Stress test: Γιατί υπάρχει αισιοδοξία για το τεστ αντοχής των τραπεζών

Τραπεζικά στελέχη με γνώση του ζητήματος αναφέρουν στο ΑΠΕ/ΜΠΕ ότι η αισιοδοξία αυτή πηγάζει και από το γεγονός ότι ακόμη και οι παραδοχές ακόμα στο δυσμενές, δηλαδή το απαισιόδοξο σενάριο, είναι σχετικά ήπιες και πολύ πιο βελτιωμένες σε σύγκριση με το δυσμενές σενάριο των τεστ αντοχής του 2015.

Η πιο απαισιόδοξη παράμετρος της EBA για τις μακροοικονομικές παραδοχές αφορά τις τιμές των ακινήτων, παράμετρος όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, κρίσιμη για τις τράπεζες, καθώς τα ακίνητα αποτελούν τις εμπράγματες εξασφαλίσεις για μεγάλο αριθμό δανείων. Στην περίπτωση του δυσμενούς σεναρίου περιλαμβάνει μια πτώση τόσο για τα οικιστικά όσο και τα εμπορικά ακίνητα κατά περίπου 17,5%. Μια πτώση των τιμών των ακινήτων, οδηγεί σε μείωση της αξίας των εγγυήσεων, επιβάλλοντας στις τράπεζες να διενεργήσουν περισσότερες προβλέψεις.

Επιτελικά στελέχη τραπεζών με τα οποία επικοινώνησε το ΑΠΕ/ΜΠΕ εκτιμούν ότι τα τελικά αποτελέσματα του stress test θα είναι απόλυτα διαχειρίσιμα και ακόμα και αν προκύψουν κάποιες κεφαλαιακές ανάγκες, θα καλυφθούν από την αγορά. Όπως επισημαίνουν, οι ελληνικές τράπεζες και το ανθρώπινο δυναμικό τους έχει πλέον αποκτήσει μεγάλη εμπειρία σε παρόμοιες διαδικασίες και σε ελέγχους από τις εποπτικές αρχές, γνωρίζει κάθε πτυχή της διαδικασίας και διατηρεί υψηλό επίπεδο συνεργασίας με τις αρμόδιες εποπτικές αρχές.

Με την ολοκλήρωση του stress test επισημαίνουν τα τραπεζικά στελέχη οι τράπεζες γυρνάνε οριστικά σελίδα, αφήνουν πίσω τις επιπτώσεις της πολυετούς κρίσης και στρέφονται με όλες τους τις δυνάμεις στο πραγματικό τους έργο, την χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.

Στο stress test του 2018 θα εξεταστούν 37 τράπεζες από 10 κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένων των 4 εγχώριων συστημικών, που καλύπτουν το 70% του ενεργητικού των τραπεζών στην Ευρωζώνη.

Πανευρωπαϊκή άσκηση

Η έναρξη της πανευρωπαϊκής άσκησης αντοχής (stress test) των τραπεζών ανακοινώθηκε την Τετάρτη από την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA), δίνοντας παράλληλα στη δημοσιότητα τα μακροοικονομικά σενάρια, ένα βασικό και ένα δυσμενές, στα οποία θα βασισθεί.

Το stress test έχει σχεδιασθεί για να δώσει στις εποπτικές αρχές, τις τράπεζες και άλλους παράγοντες της αγοράς ένα κοινό αναλυτικό πλαίσιο, ώστε να συγκρίνουν με συνέπεια και να αξιολογήσουν την αντοχή των τραπεζών της ΕΕ σε οικονομικά σοκ.

Η άσκηση δεν θα περιλαμβάνει όρια αποτυχίας, καθώς τα αποτελέσματά της θα χρησιμεύσουν ως εισροή στη Εποπτική Διαδικασία Ελέγχου και Αξιολόγησης.

Το βασικό σενάριο, όπως ανακοινώθηκε, είναι εναρμονισμένο με τις προβλέψεις που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Δεκέμβριο, ενώ το δυσμενές σενάριο υποθέτει την υλοποίηση τεσσάρων συστημικών κινδύνων, που θεωρούνται σήμερα ότι αποτελούν τις σημαντικότερες απειλές για τη σταθερότητα του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα.

Το δυσμενές σενάριο έχει σχεδιασθεί, ώστε να διασφαλίζει ένα επαρκές επίπεδο δυσκολίας σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Το μακροοικονομικό σενάριο περιλαμβάνει μεταβλητές, όπως το ΑΕΠ, τον πληθωρισμό, την ανεργία, τις τιμές στοιχείων ενεργητικού και τα επιτόκια. Καλύπτει την τριετία 2018-2020.

Με βάση το δυσμενές σενάριο, το ΑΕΠ της ΕΕ το 2020 είναι κατά 8,3% χαμηλότερο σε σχέση με το βασικό, με την απόκλιση να είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τις προηγούμενες ασκήσεις αντοχής.

Τι προβλέπεται για τις 4 συστημικές τράπεζες σχετικά με το stress test

Για τις τέσσερις ελληνικές τράπεζες που εποπτεύονται από την ΕΚΤ, όπως ανακοινώθηκε, θα ισχύσει το ίδιο stress test με βάση το σενάριο και τη μεθοδολογία της EBA.

Το χρονοδιάγραμμα όμως θα επιταχυνθεί και τα αποτελέσματα αναμένεται να δημοσιευθούν τον Μάιο του 2018 αντί τον Νοέμβριο που ισχύει για τις άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, ώστε να ολοκληρωθεί η άσκηση πριν από το τέλος του τρίτου προγράμματος στήριξης.

Όσον αφορά την Ελλάδα, το δυσμενές σενάριο προβλέπει μία σωρευτική υστέρηση του ΑΕΠ κατά 10% έως το 2020 σε σχέση με το βασικό σενάριο.

Ειδικότερα, το βασικό σενάριο προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,4% φέτος, 2,5% το 2019 και 2,4% το 2020, ενώ το αρνητικό σενάριο προβλέπει ρυθμούς ανάπτυξης -1,3% φέτος, -2,1% το 2019 και 0,2% το 2020.

Για το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα, το βασικό σενάριο προβλέπει τη σταδιακή μείωσή του στο 16,6% το 2020 (19,9% φέτος και 18,3% το 2019), ενώ με το αρνητικό σενάριο προβλέπεται μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 19,1% το 2020 (20,6% φέτος και 20,0% το 2019), δηλαδή υπάρχει μία απόκλιση 2,5 ποσοστιαίων μονάδων από το βασικό σενάριο.

Ο πληθωρισμός με το βασικό σενάριο εκτιμάται περί το 1% στην τριετία (0,9% φέτος, 1,0% το 2019 και 1,1% το 2020),ενώ με το αρνητικό σενάριο εκτιμάται αισθητά χαμηλότερος (0,0% φέτος,-1,1% το2019 και -1,8% το 2020).

Κατοικίες και μετοχές

Για τις τιμές των κατοικιών, το βασικό σενάριο προβλέπει μικρές μεταβολές (-0,5% φέτος, 0,5% το 2019 και 1,0% το 2020), ενώ το δυσμενές σενάριο προβλέπει σημαντική μείωσή τους (-7,3% φέτος, -6,7% το 2019 και -3,6% το 2020), με μία σωρευτική απόκλιση των τιμών κατά 17,4% έως το 2020 σε σχέση με το βασικό σενάριο.

Η ίδια σωρευτική απόκλιση (17,4%) εκτιμάται για την τριετία και όσον αφορά τις τιμές των εμπορικών ακινήτων, αλλά οι προβλέψεις είναι λίγο χαμηλότερες τόσο για το βασικό όσο και για το δυσμενές σενάριο. Συγκεκριμένα, με το βασικό σενάριο προβλέπεται μία αύξηση των τιμών αυτών κατά 0,3% και για τα τρία χρόνια, ενώ οι προβλέψεις για το δυσμενές είναι -9,2%, -6,1% και -2,2% για το 2018, το 2019 και το 2020, αντίστοιχα.

Για τις τιμές των μετοχών το δυσμενές σενάριο εκτιμά ότι θα είναι χαμηλότερες από ότι στο βασικό σενάριο κατά 30,9% φέτος, κατά 28,2% το 2019 και 22,2% το 2020, ενώ για τα μακροπρόθεσμα επιτόκια προβλέπεται ότι θα είναι υψηλότερα στο αρνητικό σενάριο κατά 1,31 ποσοστιαίες μονάδες φέτος, κατά 1,33 μονάδες το 2019 και κατά 1,26 μονάδες το 2020.