Γκάζι για την επιτάχυνση στην εκκαθάριση των επικουρικών συντάξεων και στην απονομή των εφάπαξ, αλλά και για τη συνέχιση των υψηλών ρυθμών στην έκδοση κύριων συντάξεων πατάει το υπουργείο Εργασίας, ώστε έως τα τέλη Σεπτεμβρίου να υπάρξει σημαντική αποκλιμάκωση στο στοκ των εκκρεμών αιτήσεων.
Της ΣΙΣΣΥΣ ΣΤΑΥΡΟΠΙΕΡΡΑΚΟΥ
Ο νέος υπουργός Εργασίας Άδωνις Γεωργιάδης βρίσκεται σε στενή συνεργασία με την ηγεσία του ΕΦΚΑ, ώστε να μην υπάρξει καμία ολιγωρία στην έκδοση των συντάξεων και να αυξηθούν οι οριστικές αποφάσεις. Γι’ αυτόν τον λόγο, στον ΕΦΚΑ θα προχωρήσουν σε μια χαρτογράφηση των περιοχών όπου φαίνεται να παρατηρείται μια καθυστέρηση στη διαδικασία έκδοσης συντάξεων, προκειμένου να ενισχυθούν με επιπλέον προσωπικό. Στις άμεσες προτεραιότητες του υπουργού Εργασίας, οι οποίες θα αποτυπωθούν και στο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί το φθινόπωρο στη Βουλή, περιλαμβάνονται ένα δικαιότερο σύστημα με μείωση του «πέναλτι» για τους εργαζόμενους συνταξιούχους αλλά και μια νέα ρύθμιση για την ευκολότερη συνταξιοδότηση όσων έχουν οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία και σήμερα δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν.
Αυτή τη στιγμή, οι εκκρεμείς αιτήσεις για τη λήψη κύριας σύνταξης, με αναμονή άνω των 90 ημερών, είναι 32.000. Από αυτές, περίπου 3.500 αφορούν οφειλέτες με χρέη άνω των 20.000 ευρώ (που δεν μπορούν να τις εισπράξουν) και 17.000 αφορούν διεθνείς συντάξεις.
Περισσότερες από 179.856 συνταξιοδοτικές αποφάσεις εκδόθηκαν από τον ΕΦΚΑ στο εξάμηνο, ενώ μέχρι τον Ιούνιο εκτιμάται πως είχαν κατατεθεί πάνω από 100.000 αιτήματα συνταξιοδότησης. Σύμφωνα με πηγές του ΕΦΚΑ, οι αιτήσεις νέων συντάξεων κυμαίνονται αυτή την περίοδο στις 18.000 με 19.000 τον μήνα, ενώ οι εκδόσεις νέων συντάξεων είναι περίπου 21.000 τον μήνα. Ο ρυθμός των απονομών συνεχίζεται αμείωτος, ενώ οι χρόνοι έχουν μειωθεί αρκετά, με την ημερήσια έκδοση συντάξεων να ξεπερνά τις 1.250. Ειδικά τον Ιούνιο οι απονομές ανήλθαν σε 23.555, όταν τον Μάιο ήταν 29.537, τον Απρίλιο 40.887, τον Μάρτιο 32.231, τον Φεβρουάριο 25.630 και τον Ιανουάριο 28.016.
Επικουρικές και εφάπαξ
Όσον αφορά το στοκ των επικουρικών συντάξεων που έχει καταστεί ληξιπρόθεσμο, σύμφωνα με πληροφορίες, ανέρχεται σε 40.000, ενώ τον περασμένο μήναεκδόθηκαν επιπλέον 3.500 συντάξεις.
Για την έκδοση της επικουρικής σύνταξης, απαράβατος κανόνας είναι να έχει εκδοθεί η κύρια σύνταξη. Συνεπώς, μηδενίζοντας τις αιτήσεις των κύριων συντάξεων, είναι εύκολο πλέον να ξεμπλοκάρουν και σχεδόν όλες οι επικουρικές συντάξεις.
Ήδη δίνεται προθεσμία τριών μηνών για την έκδοση επικουρικής σύνταξης, η οποία ξεκινά με την έκδοση της κύριας σύνταξης, καθώς και προθεσμία έξι μηνών για τη χορήγηση εφάπαξ, με αφετηρία την ημερομηνία υποβολής του σχετικού αιτήματος. Εάν, παρ’ όλα αυτά, ο εισηγητής δεν έχει εκδώσει την επικουρική σύνταξη λόγω ελλιπών στοιχείων μέσα στον χρόνο που ορίζεται
από τον νόμο, δηλαδή το τρίμηνο, τότε η επικουρική σύνταξη εκδίδεται με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία στο σύστημα και τα στοιχεία που προσκόμισε ο πολίτης κατά την υποβολή της αίτησης.
Μεγάλη αποκλιμάκωση καταγράφεται και στην έκδοση των εφάπαξ, καθώς σε εκκρεμότητα παραμένουν μόλις 4.000, από 18.000 πέρυσι.
Σημειώνεται ότι περίπου 2.500 δυνητικοί δικαιούχοι εφάπαξ δεν μπορούν να τα λάβουν, καθώς οφείλουν στο Δημόσιο και δεν έχουν φορολογική ενημερότητα. Ο μοναδικός τρόπος για να τα λάβουν είναι είτε να ρυθμίσουν την οφειλή τους σε δόσεις, είτε να την εξοφλήσουν μετρητοίς. Υπενθυμίζεται ότι τα νέα εφάπαξ, σύμφωνα με τον νόμο, θα πρέπει να εκδίδονται σε διάστημα έξι μηνών από την υποβολή της σχετικής αίτησης. Στοιχεία συστήματος «Ήλιος»
Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Ήλιος» για τον Ιούνιο, η συνολική δαπάνη των αναδρομικών στους νέους συνταξιούχους με οριστική απόφαση συνταξιοδότησης ανήλθε σε 95.547.034,48 ευρώ και η συνολική δαπάνη συντάξεων σε 12.935.398,18 ευρώ για την πληρωμή 23.555 συντάξεων.
Αντίστοιχα, η συνολική δαπάνη των αναδρομικών στους νέους συνταξιούχους με τροποποιητική απόφαση συνταξιοδότησης ανέρχεται σε 6.227.578,05 ευρώ και η συνολική δαπάνη συντάξεων σε 5.734.170,51 ευρώ για την πληρωμή 7.089 τροποποιητικών συντάξεων.
Επιπλέον, η συνολική δαπάνη των αναδρομικών στους νέους συνταξιούχους με προσωρινή απόφαση συνταξιοδότησης ανέρχεται σε 281.028,21 ευρώ και η συνολική δαπάνη συντάξεων σε 49.806,94 ευρώ για την πληρωμή 95 προσωρινών συντάξεων.
Αυξημένα ποσά
Υπενθυμίζεται πως όσοι ασφαλισμένοι υποβάλουν εντός του 2023 αίτηση για σύνταξη θα αποκομίσουν «κέρδη» από την αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών τους για τα έτη 2002-2022 με βάση τον πληθωρισμό του 2022 (τελευταία χρονιά πριν από την αίτηση), που έκλεισε στο 9,6%. Με την τιμαριθμική αναπροσαρμογή, ο μέσος συντάξιμος μισθός θα είναι αυξημένος κατά 9,6% και η αύξηση αυτή θα περάσει στην ανταποδοτική σύνταξη.
Στον αντίποδα, εκείνοι που βγήκαν στη σύνταξη το 2022 πήραν την ανταποδοτική τους με χαμηλότερες συντάξιμες αποδοχές από εκείνους που θα βγουν φέτος, καθώς στις αποδοχές του 2022 υπολογίστηκε ο σχεδόν μηδενικός πληθωρισμός του 2021.
Έτσι, η αύξηση που θα δικαιούνται οι νέοι συνταξιούχοι θα είναι υψηλότερη από την αντίστοιχη του 7,75%, την οποία έλαβαν οι δικαιούχοι που βγήκαν πέρυσι στη σύνταξη.
Εργαζόμενοι συνταξιούχοι
Στο 12πλάσιο της εθνικής σύνταξης θα ανέρχεται το πλαφόν που θα θεσπίσει το υπουργείο Εργασίας όσον αφορά το ύψος της ετήσιας παρακράτησης εισοδήματος από εργασία των συνταξιούχων που απασχολούνται είτε ως μισθωτοί είτε ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Υπενθυμίζουμε ότι το ύψος της εθνικής σύνταξης μετά την αύξηση διαμορφώνεται πλέον σε 413 ευρώ, από 384 ευρώ. Επομένως, το ποσό που αντιστοιχεί στον «κόφτη» ανέρχεται στο ποσό των 4.596 ευρώ (413×12). Αυτό σημαίνει πως η παρακράτηση δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το ποσό της μιας εθνικής σύνταξης τον μήνα και το 12πλάσιό της (4.596 ευρώ) τον χρόνο. Με τον τρόπο αυτόν, οι συνταξιούχοι που απασχολούνται θα κερδίσουν από την κατάργηση του «πέναλτι» του 30% επί της σύνταξής τους και θα επιβαρυνθούν μόνο από μια μικρή παρακράτηση, η οποία μάλιστα θα επιβάλλεται όταν το εισόδημά τους από την εργασία υπερβαίνει τα 4.956 ευρώ τον χρόνο.
Για το ποσό πάνω από αυτό το όριο, θα υπάρξει ένα μικρό «πέναλτι», της τάξης πιθανότατα του 10%. Ο επιπλέον φόρος θα εισπράττεται ετησίως από την ΑΑΔΕ και θα μεταφέρεται στα ταμεία του ΕΦΚΑ ως ανταπόδοση της κατάργησης του 30%.
Όσοι έχουν χρέη
Ρύθμιση για όσους επαγγελματίες και αγρότες έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, αλλά χρωστούν στα ταμεία πάνω από το προβλεπόμενο όριο (20.000 ευρώ για τους
επαγγελματίες και 6.000 ευρώ για τους αγρότες) ετοιμάζει το υπουργείο Εργασίας.
Αυτό που εξετάζεται είναι να τεθεί ένα δεύτερο όριο πάνω από το υφιστάμενο. Αν το χρέος του υποψήφιου συνταξιούχου προς τον ΕΦΚΑ βρίσκεται στην περιοχή μεταξύ του υφιστάμενου και του νέου ορίου και αν αυτός αποδείξει ότι δεν έχει περιουσιακά στοιχεία, τότε και μέχρι την εξάντληση του ποσού μεταξύ των δύο ορίων θα λαμβάνει μηδενική σύνταξη. Για τους επόμενους 60 μήνες θα ισχύει ό,τι και σήμερα, δηλαδή αναλογική περικοπή της σύνταξής του ώστε να εξαλειφθεί το χρέος του προς τον ΕΦΚΑ και κατόπιν, καταβολή της πλήρους σύνταξης που του αναλογεί. Αυτή τη στιγμή, ισχύει ένα μεικτό καθεστώς: όσοι χρωστούν έως 20.000 ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία (προσοχή: ειδικά στον ΟΓΑ το όριο είναι 6.000 ευρώ) μπορούν να βγουν στη σύνταξη και το ποσό της οφειλής να παρακρατηθεί. Όσοι, όμως, χρωστούν πάνω από αυτό το όριο, για να βγουν στη σύνταξη, θα πρέπει να πληρώσουν πρώτα το επιπλέον ποσό, δηλαδή αυτό που υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ (ή τα 6.000 ευρώ στον ΟΓΑ).
Ποιοι θα δουν αυξήσεις
Αυξήσεις στις αποδοχές χιλιάδων συνταξιούχων περιλαμβάνει το οικονομικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή. Το μέτρο αφορά 9.500 δικαιούχους που εντάσσονται στην ειδική κατηγορία «Μικρό Δημόσιο» του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Πρόκειται κυρίως για συνταξιούχους παθόντες εν υπηρεσία, θύματα τρομοκρατικών επιθέσεων, καλλιτέχνες, λογοτέχνες κ.ά. Η αναπροσαρμογή της συντριπτικής πλειονότητας των συντάξεων είναι αυξητική, υπάρχουν, όμως, οριακές περιπτώσεις συντάξεων που μετά την αναπροσαρμογή θα μειωθούν. Για τον λόγο αυτόν και προκειμένου να μην υπάρξει ανατροπή της οικονομικής κατάστασης των εν λόγω συνταξιούχων, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προχώρησε σε ρητή διάταξη, σύμφωνα με την οποία το ποσό της σύνταξης των αναπροσαρμοζόμενων συντάξεων που θα υφίσταντο μείωσηπαραμένει το ίδιομε αυτό που ελάμβαναν οι δικαιούχοι πριν από την προαναφερόμενη αναπροσαρμογή.
Γι’ αυτά τα πρόσωπα, που κατά την αναπροσαρμογή της σύνταξής τους θα προκύψει προσωπική διαφορά ή ποσό αναδρομικών από την 1η/1/2017 έως τις 31/12/2022 μικρότερο των 300 ευρώ, ορίζεται η καταβολή εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης ποσού 300 ευρώ ή του υπολειπόμενου ποσού μέχρι τη συμπλήρωση των 300 ευρώ, αντίστοιχα, προκειμένου να προστατευθεί εν μέρει το προερχόμενο από τη σύνταξη διαθέσιμο εισόδημά τους από τον πληθωρισμό.