικά κεφάλαια, καθώς ανάκαμψη, ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας δεν μπορούν να προκύψουν σε περιβάλλον αποεπένδυσης και αποβιομηχάνισης.
Με δεδομένο ότι το ευρώ ήδη έχει ακολουθήσει διορθωτική πορεία, οι τιμές των καυσίμων υποχωρούν και στην ΕΕ εκφράζεται αισιοδοξία για θετικές επιπτώσεις στην ευρω-οικονομία από το Πρόγραμμα Χαλάρωσης της ΕΚΤ, απομένει η χώρα μας να εξασφαλίσει σταθερό πολιτικό και επιχειρηματικό περιβάλλον, με φιλοαναπτυξιακό φορολογικό πλαίσιο και ουσιαστική ενίσχυση ρευστότητας των πραγματικά παραγωγικών και δυναμικών επιχειρήσεών της.
Με άλλα λόγια, να εφαρμοστεί στην Ελλάδα μία συνεκτική και επιθετική Εθνική Στρατηγική Εξαγωγών, ως πυρήνας της αναπτυξιακής της πορείας και ως αιχμή διείσδυσης στις διεθνείς αγορές».
Ο χάρτης των εξαγωγών
Η πορεία των ελληνικών εξαγωγών και το 2014 χαρακτηρίστηκε αφ’ ενός από την ενίσχυση της ζήτησης εκ μέρους των ευρωπαίων εταίρων και αφ’ ετέρου από την υποχώρηση των εξαγωγών προς άλλες παραδοσιακές αγορές για τα ελληνικά προϊόντα, όπως οι χώρες της Μ. Ανατολής και της Β. Αφρικής, αλλά και η Ρωσία μετά την επιβολή των σχετικών εμπορικών κυρώσεων.
Πιο συγκεκριμένα, αυξημένες εμφανίζονται οι εξαγωγές του 2014, κατά 1,5% προς τις 27 χώρες της ΕΕ, γεγονός που οφείλεται στη σημαντική αύξηση κατά 7,8% προς τις χώρες της Νέας Διεύρυνσης, ενώ προς τις χώρες της ΕΕ(15) η αύξηση των εξαγωγών ήταν της τάξης του 0,6%. Οι εξαγωγές προς τις χώρες της ευρωζώνης εμφανίζουν αύξηση κατά 2,2%. Επίσης, άνοδος των εξαγωγών καταγράφεται προς τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ (Ισλανδία, Νορβηγία, Ελβετία, Τουρκία), κατά 1,8%.
Από την άλλη πλευρά, σε επίπεδο έτους 2014, παρατηρείται ελαφρά πτωτική πορεία των εξαγωγών προς τις χώρες των Βαλκανίων (-0,8%) και προς τη Μ. Ανατολή & Β. Αφρική (-1,6%) περιοχές που απορροφούν αξιοσημείωτο μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών.
Μεικτές τάσεις καταγράφονται προς γεωγραφικές περιοχές με χαμηλότερο όγκο εξαγωγών. Ανά μερίδιο στις συνολικές εξαγωγές, αναφέρεται η μείωση προς τις χώρες της Β. Αμερικής (-5,5%) και προς την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών (ΚΑΚ) (-1,3%, λόγω της μείωσης κατά 12,1% των εξαγωγών προς Ρωσία), η σημαντική μείωση προς την Κίνα (-33,4%) και τη Λατινική Αμερική (-47,3%). Αντίθετα, μεγάλη αύξηση καταγράφεται προς τη Ν. Α. Ασία (+34,1%), τις Άλλες Αναπτυγμένες Χώρες (Ιαπωνία, Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία) κατά 3%, προς τις χώρες της Αφρικής (εκτός Β. Αφρικής) κατά 19,9% και προς την Ινδία (+18%).
Σε ότι αφορά τις κορυφαίες αγορές για τα ελληνικά προϊόντα, οι μεταβολές ήταν σχετικά περιορισμένες. Η Τουρκία εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη θέση σε ότι αφορά τους προορισμούς των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων. Ακολουθούν κατά σειρά η Ιταλία, η Γερμανία, η Βουλγαρία, η Κύπρος ενώ στην 6η θέση (από την 8η) ανήλθε το Ηνωμένο Βασίλειο. Σταθερά στην 7η θέση διατηρήθηκαν οι Εφοδιασμοί Πλοίων από Τρίτες Χώρες, ακολουθούμενοι από τις ΗΠΑ. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν η Σ. Αραβία (9η θέση από 21η το 2013) και η Αίγυπτος (10η από 14η το 2013). Αντίθετα, εκτός πρώτης δεκάδας βρέθηκε το Γιβραλτάρ (από την 6η θέση του 2013) και η Λιβύη που υποχώρησε στην 29η θέση. Εκτός 20άδας βρέθηκε και η Ρωσία (μετά την υποχώρηση των ελληνικών εξαγωγών προς τη ρωσική αγορά κατά 12,1% ή 50 εκατ. ευρώ).
ΟΙ 20 ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ- 2014
|
Σειρά κατάταξης 2014 |
Σειρά κατάταξης 2013 |
Χώρα |
Αξία |
|
1 |
1 |
ΤΟΥΡΚΙΑ |
3.277,4 |
|
2 |
2 |
ΙΤΑΛΙΑ |
2.488,4 |
|
3 |
3 |
ΓΕΡΜΑΝΙΑ |
1.788,3 |
|
4 |
4 |
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ |
1.399,9 |
|
5 |
5 |
ΚΥΠΡΟΣ |
1.325,5 |
|
6 |
8 |
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ |
976,4 |
|
7 |
7 |
ΕΦΟΔ.ΠΛΟΙΩΝ ΜΕ ΤΡΙΤ.ΧΩΡΕΣ. |
965,2 |
|
8 |
9 |
Η Π Α |
821,2 |
|
9 |
21 |
ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ |
785,2 |
|
10 |
14 |
ΑΙΓΥΠΤΟΣ |
755,6 |
|
11 |
11 |
ΠΓΔΜ |
707,2 |
|
12 |
16 |
ΙΣΠΑΝΙΑ |
672,7 |
|
13 |
12 |
ΓΑΛΛΙΑ |
648,7 |
|
14 |
13 |
ΡΟΥΜΑΝΙΑ |
647,1 |
|
15 |
6 |
ΓΙΒΡΑΛΤΑΡ |
641,4 |
|
16 |
17 |
ΛΙΒΑΝΟΣ |
613,4 |
|
17 |
15 |
ΕΦΟΔ.ΠΛΟΙΩΝ ΜΕ ΧΩΡΕΣ ΕΕ. |
541,0 |
|
18 |
18 |
ΟΛΛΑΝΔΙΑ |
420,9 |
|
19 |
25 |
ΑΛΒΑΝΙΑ |
411,5 |
|
20 |
23 |
ΕΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ |
359,1 |
Σε ότι αφορά νέες εισόδους στην κατάταξη των 100 κυριότερων αγορών-στόχων, ξεχωρίζουν οι: Δομινικανή Δημοκρατία (87η θέση), Μπαχρέιν (92η θέση), Αιθιοπία (93η θέση), Παραγουάη (94η θέση), Μαυριτανία (96η θέση) και Καζακστάν (100η θέση).
Η ανοδική αντίδραση της βιομηχανίας
Με βάση τα προσωρινά στοιχεία του έτους 2014 κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, καταγράφονται μειώσεις των εξαγωγών στις τέσσερις από τις πέντε μεγάλες κατηγορίες με μοναδική εξαίρεση αυτές των βιομηχανικών προϊόντων, που αποτελούν το 38,4% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 4,1% (σε 10,34 δις € από 9,93 δις το 2013). Αντίθετα, σημαντική ήταν η μείωση των εξαγωγών καυσίμων κατά -4,9% (σε 10,36 δις € από 10,89 δις το 2013), με αποτέλεσμα να υποχωρήσει και το ποσοστό τους στο σύνολο των εξαγωγών στο 38,51% (από 39,87% το 2013). Μειώσεις καταγράφηκαν επίσης για τα αγροτικά προϊόντα (-3,8%, σε 4,59 δις € από 4,76 δις €), λόγω κυρίως της μείωσης εξαγωγών ελαιολάδου, στις πρώτες ύλες (-8,9%, σε 1,03 δις € από 1,13 δις το 2013) και στα προϊόντα που δεν ταξινομούνται σε άλλες κατηγορίες (-3%, σε 572,6 εκ.€ από 590 εκ.€).
ΤΑ 20 ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΕΞΑΓΩΓΙΜΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ – 2014
|
Σειρά κατάταξης 2014 |
Σειρά κατάταξης 2013 |
Περιγραφή προϊόντος |
Αξία (εκατ. €) |
Ποσότητα (τόνοι) |
|
1 |
1 |
Ορυκτέλαια πετρελαίου |
9.959,9 |
16.802.833,8 |
|
2 |
2 |
Φάρμακα, συσκευασμένα για τη λιανική πώληση |
740,9 |
19.236,9 |
|
3 |
3 |
Αλουμίνιο σε πλάκες ή φύλλα > 0,2mm |
544,6 |
204.756,7 |
|
4 |
5 |
ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ |
453,5 |
141.668,7 |
|
5 |
6 |
Ψάρια |
418,1 |
82.622,8 |
|
6 |
8 |
Ελιές |
346,0 |
131.637,9 |
|
7 |
10 |
Τυριά |
324,5 |
56.166,2 |
|
8 |
9 |
Σωλήνες κάθε είδους |
315,9 |
54.938,0 |
|
9 |
7 |
Βαμβάκι |
308,7 |
236.172,3 |
|
10 |
|
Μηχανές επεξεργασίας πληροφοριών (υπολογιστές, GPS, tablets κτλ.) |
276,7 |
2.844,9 |
|
11 |
11 |
Βερύκοκα, κεράσια και ροδάκινα |
257,2 |
253.868,2 |
|
12 |
4 |
Παρθένο λάδι |
237,1 |
67.035,3 |
|
13 |
13 |
Αλουμίνιο σε Κράματα |
223,0 |
122.464,4 |
|
14 |
14 |
Τσιγάρα που περιέχουν καπνό |
211,2 |
21.672,3 |
|
15 |
15 |
Αλουμίνιο σε φύλλα < 0,2mm |
198,5 |
64.434,4 |
|
16 |
12 |
Είδη από γουνοδέρματα |
198,5 |
313,4 |
|
17 |
16 |
Πολυπροπυλένιο |
192,9 |
156.564,4 |
|
18 |
24 |
Αλουμίνιο σε ράβδους και είδη καθορισμένης μορφής |
180,2 |
71.828,1 |
|
19 |
18 |
Καπνά |
151,3 |
31.670,7 |
|
20 |
22 |
Άσφαλτος από πετρέλαιο |
143,9 |
405.331,6 |
Σε ότι αφορά τις νέες εισόδους στην κατάταξη των 100 πιο εξαγώγιμων προϊόντων της χώρας, ξεχωρίζουν οι: μηχανές επεξεργασίας πληροφοριών (10η θέση), επιβατικά πλοία (65η θέση), σερβιέτες και πάνες (71η θέση), μετρητές αερίων-υγρών-ηλεκτρισμού (79η θέση), συσκευές μετάδοσης δεδομένων (84η θέση), ράβδοι χαλκού και κραμάτων (87η θέση), δεξαμενόπλοια (88η θέση), μείγματα χρωστικών ουσιών (93η θέση), χοντρόσυρμα από σίδηρο ή χάλυβα (94η θέση), μέρη ανελκυστήρων (95η θέση), ψάρια καπνιστά (96η θέση), λιπάσματα αζώτου-φωσφόρου (98η θέση), εξαρτήματα μηχανών (99η θέση).
Αύξηση των εισαγωγών
Στο πεδίο των εισαγωγών, κατά το 2014 ανακόπηκε η πτωτική πορεία των προηγούμενων ετών, αφού καταγράφεται αύξηση κατά 1,4% και η συνολική αξία τους διαμορφώθηκε σε 46,76 δις € από 46,13 δις € κατά το 2013.
Η αύξηση αφορά στην πλειοψηφία των γεωγραφικών περιοχών, ενώ εξαίρεση αποτελούν οι εισαγωγές από τη Β. Αμερική -5,7 %, την Κ.Α.Κ. -12.7%, τις χώρες Αφρικής (εκτός Β. Αφρικής) -12.5% και τις χώρες της Λατινικής Αμερικής -10,6%.
Αναλυτικότερα, το ποσοστό αύξησης των εισαγωγών ήταν: για τον ανεπτυγμένο κόσμο (29 χώρες του ΟΟΣΑ) 5,1%, για την Ε.Ε.(27) 3,4%, για τις «άλλες ανεπτυγμένες χώρες» 49,4%, για τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ 0,4%, για τα Βαλκάνια 6,6%, για τη Μ.Ανατολή & Β. Αφρική 1,9%, για, για τη Ν.Α. Ασία 36,9%, για την Κίνα 13,6% και για την Ινδία 0,1%.
Από πλευράς προϊόντων, οι πιο αξιοσημείωτες μεταβολές αφορούν αυτές της υποκατηγορίας «μηχανήματα & υλικό μεταφορών» (κυρίως πλοίων), με αύξηση 18,7%, και της υποκατηγορίας «διάφορα βιομηχανικά είδη», με αύξηση 9%.
Αύξηση κατέγραψαν επίσης οι εισαγωγές για την υποκατηγορία «λάδια και λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης», κατά 1,2% (λόγω της μειωμένης εγχώριας παραγωγής ελαιολάδου), όπως επίσης και της κατηγορίας «είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» (+24,4%).
Αντίθετα, σημαντική μείωση για το 2014 εμφανίζουν οι εισαγωγές καυσίμων κατά -6,4%, σε 16,08 δις € από 17,18 δις € το 2013. Ως αποτέλεσμα το μερίδιό τους στις συνολικές εισαγωγές ανέρχεται στο 34,4% από 37,3% κατά το προηγούμενο έτος.