Οι καταναλωτές θα βρεθούν το προσεχές διάστημα αντιμέτωποι με νέα δεδομένα, αναφορικά με τις προωθητικές ενέργειες και τις προσφορές που ισχύουν για βασικά αγαθά στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Συγκεκριμένα, από τις αρχές Μαρτίου ξεκινά η εφαρμογή του νέου Κώδικα Δεοντολογίας για τις προσφορές και τις εκπτώσεις, με στόχο να εξαλειφθούν οριστικά οι παραπλανητικές πρακτικές.
Για το θέμα αυτό μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος, Απόστολος Πεταλάς. Πρόκειται για έναν ευρωπαϊκό κώδικα, μια ευρωπαϊκή οδηγία που έχει υιοθετηθεί από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας σημειώνει ο κ. Πεταλάς.
«Ουσιαστικά αφορά έναν κώδικα για την επικοινωνία μείωσης της τιμής ενός προϊόντος σε όλο το φάσμα των λιανικών πωλήσεων» τονίζει ο κ. Πεταλάς.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, η εφαρμογή του νέου κώδικα στα σούπερ μάρκετ και στις άλλες αγορές λιανικής, έχει ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια. «Στα σούπερ μάρκετ ο όγκος των προσφορών είναι πολύ μεγάλος, η ταχύτητα των προϊόντων πολύ γρήγορη και η επισκεψιμότητα του καταναλωτή πολύ συχνή (ένας μέσος καταναλωτής επισκέπτεται τα σούπερ μάρκετ 52 φορές τον χρόνο) άρα η επίδραση σε αυτόν τον κλάδο είναι πολύ μεγάλη. Στο πλαίσιο αυτό, για την προετοιμασία του κλάδου χρειάστηκε περισσότερος χρόνος» σημειώνει.
Ο κώδικας δεοντολογίας αφορά στην επικοινωνία της τιμής, δεν αφορά στην τιμολόγηση προϊόντων, όπως εξήγησε ο κ. Πεταλάς.
Ουσιαστικά, συνέχισε ο ίδιος, έχει δύο βασικές αρχές. Όταν επικοινωνείται μια μείωση τιμής είτε με τη μορφή έκπτωσης είτε με τη μορφή προσφοράς, τότε η επικοινωνία θα γίνεται σε σχέση με την τιμή αναφοράς η οποία είναι η χαμηλότερη τιμή που πουλήθηκε αυτό το προϊόν τις τελευταίες 30 μέρες στο συγκεκριμένο κατάστημα. Το δεύτερο βασικό στοιχείο είναι ότι μια προσφορά ποσοτική (ένα συν ένα δώρο, δύο συν ένα δώρο, τρία συν ένα δώρο) δεν μπορεί να ισχύει όλο το χρόνο γιατί τότε δεν είναι η σωστή τιμή του προϊόντος. Προφανώς, συνεχίζει ο ίδιος, η τιμή του πρέπει να είναι διαφορετική από αυτή που αναφέρεται στην επικοινωνία και για αυτό ακριβώς το λόγο προσδιορίζεται από το υπουργείο Ανάπτυξης ότι ο χρόνος μιας προσφοράς δεν μπορεί να ισχύει περισσότερο από το 1/3 της χρονιάς.
«Η εφαρμογή του κώδικα βοηθάει τον καταναλωτή να μπορεί να κατανοήσει τι σημαίνει ακριβώς η επικοινωνία που γίνεται για ένα προϊόν. Ο καταναλωτής καταλαβαίνει ότι η επικοινωνία (έκπτωση ή προσφορά) γίνεται με μια τιμή αναφοράς. Έτσι όλα γίνονται πιο ξεκάθαρα για τον καταναλωτή» τονίζει ο κ. Παταλάς.
Ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος υπενθύμισε ότι η προετοιμασία των επιχειρήσεων του κλάδου έχει ξεκινήσει εδώ και έξι μήνες, με πρωτοβουλία του υπουργείου Ανάπτυξης και της γενικής γραμματείας Εμπορίου και οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ έχουν την απαραίτητη συνεργασία με τους παραγωγούς τροφίμων, με τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων και τον ΕΣΒΕΠ που εκπροσωπεί τις πολυεθνικές εταιρείες ώστε να προετοιμαστούν κατάλληλα για την εφαρμογή του κώδικα.
Το σημαντικότερο είναι, σύμφωνα με τον κ. Πεταλά, να κατανοήσει ο καταναλωτής τις αλλαγές. «Ο καταναλωτής όλα αυτά τα χρόνια έχει εθιστεί σε ένα τρόπο που αντιλαμβάνεται τις προσφορές. Αυτό θα αλλάξει ριζικά και, τελικά, ο καταναλωτής θα μπορεί να συγκρίνει τις τιμές των προϊόντων και να έχει επίγνωση της τελικής τιμής που πληρώνει για ένα προϊόν».
Ερωτηθείς σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της ακρίβειας, ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος, Απόστολος Πεταλάς αναφέρει: «αρκετά από τα παρεμβατικά μέτρα, όταν αυτά ελήφθησαν στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων και ιδιαίτερα την περίοδο της πανδημίας, είχαν ένα νόημα. Λόγω της αβεβαιότητας που υπήρχε τα μέτρα αποσκοπούσαν στην προστασία του καταναλωτή και της αγοράς». «Ωστόσο, σημειώνει, σχεδόν το σύνολο αυτών των μέτρων είναι ακόμα σε ισχύ σήμερα και ακριβώς λόγω της μεγάλης διάρκειας, η ύπαρξή τους και τον ανταγωνισμό εμποδίζει και τον καταναλωτή δεν βοηθάει να έχει τη δυνατότητα να επιλέξει τις αλυσίδες που θα κάνει τις αγορές τους με φθηνότερα προϊόντα».
Από 6 Μαρτίου ο Κώδικας Δεοντολογίας, από 17 Μαρτίου οι έλεγχοι
Όπως έχει ανακοινώσει το υπουργείο Ανάπτυξης, μετά από πολύμηνη διαβούλευση με όλους τους παράγοντες της αγοράς (σούπερ μάρκετ, βιομηχανία τροφίμων, πολυεθνικές) -ώστε να είναι ξεκάθαρο τι συνιστά έκπτωση και προσφορά και πώς μπορεί να γίνονται οι σχετικές προωθητικές ενέργειες- ολοκληρώθηκε η επεξεργασία του Κώδικα Δεοντολογίας από την γενική γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Ο εμπλουτισμένος Κώδικας Δεοντολογίας, στον οποίο θα προστεθούν νέες περιπτώσεις παραβάσεων της καταναλωτικής νομοθεσίας και παραδείγματα που αφορούν στις παραπλανητικές εκπτώσεις και προσφορές, θα ανακοινωθεί την Πέμπτη 6 Μαρτίου.
Θα ακολουθήσει δεκαήμερο ενημέρωσης και εξοικείωσης της αγοράς και από τη Δευτέρα 17 Μαρτίου θα ξεκινήσουν εντατικοί έλεγχοι από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας.
Δηλαδή, όπως έχει γίνει γνωστό, οποιαδήποτε προωθητική ενέργεια στα σούπερ μάρκετ θα υπολογίζεται με βάση τη χαμηλότερη τιμή που πωλήθηκε το εκάστοτε προϊόν στο συγκεκριμένο κατάστημα, τις τελευταίες 30 ημέρες και όχι με την «επίσημη έκπτωση» που δίνει ο προμηθευτής. Στις πολυσυσκευασίες («1+1 δώρο» ή «2+1 δώρο» κ.λπ.) , το προϊόν θα πρέπει υποχρεωτικά να διατίθεται και μεμονωμένα στο ράφι, για να μπορεί ο καταναλωτής να συγκρίνει, άμεσα, τις τιμές. Για πολυσυσκευασίες µε προσφορές που ισχύουν έως 60 ημέρες δεν χρειάζεται να υπάρχει ο κωδικός αναφοράς (mother code) του προϊόντος στο ράφι, αρκεί η συνηθισμένη τιμή πώλησης του προϊόντος, εκτός της περιόδου προσφοράς, να είναι αυτή την οποία επικαλείται ο έμπορος στην προσφορά, κάτι που τεκμηριώνεται από τα τιμολόγια που θα έχει στείλει το σούπερ μάρκετ, νωρίτερα, στο υπουργείο Ανάπτυξης, σύμφωνα με την υποχρέωση που έχει από τη νομοθεσία.
Σε ό,τι αφορά σε εμπορικές πρακτικές, όπως εκπτωτικές κάρτες και κουπόνια, με τα οποία έχει ο καταναλωτής το δικαίωμα έκπτωσης τιμής για όλα τα προϊόντα του πωλητή ή για συγκεκριμένες σειρές προϊόντων, κατά τη διάρκεια παρατεταμένων συνεχών περιόδων (π.χ. έξι μήνες, ένα έτος), ή ακόμα όταν ο καταναλωτής λαμβάνει κουπόνι (π.χ. 20% έκπτωση) µε την αγορά που πραγματοποίησε, το οποίο θα ισχύσει για την επόμενη αγορά ή για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, εξακολουθούν να ελέγχονται από τις διατάξεις για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.
Οι ποινές που θα προβλέπονται στον κώδικα θα φτάνουν έως και 1,5 εκατ. ευρώ, ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης, ενώ σε περίπτωση υποτροπής το πρόστιμο θα μπορεί να διπλασιαστεί.