Στις αίθουσες των ευρωπαϊκών δικαστηρίων μεταφέρεται το ενδιαφέρον για το… φλέγον ζήτημα των Ελλήνων πολιτών με δάνεια σε ελβετικό φράγκο.
Κι αυτό αφού σε εγχώριο επίπεδο η πολυαναμενόμενη απόφαση του Αρείου Πάγου, που θα άνοιγε το δρόμο της δικαίωσης 70.000 δανειοληπτών, ελήφθη, τελικά, υπέρ των τραπεζών. Ειδικότερα, για τη δανειολήπτρια στην οποία αφορά η επίμαχη απόφαση εξετάζεται κατά πόσο μπορεί να πετύχει θετική έκβαση στην υπόθεσή της στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Από εκεί και πέρα, καταναλωτικές οργανώσεις, εν όψει της εκδίκασης (20/5) της συλλογικής αγωγής για δάνεια σε ελβετικό φράγκο στον Αρειο Πάγο (Α.Π.), ζητούν από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας να απευθύνει προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) σχετικά με το κατά πόσο υπήρχε αδιαφάνεια στους γενικούς όρους συναλλαγών στα δάνεια με ελβετικό φράγκο.
Οπως μεταφέρουν νομικοί κύκλοι στον «Ε.Τ.», η βασική απορία που γεννήθηκε από τη στιγμή που καθαρογράφηκε η απόφαση και πλήρης, πλέον, είδε το φως της δημοσιότητας, ήταν η εξής: «Για ποιο λόγο ο Αρειος Πάγος έκρινε πως δεν είναι επιβεβλημένη η συμβολή του ΔΕΕ σε ένα τόσο σημαντικό και ταυτόχρονα αμφιλεγόμενο ζήτημα, όπως αυτό των δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο;».
Στο πλαίσιο της απόφασης, σύμφωνα με την πλειοψηφία των ανώτατων δικαστών της χώρας, ο όρος που προβλέπει την αποπληρωμή των δανείων βάσει της τρέχουσας συναλλαγματικής ισοτιμίας ελβετικού φράγκου-ευρώ είναι δηλωτικός και συνεπώς εκφεύγει του ελέγχου καταχρηστικότητας. Ο Α.Π. δεν εξέτασε αν οι δανειολήπτες ενημερώθηκαν, επαρκώς, από τα αρμόδια τραπεζικά στελέχη για τους ενδεχόμενους κινδύνους της σύναψης δανείου σε ελβετικό φράγκο, κρίνοντας πως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να τεθεί στο πλαίσιο ελέγχου. Κι όλα αυτά τη στιγμή που υπάρχουν παραδείγματα ευρωπαϊκών χωρών (π.χ. Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία κ.λπ.) που έχουν ήδη πραγματοποιήσει ελέγχους τέτοιου τύπου, αφού άλλωστε δεν τίθεται κάποιος περιορισμός από το ΔΕΕ. Απεναντίας, το Ανώτατο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει εκδόσει απόφαση- «μπούσουλα», για τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., βάσει της οποίας η ενημέρωση αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση της τράπεζας.
Ειδικότερα, το ΔΕΕ, εξετάζοντας ρήτρες συμβάσεων χορήγησης δανείων σε ελβετικό φράγκο σε άλλες χώρες, τη χρονική περίοδο 2006-2008 (τότε, δηλαδή, χορηγήθηκε η πλειονότητα των δανείων σε ελβετικό φράγκο και στην Ελλάδα) έκρινε ότι «τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πρέπει να παρέχουν στους δανειολήπτες επαρκή πληροφόρηση ώστε αυτοί να είναι σε θέση να λαμβάνουν συνετές και εμπεριστατωμένες αποφάσεις, ήτοι πληροφόρηση που πρέπει να περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο τις επιπτώσεις που θα είχε στις δόσεις του δανείου μία σοβαρή υποτίμηση του νόμιμου χρήματος του κράτους-μέλους της κατοικίας του δανειολήπτη και τυχόν αύξηση του επιτοκίου του ξένου νομίσματος. Ο δανειολήπτης πρέπει να ενημερωθεί με σαφήνεια για το ότι συνάπτοντας σύμβαση δανείου σε ξένο νόμισμα εκτίθεται σε ορισμένο συναλλαγματικό κίνδυνο, στον οποίο ενδέχεται να δυσκολευτεί οικονομικά να ανταπεξέλθει σε περίπτωση υποτιμήσεως του νομίσματος, στο οποίο εισπράττει τα εισοδήματά του. Αφετέρου ο επαγγελματίας, εν προκειμένω η τράπεζα, πρέπει να εκθέτει τις δυνητικές διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών και τους κινδύνους που ενέχει η σύναψη δανείου σε ξένο νόμισμα».
Αξίζει να σημειωθεί δε πως ο μέσος δανειολήπτης δεν έχει τραπεζικές γνώσεις, πόσω μάλλον την εξειδίκευση που χαρακτηρίζει μια σύμβαση σε συνάλλαγμα. Μια πρόταση, λοιπόν, για δανεισμό με χαμηλό επιτόκιο σε ξένο νόμισμα ήταν δέλεαρ για όλους όσοι δεν μπορούσαν να αντιληφθούν το μέγεθος του προβλήματος από μια πιθανή αλλαγή στην ισοτιμία ευρώ-ελβετικού φράγκου, πόσω μάλλον αν τα αρμόδια τραπεζικά στελέχη δεν έκαναν καμία σχετική αναφορά σ’ αυτό.
Βασικά σημεία της απόφασης
– Αφορά σε δανειολήπτρια που ζητούσε να κριθεί άκυρος, ως καταχρηστικός, ο όρος αποπληρωμής της δανειακής της σύμβασης σε ελβετικό φράγκο.
– Η πλειοψηφία των δικαστών (33 έναντι 11) απεφάνθη υπέρ της απόρριψης του αιτήματος της δανειολήπτριας. Παρότι τον περασμένο Σεπτέμβριο (σε Πλήρη Ολομέλεια) η πρόταση της εισαγγελέως κ. Δημητρίου και του αντιεισαγγελέα κ. Αγγελή ήταν αντίθετη, γεγονός που είχε δημιουργήσει βάσιμες ελπίδες για θετική έκβαση. Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι και ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου, Βασίλης Πέππας, συμπεριλαμβανόταν στη μειοψηφία υπέρ των θέσεων της δανειολήπτριας.
– Η απόφαση έχει δεσμευτικό χαρακτήρα για τις εκκρεμείς υποθέσεις. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως όλα τα δικαστήρια της χώρας θα κληθούν να εκδώσουν αποφάσεις σύμφωνες με το περιεχόμενό της.
– Οι δανειολήπτες θα πρέπει να ανταπεξέλθουν στις δόσεις τους βάσει της τρέχουσας συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ-ελβετικού φράγκου παρά τις απροσδόκητες αλλαγές σε αυτήν.
Πηγή εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος