Στην ελληνική οικονομία, η ανάγκη μεγαλύτερης εξωστρέφειας,
δηλαδή επέκτασης της μεταποίησης που εξάγει και υποκαθιστά εισαγωγές, είναι
αδήριτη επισημαίνει ο ΣΕΒ στο εβδομαδιαίο δελτίο του .
Αυτό σημαίνει,όπως σημειώνει, μεγαλύτερη εξειδίκευση σε
προηγμένους τεχνολογικά κλάδους μέσω καλλιέργειας γνωστικών δεξιοτήτων και
δεξιοτήτων παροχής έργου στο εργατικό δυναμικό και τον πληθυσμό γενικότερα,
καθώς και μεγαλύτερη ενσωμάτωση της χώρας μας σε ένα παραγωγικό και
εκπαιδευτικό σύστημα που είναι de facto διεθνοποιημένο. Η επίκληση της εθνικής
αναπτυξιακής στρατηγικής στην παραγωγικότητα, την καινοτομία, κλπ. είναι λόγια
κενού περιεχομένου χωρίς η χώρα να διαθέτει τις ανάλογες δεξιότητες.
Ωστόσο, σύμφωνα
με τον ΟΟΣΑ (OECD), η Ελλάδα υστερεί δραματικά σε σχέση με άλλες χώρες στη
συμμετοχή σε διεθνείς αλυσίδες αξίας και οι Έλληνες δεν έχουμε τις δεξιότητες
που απαιτούνται για να αποκτήσει η οικονομία μεγαλύτερη εξωστρέφεια. Και
βεβαίως, η ανάπτυξη δεξιοτήτων μέσω εκπαίδευσης και κατάρτισης δεν είναι μόνο
θέμα επάρκειας κρατικών πόρων.
Είναι περισσότερο θέμα οικονομικής ευρωστίας,
μιας οικονομίας που αναπτύσσεται ταχύρρυθμα και όχι υποτονικά, λόγω των
ποικίλων διαρθρωτικών εμποδίων στην ανάληψη οικονομικής και επενδυτικής
δραστηριότητας. Μόνο σε μια οικονομία που οι επιχειρήσεις επενδύουν, πληρώνουν
καλούς μισθούς και ζητούν εργαζόμενους με δεξιότητες, δημιουργούνται παράπλευρα
και οι κατάλληλες δομές εκπαίδευσης και κατάρτισης του εργατικού δυναμικού. Προς
τον σκοπό αυτό, το κράτος, οι εργοδότες, τα συνδικάτα και οι φορείς εκπαίδευσης
και κατάρτισης απαιτείται να συνεργάζονται ώστε να παρέχονται ευκαιρίες
κατάρτισης στους εργαζόμενους στη δουλειά τους και επανακατάρτισης σε ενηλίκους
που χρειάζονται νέες δεξιότητες. Προϋπόθεση, βεβαίως, είναι τα σχολεία και τα
πανεπιστήμια να προσφέρουν υψηλές γνωστικές δεξιότητες σε μαθητές και φοιτητές.
Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα παρέχει γερές γνωσιακές βάσεις υστερεί όμως σε
οργάνωση, εξωστρέφεια, αξιολόγηση και σε μηχανισμούς διασύνδεσης με την αγορά
εργασίας ώστε να κατανοεί τις ανάγκες και να παρέχει τις κατάλληλες δεξιότητες.
Οι Έλληνες είμαστε ευέλικτοι και προσαρμοστικοί, ιδίως όταν λειτουργούμε σε
συνθήκες πιο οργανωμένων εκπαιδευτικών και εργασιακών δομών, όπως αποδεικνύει η
επιτυχιά των Ελληνων πανεπιστημιακών στις ΗΠΑ αλλά και ικανοί να υπερβούμε
προκλήσεις, όπως αποδεικνύεται από τις από τις πολυπληθείς ετεροαναφορές σε
επιστημονικές δημοσιεύσεις Ελλήνων πανεπιστημιακών που καταγράφει ο ΙΟΒΕ.
Η
δημόσια παιδεία λειτούργησε παλαιότερα ως μοχλός κοινωνικής κινητικότητας για
μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού πληθυσμού. Η αδυναμία της ωστόσο να
προσαρμοστεί στις νέες απαιτήσεις, της στερεί σταδιακά αυτή την ιδιότητα. Για
να επιτελέσει ξανά αυτό το ρόλο απαιτείται να δοθεί μεγαλύτερη ελευθέρια στις
εκπαιδευτικές δομές, να ενσωματώσει εργαλεία αξιολόγησης, να ανταποκρίνεται
στις ανάγκες του σήμερα επενδύοντας στη συνεργασία με την αγορά. Μόνο έτσι θα
πάψει να οδηγεί από την πίσω πόρτα τους μαθητές/φοιτητές, και τους
φορολογούμενους γονείς τους που ήδη πληρώνουν ακριβά τη δημόσια παιδεία, στα
φροντιστήρια και την ιδιωτική εκπαίδευση (€3,7 δισ. επιπλέον των €5,6 δισ. του
προϋπολογισμού για το 2014, σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ).
στο 