ΣΕΠΕ: Στην 20η θέση της ΕΕ η Ελλάδα στις δαπάνες για R&D

Οι δαπάνες για Ε&Α το 2015 ανήλθαν σε €1,64 δις από €1,49 εκατ. το 2014 και €1,39 δις το
2011. Ο δείκτης “Ένταση Ε&Α”, που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό
του ΑΕΠ, διαμορφώθηκε το 2015 στο 0,96%, από 0,84% το 2014 και 0,67% το 2011,
προσεγγίζοντας το 1% για πρώτη φορά στη χώρα.

Ωστόσο, στον τελευταίο δείκτη η Ελλάδα καταλαμβάνει μόλις την 20η θέση
μεταξύ των 28 κρατών – μελών και βρίσκεται πολύ κάτω του μέσου Κοινοτικού όρου.
Πρωτοπόρες χώρες στην Ένωση όσον αφορά τις δαπάνες για Ε&Α ως ποσοστό του
ΑΕΠ είναι η Φινλανδία, όπου ο σχετικός δείκτης διαμορφώνεται στο 3,17%, η
Σουηδία με 3,16% και η Δανία με 3,06%. Αυστρία, Γερμανία, Βέλγιο, Σλοβενία και
Γαλλία ακολουθούν, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ είναι στο 2,03%. Στον αντίποδα, οι
πέντε χώρες με τις χειρότερες επιδόσεις είναι η Βουλγαρία, η Κροατία, η
Λετονία, η Κύπρος και η Ρουμανία. Την παραπάνω εικόνα αποτυπώνουν τα προκαταρκτικά
στοιχεία, που περιλαμβάνονται στη νέα έκδοση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης
(ΕΚΤ): “Δείκτες Έρευνας & Ανάπτυξης για δαπάνες και προσωπικό το 2015 στην
Ελλάδα”.

Δαπάνες

Τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο δείκτη Ε&Α στην Ελλάδα έχει ο τομέας
τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στον οποίο πραγματοποιήθηκαν
δαπάνες ύψους €643,8 εκατ. (0,37% του ΑΕΠ). Στον τομέα των επιχειρήσεων
πραγματοποιήθηκαν δαπάνες €561,4 εκατ. (0,32% του ΑΕΠ), ενώ στον κρατικό τομέα
€465,5 εκατ. (0,26%, του ΑΕΠ). Ο τομέας
των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων έχει μικρότερη συνεισφορά (€13,2 εκατ.
ευρώ, 0,01% του ΑΕΠ).

Η κρατική χρηματοδότηση παραμένει η διαχρονικά σημαντικότερη πηγή
χρηματοδότησης Ε&Α. Το 2015 η κρατική χρηματοδότηση ανέρχεται σε €887,3
εκατ., μερίδιο 52,7% του συνόλου. Η κρατική χρηματοδότηση (τακτικός
προϋπολογισμός και ΕΣΠΑ) υποστηρίζει τις δραστηριότητες Ε&Α σε όλους τους
τομείς εκτέλεσης Ε&Α και αποτελεί την κυριότερη πηγή χρηματοδότησης για τον
τομέα της τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και τον κρατικό
τομέα. Κρίσιμη αναδεικνύεται η συνεισφορά του ΕΣΠΑ, του οποίου η συμβολή στο
σύνολο της κρατικής χρηματοδότησης βαίνει αυξανόμενη από €124,7 εκατ. το 2011,
σε €308,1 εκατ. το 2014 και σε €385,8 εκατ. το 2015, γεγονός που αντιστάθμισε
τη μείωση που επήλθε στον τακτικό προϋπολογισμό, λόγω της δημοσιονομικής
προσαρμογής από το 2011. Το 2015 το ΕΣΠΑ αποτέλεσε το 43,5% της κρατικής
χρηματοδότησης, από 18,2% το 2011.

Επιχειρήσεις

Η δεύτερη μεγάλη πηγή χρηματοδότησης είναι ο επιχειρηματικός τομέας, ο
οποίος χρηματοδοτεί με €534,8 εκατ. ευρώ (ποσοστό 31,8%) τις δραστηριότητες
Ε&Α στη χώρα. Το μεγαλύτερο μέρος, €462,1 εκατ., επενδύεται σε Ε&Α στις
επιχειρήσεις, ενώ τα υπόλοιπα χρηματοδοτούν δραστηριότητες Ε&Α στον τομέα
της τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (€21,6 εκατ.), στον κρατικό
τομέα (€48,8 εκατ.) και σε ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (€2,4 εκατ. ευρώ).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την τρίτη πηγή χρηματοδότησης, με €169,5
εκατ. (ποσοστό 10,1%), γεγονός που καταδεικνύει την υψηλή ανταγωνιστικότητα των
ελληνικών φορέων όσον αφορά τη διεκδίκηση ευρωπαϊκών ερευνητικών έργων.

Σημειώνεται ότι η σημαντική αύξηση της δαπάνης Ε&Α στην Ελλάδα
μεταφράζεται και σε βελτίωση της σχετικής θέσης της χώρας μεταξύ των κρατών -
μελών της ΕΕ. Η Ελλάδα βρίσκεται, πλέον, στη 16η θέση ως προς τις δαπάνες
Ε&Α και στην 20η θέση σε ό,τι αφορά την Ένταση Ε&Α.

Απασχόληση

Η σημαντική αύξηση των δαπανών Ε&Α είχε ως αποτέλεσμα την επίσης
σημαντική αύξηση στην απασχόληση σε δραστηριότητες Ε&Α. Το 2015, ο αριθμός
των Ισοδυνάμων Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), που αποδίδουν “θέσεις” πλήρους
απασχόλησης (ένα ΙΠΑ είναι ισοδύναμο με έναν εργαζόμενο πλήρους απασχόλησης),
αυξήθηκε κατά περίπου 17% σε σχέση με το 2014, τόσο για το συνολικό προσωπικό
σε Ε&Α, όσο και για τους ερευνητές. Το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α το
2015 ανήλθε σε 50.512,2 ΙΠΑ και οι ερευνητές σε 35.068,7 ΙΠΑ. Η μεγαλύτερη
αύξηση καταγράφηκε στον τομέα της τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης.