Τον δραστικό περιορισμό της φοροδιαφυγής και της αισχροκέρδειας θα επιχειρήσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, υλοποιώντας μια δέσμη μέτρων που θα περιγράφονται, σε ό,τι αφορά τουλάχιστον τη φοροδιαφυγή, σε νομοσχέδιο που θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή το φθινόπωρο. Στόχος είναι να εντοπιστούν όσοι κερδοσκοπούν και όσοι φοροδιαφεύγουν, προκειμένου να πληρώνουν όλοι τους φόρους που τους αναλογούν, αλλά και να αντιμετωπιστούν έως έναν βαθμό τα ζητήματα της ακρίβειας αλλά και της παραπλάνησης των καταναλωτών. Σύμφωνα με στελέχη του οικονομικού επιτελείου, τόσο η φοροδιαφυγή όσο και η αισχροκέρδεια αποτελούν την απόλυτη προτεραιότητα και προς αυτή την κατεύθυνση αναμένεται να υλοποιηθεί μια σειρά από μέτρα.
Του Δημήτρη Χριστούλια
d.christoulias@realnews.gr
Η φοροδιαφυγή αποτελεί ένα από τα διαχρονικότερα προβλήματα για την ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών, η ετήσια φοροδιαφυγή στη χώρα μας εκτιμάται από 8 έως 10 δισ. ευρώ, ενώ, με βάση τα στοιχεία του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, ανέρχεται στα 18 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 10% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Οι εστίες της φοροδιαφυγής είναι αρκετές, με αποτέλεσμα να απαιτείται μια μεγάλη δέσμη μέτρων προκειμένου να περιοριστεί όσο το δυνατόν περισσότερο, με το μεγαλύτερο μέρος να αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες. Σημειώνεται ότι όλες οι αλλαγές που δρομολογούνται αποτελούν προαπαιτούμενα για την αποδέσμευση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής θα εξαρτηθούν η περαιτέρω μείωση των φορολογικών συντελεστών και η άσκηση της κοινωνικής πολιτικής. Αναλυτικότερα, τα μέτρα για τη μείωση της φοροδιαφυγής είναι τα εξής:
1.Διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS
Για τους πρώτους μήνες του 2024 έχει δρομολογηθεί η διασύνδεση 400.000 ταμειακών μηχανών με τα POS. Την ίδια στιγμή, παράταση σχεδόν ενός έτους, δηλαδή μέχρι και τον Ιούνιο του 2024, παίρνει η προμήθεια από 90.000 επιχειρήσεις εστίασης σύγχρονων ταμειακών μηχανών κλειστού τύπου. Σημειώνεται ότι η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Ιουλίου, ωστόσο κρίθηκε απαραίτητη η παράταση προκειμένου να μπορέσουν να προσαρμοστούν οι επιχειρήσεις, καθώς πρόκειται για ένα από τα βασικότερα μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα μπορεί μια επιχείρηση να πραγματοποιεί συναλλαγές μέσω POS χωρίς να εκδίδει αποδείξεις. Με το νέο σύστημα, από τη στιγμή που ο καταναλωτής θα πληρώνει με τη χρεωστική ή την πιστωτική του κάρτα μέσω POS, θα εκδίδεται αυτόματα η απόδειξη από τις ταμειακές μηχανές. Ωστόσο, ορισμένες επιχειρήσεις ήδη έχουν υιοθετήσει τέτοια συστήματα και εκδίδεται η απόδειξη αυτόματα με την πληρωμή με κάρτα. Με τις νέες ταμειακές μηχανές, ο καταστηματάρχης ή ο υπάλληλος θα επιλέγει «πληρωμή με κάρτα» και θα στέλνεται η εντολή στο POS. Με την έγκριση, στέλνονται τα στοιχεία της συναλλαγής, αλλά και δεδομένα για εκτύπωση της απόδειξης από την ταμειακή μηχανή. Παράλληλα, οι ταμειακές μηχανές κλειστού τύπου θα συμβάλουν καθοριστικά στον περιορισμό της φοροδιαφυγής ΦΠΑ που καταγράφεται σε αρκετές επιχειρήσεις εστίασης. Σημειώνεται ότι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί έχουν εντοπίσει κατά καιρούς καταστηματάρχες της εστίασης οι οποίοι, αφού εκδίδουν τις αποδείξεις πληρωμής από την ταμειακή τους μηχανή, προχωρούν στη συνέχεια στην ακύρωση των ποσών που εισέπραξαν, χρησιμοποιώντας παράνομο λογισμικό που «σβήνει» τις αποδείξεις που εκδόθηκαν ή κάνοντας έκπτωση έως 90% στις εκδοθείσες αποδείξεις.
2.Επέκταση POS
Στόχος του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης να γίνει υποχρεωτική η χρήση POS σε περισσότερες επαγγελματικές δραστηριότητες. Σήμερα υπάρχουν κατηγορίες δραστηριοτήτων για τις οποίες δεν υφίσταται η υποχρέωση χρήσης POS, όπως γυμναστήρια, φροντιστήρια, κινηματογράφοι, θέατρα, ταξί, περίπτερα κ.ά.
Ωστόσο, αρκετοί από τους παραπάνω επαγγελματίες διαθέτουν POS, αφού πλέον όλο και περισσότεροι καταναλωτές επιλέγουν να πληρώνουν με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες ακόμη και για μικρά ποσά των 2 και 3 ευρώ.
3.Στο μικροσκόπιο τα κοινωνικά δίκτυα
Ιδιαίτερη βαρύτητα αναμένεται να δοθεί και στον έλεγχο που αφορά όσους πωλούν υπηρεσίες ή προϊόντα μέσα από κοινωνικά δίκτυα, όπως είναι οι influencers, χωρίς να εκδίδουν αποδείξεις. Οι
ελεγκτικοί μηχανισμοί αναμένεται μέσω ειδικού λογισμικού να «σαρώσουν» τα κοινωνικά δίκτυα και γενικότερα τις ιστοσελίδες που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο, όπου εντοπίζονται κρούσματα φορολογικής παραβατικότητας. Ήδη έλεγχοι που έχει πραγματοποιήσει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχουν αποδώσει, καθώς έχουν εντοπιστεί περιπτώσεις αποκρυβείσας φορολογητέας ύλης χιλιάδων ευρώ. Μάλιστα, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της Realnews, με στόχο τον εντοπισμό φοροδιαφυγής από την πώληση προϊόντων στο διαδίκτυο αναμένεται να ληφθούν μέτρα έτσι ώστε να πωλούνται προϊόντα μέσα από ηλεκτρονικά καταστήματα με τις ίδιες αυστηρές προϋποθέσεις που ισχύουν και για εκεί-
να που διατίθενται μέσα από τα φυσικά καταστήματα, όπως -για παράδειγμα- να έχουν ηλεκτρονικό barcode.
4.Έλεγχοι στα χαμηλά εισοδήματα
Σαρωτικούς ελέγχους αναμένεται να πραγματοποιήσει η ΑΑΔΕ σε όσους φορολογούμενους δήλωσαν ετήσιες αποδοχές κάτω από 10.000 ευρώ το 2021. Σύμφωνα με τα στοιχεία, σχεδόν 7 στους 10 ελεύθερους επαγγελματίες δήλωσαν ποσά κάτω των 10.000 ευρώ. Οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ θα κάνουν φύλλο και φτερό τις δηλώσεις 3,75 εκατομμυρίων φορολογουμένων, με περίπου 2,41 εκατομμύρια να δηλώνουν εισοδήματα κάτω των 5.000 ευρώ. Σημειώνεται ότι μόνο το 24,8% των φορολογουμένων εμφανίζει εισοδήματα από 10.000 έως 20.000 ευρώ και άνω των 20.000 ευρώ το 18,3%. Οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ θα προχωρήσουν σε μια εκτενή διασταύρωση των εισοδημάτων αλλά και πληροφοριών
για πάγια έξοδα που μπορεί να έχει ένας φορολογούμενος, όπως είναι η πληρωμή ιδιωτικού σχολείου, η κατοχή ακριβών αυτοκινήτων κ.λπ. Στόχος σε κάθε περίπτωση είναι να εντοπιστούν όσοι φορολογούμενοι έχουν δαπάνες οι οποίες δεν δικαιολογούνται από τα εισοδήματα που έχουν και για τους οποίους υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι διαβιούν κάνοντας χρήση «μαύρου χρήματος». Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν το 2021 συνολικά εισοδήματα 4,3 δισ. ευρώ, όταν οι δαπάνες που έκαναν εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 40 δισ. ευρώ. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο ότι μεγάλο μέρος των δαπανών προέρχεται από τη διακίνηση χρηματικών ποσών που δεν έχουν δηλωθεί στην εφορία.
5. Ηλεκτρονικά τιμολόγια
Μέχρι το τέλος του χρόνου θα ισχύσουν τα φορολογικά μπόνους για τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά τιμολόγια, καθώς θα συνεχιστούν ο μειωμένος χρόνος παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων, η ταχύτερη επιστροφή φόρων και οι υψηλότερες εκπτώσεις από τα ακαθάριστα έσοδα. Στόχος είναι η αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων που εκδίδουν αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο τα τιμολόγια και τα παραστατικά τους και τα διαβιβάζουν στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA. Ειδικότερα, περιορίζεται κατά ένα ή δύο έτη, κατά περίπτωση, η προβλεπόμενη πενταετία εντός της οποίας η φορολογική διοίκηση μπορεί να προβεί σε έκδοση πράξης διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου, ενώ μειώνεται από 90 σε 45 ημέρες ο χρόνος εντός του οποίου η φορολογική διοίκηση εξετάζει τα αιτήματα επιστροφής φόρου που αφορούν το φορολογικό έτος ή τα φορολογικά έτη για τα οποία οι εκδότες επιλέγουν και εφαρμόζουν αποκλειστικά την ηλεκτρονική τιμολόγηση.
6. Πληρωμή επιδομάτων
Μέσω προπληρωμένων καρτών θα γίνεται από τους επόμενους μήνες η πληρωμή για τα περισσότερα προνοιακά επιδόματα της ΔΥΠΑ και του ΟΠΕΚΑ. Με την αλλαγή αυτή, επιδιώκεται οι συναλλαγές που κάνουν οι δικαιούχοι των επιδομάτων να γίνεται μέσω POS, αλλά και να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά το πού χρησιμοποιούνται οι ενισχύσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, ενδεχομένως να εξαιρεθούν από το μέτρο αυτό τα αναπηρικά επιδόματα. Σημειώνεται ότι και αυτή η αλλαγή αποτελεί προαπαιτούμενο για την αποδέσμευση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και θα πρέπει να ξεκινήσει έως το τέλος του έτους.
7. Ψηφιακό δελτίο αποστολής
Με το ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής, τα στοιχεία του τιμολογίου θα διαβιβάζονται απευθείας στην ΑΑΔΕ, μέσω της myDATA. Κάθε προϊόν που διακινείται θα πρέπει να συνοδεύεται από ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής που να συνδέεται με το τιμολόγιο. Μετά την εφαρμογή του νέου αυτού μέτρου, αναμένεται να εκλείψει το φαινόμενο της λαθραίας διακίνησης προϊόντων με «προσωρινά δελτία αποστολής». Πρόκειται για ένα μέτρο που έχει ήδη ψηφιστεί και αναμένεται άμεσα η εφαρμογή του.
8.Εταιρείες εξωτερικού
Ιδιαίτερη βαρύτητα αναμένεται να δοθεί και στον έλεγχο εταιρειών του εξωτερικού που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά, έτσι ώστε να διαπιστώνεται εάν αποδίδουν τους προβλεπόμενους φόρους.
Διαβάστε αναλυτικά τα δημοσιεύματα εδώ και εδώ