Στις προϋποθέσεις για να γίνει βιώσιμη η ανάκαμψη της οικονομίας,
που ξεκίνησε φέτος, αναφέρεται ο ΣΕΒ στο εβδομαδιαίο δελτίο του για την
ελληνική οικονομία.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία» ότι η οικονομία έχει εισέλθει σε φάση
ανάκαμψης, αναφέρει ο ΣΕΒ, αναφερόμενος στα στοιχεία του 9μήνου του 2017, ενώ
χαρακτηρίζει ικανοποιητική την ανάκαμψη που σημειώθηκε στο διάστημα αυτό.
Κάνει λόγο, όμως, για επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας,
καθώς η αύξηση της απασχόλησης υπερβαίνει την αύξηση της παραγωγικότητας. Η
επιδείνωση αυτή, αναφέρει, πρέπει να προβληματίσει τους αρμόδιους για την
οικονομική πολιτική, καθώς τείνει να εξασθενεί κυρίως τον κλάδο της βιομηχανίας.
Ο ΣΕΒ σημειώνει ότι πρέπει να αυξηθεί η δυνατότητα
υποκατάστασης των εισαγωγών και η σχετική κερδοφορία των κλάδων διεθνώς
εμπορεύσιμων αγαθών, έτσι ώστε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής
οικονομίας σε μόνιμη βάση.
Η αύξηση των επενδύσεων το 2017, οφείλεται σχεδόν
αποκλειστικά στη μεγάλη αύξηση των επενδύσεων σε μεταφορικά μέσα κατά +63,4%
(αυτοκίνητα, πλοία, αεροπλάνα, κλπ.), που συνδέονται με την ανάπτυξη των κλάδων
του τουρισμού και των μεταφορών/αποθήκευσης, με όλες τις άλλες κατηγορίες
επενδύσεων σε πάγια να συνεχίζουν να μειώνονται (-10,6% στις κατασκευές πλην
κατοικιών, -7,8% στις κατασκευές κατοικιών, -0,4% στο μηχανολογικό εξοπλισμό,
και -9,3% στις τεχνολογίες πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών).
Επίσης, οι επενδύσεις σε πάγια επηρεάζονται από την
υπερφορολόγηση, τις διαρθρωτικές παθογένειες και την έλλειψη ορατότητας για το
μέλλον, όσον αφορά αφενός στην οικονομική πολιτική που θα ακολουθηθεί μετά την
ολοκλήρωση του Μνημονίου τον Αύγουστο του 2018, και αφετέρου την ενδεχόμενη
αβεβαιότητα λόγω του πολιτικού κύκλου.
Χωρίς την αγορά ακινήτων, οι καθαρές επενδύσεις (νέες
επενδύσεις μείον τις αποσβέσεις) εξακολουθούν να είναι αρνητικές, αναφέρει ο
ΣΕΒ και ανέρχονται σε -€1,8 δισ. Δηλαδή, ακόμη και σήμερα, επενδύουμε €1,8 δισ.
λιγότερα απ’ ό,τι απαιτείται απλώς και μόνο για να αναπληρώνουμε το κεφαλαιακό
απόθεμα της χώρας.
Τι αναφέρει ο ΣΕΒ για την πορεία της
οικονομίας στο 9μηνο του 2017
Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας στο 9μηνο του 2017 είναι
ικανοποιητική, με τη βιομηχανική παραγωγή, τις εξαγωγές και τον κύκλο εργασιών
στον τουρισμό να ενισχύονται, καθώς ενδυναμώνεται η ανάκαμψη της διεθνούς
οικονομίας. Παράλληλα, οι λιανικές πωλήσεις ανακάμπτουν, αν και με κάποια
υστέρηση, καθώς η ιδιωτική κατανάλωση παραμένει συγκρατημένη (+0,6%), λόγω της
υφεσιακής επίπτωσης που ασκεί το πρόγραμμα προσαρμογής ακόμη στην οικονομία.
Την ανάκαμψη της οικονομίας στηρίζει η αύξηση της
απασχόλησης κατά 1,9% και η αύξηση των μισθών κατά 0,5%. Η αύξηση, όμως, του
φορολογικού βάρους και η συγκράτηση των συντάξεων και των παροχών, δεν
επιτρέπουν ακόμη ούτε την άνοδο του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, που
εξακολουθεί να μειώνεται στο 9μηνο του 2017 κατά -0,3%, ούτε την βελτίωση του
ποσοστού αποταμίευσης των νοικοκυριών, που διαμορφώθηκε σε -8% του διαθέσιμου
εισοδήματος από -7% πέρυσι. Ως αποτέλεσμα, η ιδιωτική κατανάλωση εξακολουθεί
ενδεχομένως να στηρίζεται και στη ρευστοποίηση αποταμιεύσεων και την έξαρση της
φοροδιαφυγής.
Ταυτόχρονα, με την αύξηση της απασχόλησης (+1,9%) να
υπερβαίνει την αύξηση του ΑΕΠ (+1,1%), η παραγωγικότητα της οικονομίας
υποχωρεί. Η μείωση της παραγωγικότητας, στην ουσία, ενσωματώνει όλες τις
διαρθρωτικές παθογένειες που εξακολουθούν να επηρεάζουν το παραγωγικό πρότυπο
της χώρας, παρά τις μεταρρυθμίσεις που έχουν επιχειρηθεί τα τελευταία χρόνια.
Σε συνδυασμό, δε, με την αύξηση των αμοιβών, οδηγεί σε αύξηση του κόστους
εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, και τείνει να συμπιέζει την ελκυστικότητα της
ελληνικής οικονομίας ως επενδυτικού προορισμού.
Εν προκειμένω, η αχίλλειος πτέρνα της ανάκαμψης είναι οι
επενδύσεις, που εξακολουθούν να μειώνονται (πλην των μεταφορικών μέσων), ενώ σε
καθαρή βάση (μετά τις αποσβέσεις) είναι ακόμη αρνητικές, δεν αρκούν δηλαδή για
να αυξήσουν το κεφαλαιακό απόθεμα της χώρας και, κατ’ επέκταση, το βιοτικό
επίπεδο των κατοίκων της. Σημειώνεται, ότι η χειροτέρευση της
ανταγωνιστικότητας, που συσσωρεύεται από το 2015 και μετά, πρέπει να
προβληματίσει τους ασκούντες την οικονομική πολιτική, καθώς η εξέλιξη αυτή
τείνει να εξασθενεί τους κλάδους διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών (τη βιομηχανία
κατά κύριο λόγο) και, έτσι, να παρεμποδίζει τον μετασχηματισμό της οικονομίας
προς την επιθυμητή κατεύθυνση ενός εξωστρεφούς παραγωγικού προτύπου. Με τα
δεδομένα αυτά, οι μισθολογικές προσαρμογές θα πρέπει να είναι συνδεδεμένες με
την παραγωγικότητα της οικονομίας ώστε να αποφύγουμε τα λάθη του παρελθόντος.
Σε θετικό έδαφος για 7ο συνεχόμενο μήνα κινήθηκαν οι
πωλήσεις στη μεταποίηση πλην πετρελαιοειδών τον Νοέμβριο του 2017 (+5,9% το
διάστημα Ιαν – Νοε 2017), με τους περισσότερους κλάδους να καταγράφουν θετικές
μεταβολές, ακολουθώντας και την άνοδο της βιομηχανικής παραγωγής. Η ανοδική
πορεία των βιομηχανικών πωλήσεων οφείλεται κατά μεγάλο μέρος στις εξαγωγές,
καθώς οι πωλήσεις της μεταποίησης πλην πετρελαιοειδών στην εξωτερική αγορά
κατέγραψαν αύξηση +10,5% το διάστημα Ιαν – Νοε 2017. Παράλληλα, το ισοζύγιο
τρεχουσών συναλλαγών βελτιώνεται (πλεόνασμα €232 εκατ. το διάστημα Ιαν – Νοε
2017, έναντι ελλείμματος €108 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα το 2016), ως
αποτέλεσμα κυρίως της αύξησης των εισπράξεων από τουρισμό και μεταφορές (+10,7%
και +17,6% αντίστοιχα), ενώ οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα κινούνται επίσης
δυναμικά (+9,4% σε τρέχουσες και +6,5% σε σταθερές τιμές). Την ίδια ώρα,
σταδιακή υποχώρηση καταγράφει το ποσοστό αδήλωτης απασχόλησης (6% κατά το
διάστημα Ιαν – Αυγ 2017, από 7,1% το 2016), ενώ συνεχίζεται η βελτίωση στο
δανειακό χαρτοφυλάκιο των τραπεζών, με το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων
ανοιγμάτων στο σύνολο των ανοιγμάτων να υποχωρεί σε 44,6% το 9μηνο του 2017, έναντι
44,8% τον Δεκέμβριο του 2016, κυρίως λόγω διαγραφών δανείων.