Με άγνωστο ακόμα το τελικό κόστος από τις φυσικές καταστροφές που έχουν πλήξει τη χώρα σχεδιάζεται το προσχέδιο του κρατικού Προϋπολογισμού για το 2024, που πρέπει να κατατεθεί στις 2 Οκτωβρίου στη Βουλή. Οι αυξημένες έκτακτες ανάγκες, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές και τις πρωτοφανείς πλημμύρες που έχουν ισοπεδώσει ολόκληρες περιοχές, απαιτούν δαπάνες για αποζημιώσεις, αλλά και για θωράκιση και ανάπλαση, κάτι που προκαλεί πονοκέφαλο στο Γενικό Λογιστήριο. Το μέγεθος της καταστροφής από τις πλημμύρες των τελευταίων ημερών θα φανεί μόλις υποχωρήσουν τα φαινόμενα, την ώρα που οι αρμόδιες υπηρεσίες επεξεργάζονται τα στοιχεία προκειμένου να οριστικοποιηθεί ο απολογισμός για το κόστος των πυρκαγιών.
Της ΣΙΣΣΥΣ ΣΤΑΥΡΟΠΙΕΡΡΑΚΟΥ
Το μόνο βέβαιο, όπως αναφέρουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, είναι ότι η ζημιά είναι πολύ μεγάλη και ο κρατικός Προϋπολογισμός θα επιβαρυνθεί με ένα μεγάλο ποσό, το οποίο μόνο προβλέψιμο δεν ήταν. Το αποθεματικό του Προϋπολογισμού, ύψους 1 δισ. ευρώ, δεν μπορεί να καλύψει τις ζημιές από φυσικές καταστροφές και θα χρειαστούν πρόσθετα κονδύλια, που θα εγγραφούν στον νέο Προϋπολογισμό. H επεξεργασία του προσχεδίου βρίσκεται στο τελικό στάδιο, καθώς τα υπουργεία και οι δημόσιοι φορείς έχουν υποβάλει τις προτάσεις τους στη βάση των κατευθυντήριων γραμμών που δόθηκαν από το Γενικό Λογιστήριο με τις νέες οροφές στις πρωτογενείς δαπάνες, οι οποίες αυξάνονται κατά 4 δισ. ευρώ. Στον Προϋπολογισμό δεν αναμένεται να υπάρχει κάποια έκπληξη.
Θα ενσωματώνει μέτρα καθαρού δημοσιονομικού κόστους 1,1 δισ. ευρώ, με το βάρος να πέφτει στο νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, στην αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες με παιδιά, στην αύξηση κατά 8% του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, στη μονιμοποίηση της απαλλαγής των πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη, στο youth pass για τους νέους που ενηλικιώνονται, αλλά και στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για σπίτια που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές. Όπως επισημαίνουν αρμόδια στελέχη, τα όποια έξτρα μέτρα συμπεριληφθούν στον Προϋπολογισμό για την ενίσχυση των εισοδημάτων απέναντι στο ράλι της ακρίβειας, όπως η παράταση του market pass, θα είναι στοχευμένα και με μικρό κόστος.
Προτεραιότητες
Από το 2024 θα τεθούν σε εφαρμογή μέτρα για την αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσα από το νομοσχέδιο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Η περιστολή της φοροδιαφυγής βρίσκεται στις προτεραιότητες του οικονομικού επιτελείου, με στόχο τη σταδιακή είσπραξη του 50% των εσόδων που χάνονται ετησίως. Στο αναθεωρημένο σχέδιο ανάκαμψης περιλαμβάνονται σημαντικές μεταρρυθμίσεις για τη φορολογική πολιτική, όπως είναι οι ηλεκτρονικές πληρωμές, το ψηφιακό χαρτόσημο και η βελτίωση της επιχειρησιακής λειτουργίας της ΑΑΔΕ. Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει θέσει ψηλά τον στόχο για άνοδο των φορολογικών εσόδων και το 2024, βασιζόμενο στην αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ, αλλά και στην αύξηση της φορολογητέας ύλης από την ενίσχυση των εισοδημάτων των δημοσίων υπαλλήλων.
Εκτιμάται ότι τα έσοδα θα είναι αυξημένα πάνω από 1 δισ. ευρώ λόγω της εκτίμησης για αύξηση της εκκαθάρισης των φορολογικών δηλώσεων της επόμενης χρονιάς, αλλά και της αύξησης της παρακράτησης του φόρου μέσω των μισθών και των συντάξεων. Το πλαφόν του κονδυλίου για τη Γενική Κυβέρνηση αναπροσαρμόζεται στα 72,7 δισ. ευρώ για το 2024, από 68,7 δισ. ευρώ φέτος. Παράλληλα, το ανώτατο όριο των δαπανών του τακτικού Προϋπολογισμού θα ανέλθει στα 68,78 δισ. ευρώ, ποσό στο οποίο προστίθενται δαπάνες για τόκους 6,9 δισ. ευρώ για την κάλυψη των δανειακών υποχρεώσεων του 2024, από 5,1 δισ. ευρώ εφέτος. Προσήλωση στο Πρόγραμμα Σταθερότητας
Το οικονομικό επιτελείο θα δώσει βαρύτητα στη δημοσιονομική πειθαρχία και στην εξυγίανση της οικονομίας, καθώς, σύμφωνα με τις συζητήσεις που διεξάγονται για τους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, η κυβέρνηση δεν θα έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί όπως θέλει τον όποιο δημοσιονομικό χώρο προκύπτει, καθώς αυτός θα αξιοποιείται για τη μείωση του δημόσιου χρέους. Επίσης, από το 2024 η Κομισιόν θα προχωρά στον έλεγχο των καθαρών πρωτογενών δαπανών, θέτοντας ως στόχο για τη χώρα μας να μην ξεπεράσει η αύξηση αυτή το 2,6%.
Πλεόνασμα
Σημειώνεται ότι, έως ότου αποσαφηνιστεί το τοπίο στην Ευρώπη με το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας, η Ελλάδα κινείται σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας 2023-2026. Στο πρόγραμμα προβλέπεται για το επόμενο έτος πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ, ενώ η άνοδος του ΑΕΠ θα είναι 3%, από 2,3% που εκτιμάται φέτος. Παράλληλα, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης θα υποχωρήσει το 2024 στο 150,8% του ΑΕΠ, ενώ θα έχει καθοδική πορεία και ο πληθωρισμός, ο οποίος αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 2,4%, από 4% φέτος. Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να υπάρξει συμφωνία, σε περίπτωση υπεραπόδοσης της οικονομίας, να μπορεί αυτή να διατεθεί για αναπτυξιακές δράσεις και κοινωνική πολιτική, χωρίς να προκαλεί αποκλίσεις από τους συμφωνημένους δημοσιονομικούς στόχους.