Του Τάσου Δασόπουλου
Σε μια νέα δημοσιονομική “βόμβα”, την οποία το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει ακόμη τα εργαλεία να απενεργοποιήσει, μπορεί να εξελιχθούν οι δαπάνες για το προσφυγικό, οι οποίες μπορούν να ξεπεράσουν το 1,5 δις ευρώ για την διετία 2015 – 2016.
Ο επίτροπος αρμόδιος για τις οικονομικές υποθέσεις Πιέρ Μοσκοβισί, άφησε πριν από λίγες ημέρες ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για δημοσιονομικές ελαφρύνσεις στις χώρες οι οποίες αντιμετωπίζουν αυξημένες δαπάνες λόγω διαχείρισης του προσφυγικού. Είπε όμως – τηρώντας το πρωτόκολλο των Βρυξελλών – ότι οι δαπάνες μπορούν να μην επιβαρύνουν τα ελλείμματα των κρατών μελών. Αυτό όμως θα εξεταστεί μετά το τέλος του έτους, όταν οι χώρες παρουσιάζουν το λογαριασμό του κόστους για την διάσωση, την περίθαλψη και την φιλοξενία των προσφύγων. Εδώ αρχίζει το πρόβλημα για την Ελλάδα.
Το επίσημο κράτος δεν προέβλεψε την εξέλιξη της κορύφωση της προσφυγικής ροής, η οποία ξεκίνησε την περασμένη άνοιξη. Τα βόρεια σύνορα ήταν ανοιχτά, οι πρόσφυγες περνούσαν transit για την Ευρώπη και μέχρι κάποια στιγμή δεν υπήρχε ορατό κόστος για το κράτος, αφού τα περισσότερα από τα 30 εκατ. ευρώ που δόθηκαν από κοινοτικά κονδύλια, έφταναν ως ανθρωπιστική βοήθεια στους πρόσφυγες μέσω ΜΚΟ. Γι’ αυτό δεν υπήρχε διακριτή καταγραφή των δαπανών που γίνονταν για το κεφάλαιο «προσφυγικό». Όλα τα έξοδα περνούσαν στους κωδικούς των δαπανών για τις γενικές δαπάνες του προϋπολογισμού. Η βοήθεια που θα δοθεί από την Ευρώπη, θα βασιστεί σε βεβαιωμένες δαπάνες, οι οποίες θα καλυφθούν εκ των υστέρων. Αν δεν μπορούν να αποτυπωθούν στο σύνολο τους, τότε θα καλυφθούν μόνο αυτές που μπορούν να ελεγχθούν και να πιστοποιηθούν από τα κοινοτικά όργανα.
Αυτό σημαίνει ότι με βάση την μέχρι τώρα αδυναμία του ΓΛΚ να έχει διακριτή καταγραφή των δαπανών αυτών, μπορεί η Ελλάδα να δώσει να χρήματα και να μην τα πάρει ποτέ. Επιπλέον, τα χρήματα που δεν θα μπορούν να εμφανιστούν, θα επιβαρύνουν την ήδη άσχημη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, χωρίς να μπορούμε ως χώρα να τα δικαιολογήσουμε.
Σαν να μην έφτανε αυτό, λόγω του μεγάλου αριθμού των φορέων που ασχολούνται με το προσφυγικό στην χώρα, κανείς δεν μπορεί να πει με ακρίβεια ποιος έδωσε πόσα και για ποιόν λόγο.
Πόσο μεγάλη μπορεί να είναι η ζημιά; Ανεπίσημες εκτιμήσεις – μόνο τέτοιες υπάρχουν – κάνουν λόγο για ένα κόστος πάνω από 1,5 δις ευρώ για την διετία 2015 -2016 με βάση πολύ συντηρητικές εκτιμήσεις. Ο αρμόδιος υπουργός μεταναστευτικής πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, έκανε πρόσφατα την εκτίμηση ότι το προσφυγικό κόστισε μόνο για το 2015, 450 εκατ. ευρώ με τα σύνορα ανοιχτά και τους πρόσφυγες να αποχωρούν το πολύ σε 48 ώρες από την Ειδομένη προς τα Σκόπια. Από τα χρήματα αυτά έχουν δοθεί μέχρι στιγμής μόνο τα 30 εκατ. ευρώ.
Μελέτη που είχε κάνει η Τράπεζα της Ελλάδας υπολόγιζε ότι το κόστος για το προσφυγικό θα έφτανε τα 600 εκατ. ευρώ, χωρίς όμως να έχει υπολογίσει το κλείσιμο των συνόρων και τον εγκλωβισμό Σύριων, Ιρακινών, Αφγανών και άλλων εθνικοτήτων στην Ελλάδα.
Με την Ελλάδα να φιλοξενεί σήμερα πάνω από 50.000 πρόσφυγες και οικονομικούς μετανάστες, άγνωστο για πόσο καιρό εκτιμάται ότι το περσινό κόστος θα είναι, για φέτος τουλάχιστον διπλάσιο, δηλαδή θα ξεπερνά το 1,5 δις ευρώ .
στο 