Σε «ελεύθερη πτώση» βρέθηκαν οι εξαγωγές το πρώτο εξάμηνο του έτους. Τα προγράμματα του ΕΣΠΑ και η σύσταση Επιτροπής Εξωστρέφειας δεν κατάφεραν να… φρενάρουν την πτωτική πορεία με αποτέλεσμα η αξία των εξαγωγών να καταγράψει ιστορικό χαμηλό πενταετίας. Με αυτά τα δεδομένα, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων (ΠΣΕ) και οι κατά τόπους Σύνδεσμοι εκπέμπουν SOS για το μέλλον του κλάδου.
Σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, «στόχος είναι η αξιοποίηση του ΕΣΠΑ στην κατεύθυνση της διαμόρφωσης ενός νέου παραγωγικού μοντέλου με έμφαση στην καινοτομία και την εξωστρέφεια». Σε αυτή την κατεύθυνση συστάθηκε, σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, τον περασμένο Μάρτιο, με απόφαση του πρωθυπουργού, η Επιτροπή Εξωστρέφειας. Στις βασικές αρμοδιότητές της είναι η έγκριση και παρακολούθηση σχεδίων δράσης για την ανάπτυξη της εξωστρέφειας, ο εντοπισμός των αδυναμιών και καθυστερήσεων σχετικά με την ανάπτυξή της, η παρέμβαση προκειμένου αυτές να αντιμετωπιστούν κ.ο.κ.
Ωστόσο, απ’ ό,τι φαίνεται για την επίτευξη του παραπάνω στόχου ο δρόμος είναι μακρύς… Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως οι εξαγωγικές επιδόσεις το πρώτο εξάμηνο του έτους ήταν οι χαμηλότερες από το 2012 δυσκολεύοντας την προσπάθεια εξόδου της οικονομίας από την ύφεση. Σύμφωνα με τον ΠΣΕ, η συνολική αξία των εξαγωγών υποχώρησε κατά 8,1% και κάτω από το όριο των 12 δισ. ευρώ (11,8 δισ. ευρώ φέτος, έναντι 12,8 δισ. ευρώ του 6μήνου του 2015). Μείωση προκύπτει, πλέον, ακόμη κι αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή (-1,4% ή 119 εκατ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό 6μηνο).
Κι όλα αυτά ενώ βάσει υπολογισμών κάθε 4 μονάδες αύξησης των εξαγωγών συνεπάγονται αύξηση 1% του ΑΕΠ, σε μια οικονομία που βρίσκεται στην προτελευταία θέση σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε εξαγωγική επίδοση (εξαγωγές αγαθών ως % ΑΕΠ), η οποία για το α’ τρίμηνο 2016 ανέρχεται σε 14%, όταν για την Ε.Ε.-28 υπολογίζεται σε 33%.
Τα προϊόντα
Ως προς τη σύνθεση των εξαγωγών κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η συνολική μείωση οφείλεται στη σημαντική πτώση των εξαγωγών καυσίμων (κατά -24,1%). Αισθητά μειωμένες εμφανίζονται και οι εξαγωγές πρώτων υλών (-14,5%) και οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας «είδη & συναλλαγές μη ταξινομημένα» (κατά -25,7%), ενώ οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων, που αποτελούν πλέον το 46,5% των συνολικών εξαγωγών, υφίστανται πιέσεις (-2,1%).
Αντιθέτως, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων ήταν αυξημένες κατά 6%. Μεγάλο ερώτημα τίθεται για το κατά πόσο θα διατηρήσουν το θετικό πρόσημο, με την αντιπολίτευση να κάνει λόγο για «ασύμφορες επενδύσεις στην αγροτική οικονομία» δεδομένης «της αβάσταχτης φοροεπιδρομής και εισφοροεπιδρομής» που επιβάλλει η κυβέρνηση στους αγρότες.
Οι Σύνδεσμοι
Η πρόεδρος του ΠΣΕ, κ. Χριστίνα Σακελλαρίδη, απέδωσε την «κατρακύλα» των εξαγωγών στα γνωστά προβλήματα που μαστίζουν τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια, στην έλλειψη ρευστότητας, στα capital controls, στις υψηλές οφειλές του Δημοσίου προς ιδιώτες, στις καθυστερήσεις στην ενεργοποίηση του ΕΣΠΑ και του αναπτυξιακού νόμου, στα «κόκκινα» δάνεια και την υπερφορολόγηση.
Σε συνάντηση εν όψει ΔΕΘ, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ), Κυριάκος Λουφάκης, επισήμανε στον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, ότι «η ελληνική οικονομία παραμένει και γίνεται όλο και πιο κλειστή (η συμμετοχή στο ΑΕΠ των διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών βαίνει μειούμενη), με λιγότερο ελεύθερη αγορά και βέβαια με περισσότερες θεσμικές στρεβλώσεις, ενώ αξιοσημείωτη είναι η μείωση της οικονομικής ελευθερίας συνολικά κατά 9,5 μονάδες από το 2010».
Κατά τον κ. Λουφάκη, «είναι η πιο κλειστή και η λιγότερη ανταγωνιστική αγορά στην Ε.Ε». Το 2015 ο βαθμός ανοίγματος της ελληνικής οικονομίας στο διεθνές εμπόριο υπολογίζεται σε 59%, όταν για την Ιρλανδία ανέρχεται σε 217%.
Στο μεταξύ, στο πλαίσιο ενός συνολικού σχεδίου δράσης για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις εντάσσεται το αίτημα του ΣΕΒΕ για καθιέρωση κατάλληλα προσδιορισμένου οριζόντιου κριτηρίου εξωστρέφειας (με επιπλέον μοριοδότηση κ.λπ.) σε όλα τα προγράμματα του ΕΣΠΑ και γενικότερα, όπως π.χ. στον τρόπο αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων, νέο δανεισμό από το τραπεζικό σύστημα με τη δημιουργία ενός «Λευκού Τειρεσία» κ.ά., ώστε να ενισχυθούν και να επιβραβευτούν οι ήδη εξαγωγικές επιχειρήσεις και να παροτρυνθούν οι μη ή σε μικρό ποσοστό εξαγωγικές να αναπτύξουν εξωστρέφεια.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, αφού αναφέρθηκε στην υποχώρηση των κρητικών εξαγωγών κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους (257 εκατ. ευρώ, έναντι των 295 εκατ. ευρώ το περυσινό αντίστοιχο διάστημα), τόνισε πως «το πολύ δύσκολο επιχειρηματικό περιβάλλον, η οικονομική ασφυξία και η έλλειψη εθνικής στρατηγικής για τις εξαγωγές εμποδίζουν την ανάκαμψη της τοπικής, αλλά και γενικότερα της ελληνικής οικονομίας».
στο 