Στα 166 δισ. ευρώ το σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2019

Ο προϋπολογισμός αυτός είναι ο έκτος στο πλαίσιο του ισχύοντος μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020 και λειτουργεί εντός των περιορισμών που τίθενται εκεί. Έχει σχεδιαστεί για να βελτιστοποιήσει τη χρηματοδότηση των υφιστάμενων προγραμμάτων, καθώς και νέων πρωτοβουλιών, αλλά και για να ενισχύσει την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Επιτροπής Γιούνκερ.

Ο Eπίτροπος κ. Γκίντερ Χ. Έτινγκερ, αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό και τους Ανθρώπινους Πόρους, δήλωσε: «Προτείνουμε έναν φιλόδοξο προϋπολογισμό που εξακολουθεί να στηρίζει τις προτεραιότητές μας, ιδίως όσον αφορά τις επενδύσεις, την απασχόληση, τη νεολαία, τη μετανάστευση, την αλληλεγγύη και την ασφάλεια, και παρέχει ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία για τους πολίτες μας. Χρειαζόμαστε σταθερότητα για την ΕΕ και προσβλέπω στην επίτευξη συμφωνίας με το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο το συντομότερο δυνατό.»

Η πρόταση βασίζεται στην παραδοχή ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, μετά την αποχώρησή του από την 30ή Μαρτίου 2019, θα εξακολουθήσει να συνεισφέρει και να συμμετέχει στην εκτέλεση των προϋπολογισμών της ΕΕ έως το τέλος του 2020, ως να ήταν κράτος μέλος.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν τώρα από κοινού τη συγκεκριμένη πρόταση. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η Επιτροπή παρουσίασε την πρότασή της για έναν ρεαλιστικό και σύγχρονο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-2027.

Τόνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας

Τα χρήματα που προορίζονται ειδικά για τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης θα ανέλθουν συνολικά σε σχεδόν 80 δισ. EUR σε αναλήψεις υποχρεώσεων για το 2019. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται αυξήσεις σε σειρά εμβληματικών προγραμμάτων:

12,5 δισ. EUR (+8,4 % σε σχέση με το 2018) για την έρευνα και την καινοτομία στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζων 2020, συμπεριλαμβανομένων 194 εκατ. EUR για μια νέα κοινή επιχείρηση για την υπολογιστική υψηλών επιδόσεων·

2,6 δισ. EUR για την εκπαίδευση στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ (+10,4 % σε σχέση με το 2018)·

3,8 δισ. EUR στο πλαίσιο του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF) (+36,4 % σε σχέση με το 2018) για δίκτυα υποδομών·

ένα επιπλέον ποσό 233,3 εκατ. EUR για την πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων, με την οποία παρέχεται στήριξη σε νέους που ζουν σε περιφέρειες όπου η ανεργία των νέων είναι υψηλή θα συμπληρωθεί με ισόποσα κονδύλια από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.

Όσον αφορά τα προγράμματα πολιτικής συνοχής της περιόδου 2014-2020, η Επιτροπή αναμένει ότι η υλοποίησή τους θα συνεχιστεί σε κανονικό ρυθμό το 2019, κατόπιν ενθαρρυντικών ενδείξεων στα τέλη του προηγούμενου έτους, με ποσό ύψους 57 δισ. EUR (+2,8 % σε σχέση με το 2018), και ότι η χρηματοδότηση για τη γεωργική πολιτική θα παραμείνει σταθερή σε περίπου 60 δισ. EUR (+1,2 % σε σχέση με το 2018).

Ασφάλεια εντός και πέραν των συνόρων της ΕΕ

Παρά τους περιορισμούς του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020, η Επιτροπή αξιοποιεί κάθε δυνατότητα ευελιξίας στον προϋπολογισμό ώστε να εξασφαλιστεί ότι και φέτος θα δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα μετανάστευσης και διαχείρισης των συνόρων:

μεταρρύθμιση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, για να εξασφαλιστεί μια πιο αποδοτική, δίκαιη και ανθρώπινη πολιτική ασύλου·

νέο σύστημα εισόδου/εξόδου, για να ενισχυθεί η διαχείριση των συνόρων·

ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, του οργανισμού της ΕΕ για το άσυλο, καθώς και άλλων οργανισμών που δραστηριοποιούνται σε θέματα συνόρων και θεωρήσεων·

πρόσθετο ποσό 1,5 δισ. EUR για τον μηχανισμό για τους πρόσφυγες στην Τουρκία, ώστε να συνεχίσει η παροχή τροφίμων, εκπαίδευσης και στέγασης σε όσους προσπαθούν να διαφύγουν από τους πολέμους στη Συρία και αλλού (επιπλέον ποσό 500 εκατ. EUR θα παρασχεθεί ήδη στο πλαίσιο του τρέχοντος προϋπολογισμού για το 2018, και για αυτόν τον λόγο η Επιτροπή προτείνει επίσης την τροποποίηση του τελευταίου)·

υλοποίηση δύο σημαντικών πρωτοβουλιών: του πλαισίου εταιρικής σχέσης με τρίτες χώρες βάσει του ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης για τη μετανάστευση, καθώς και του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΕΤΒΑ) για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της μετανάστευσης.

Στήριξη νέων πρωτοβουλιών

Εκτός από την εδραίωση προηγούμενων προσπαθειών, αυτό το σχέδιο προϋπολογισμού περιλαμβάνει επίσης και στήριξη για νέες πρωτοβουλίες:

103 εκατ. EUR για το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης, με το οποίο δημιουργούνται ευκαιρίες για νέους που επιθυμούν να εργαστούν, εθελοντικά ή με αμοιβή, σε προγράμματα στη χώρα τους ή στο εξωτερικό·

11 εκατ. EUR για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας, η οποία θα συμβάλει στη διασφάλιση δίκαιης κινητικότητας του εργατικού δυναμικού εντός της εσωτερικής αγοράς και θα απλουστεύσει τη συνεργασία μεταξύ εθνικών αρχών·

40 εκατ. EUR για την επέκταση του Προγράμματος Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων με έμφαση στην υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στα κράτη μέλη·

245 εκατ. EUR για τη δημιουργία του ευρωπαϊκού προγράμματος βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας, για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και τη μετάβαση προς μια Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση·

150 εκατ. EUR για την ενίσχυση της απόκρισης σε σεισμούς, δασικές πυρκαγιές και άλλες καταστροφές στην Ευρώπη μέσω ενός αποθεματικού ικανοτήτων πολιτικής προστασίας σε επίπεδο ΕΕ, μεταξύ άλλων εξοπλισμού και ομάδων του «rescEU»·

5 εκατ. EUR διατίθενται ειδικά για τη δημιουργία της νέας Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, για τη δίωξη του διασυνοριακού εγκλήματος, καθώς και της απάτης, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της διαφθοράς. Θα ληφθούν περαιτέρω μέτρα για την προστασία των φυσικών προσώπων και των εταιρειών έναντι κυβερνοεπιθέσεων.

Ιστορικό

Το σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2019 προβλέπει δύο ποσά για κάθε υπό χρηματοδότηση πρόγραμμα – αναλήψεις υποχρεώσεων και πληρωμές. Οι «αναλήψεις υποχρεώσεων» αφορούν τη χρηματοδότηση που μπορεί να συμφωνηθεί βάσει συμβάσεων εντός συγκεκριμένου έτους, ενώ οι «πληρωμές» αφορούν τα ποσά που καταβάλλονται πραγματικά. Το προτεινόμενο σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2019 ανέρχεται σε 166 δισ. EUR σε αναλήψεις υποχρεώσεων (+3 % σε σχέση με το 2018) και 149 δισ. EUR σε πληρωμές (+3 % σε σχέση με το 2018).

Σε γενικές γραμμές, ο προϋπολογισμός της ΕΕ αποτελεί κατά κύριο λόγο επενδυτικό προϋπολογισμό. Ανέρχεται περίπου στο 1 % του ΑΕΠ της ΕΕ και αντιστοιχεί περίπου στο 2 % του συνόλου των δημόσιων δαπανών στην ΕΕ. Στόχος του είναι να συμπληρώσει τους εθνικούς προϋπολογισμούς και να υλοποιήσει προτεραιότητες για τις οποίες έχουν συμφωνήσει όλα τα μέλη της ΕΕ.

Σύμφωνα με τα άρθρα του σχεδίου της συμφωνίας αποχώρησης που εγκρίθηκαν από το Ηνωμένο Βασίλειο και τους διαπραγματευτές της Ένωσης και αφορούν τον δημοσιονομικό διακανονισμό, προβλέπεται ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να «συνεισφέρει και να συμμετέχει στην εκτέλεση των προϋπολογισμών της Ένωσης» σαν να ήταν πλήρες μέλος κατά τη μεταβατική περίοδο [1]. Ως εκ τούτου, το σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2019 παρουσιάζεται με βάση αυτήν την παραδοχή.