Οι νέες τάσεις, οι προκλήσεις, οι στρατηγικές που πρέπει να «χτιστούν» αλλά και οι αναπτυξιακές προοπτικές στον κλάδο των ακινήτων αναλύθηκαν κατά τη διάρκεια του 1ου πάνελ του 3ου συνέδριο Real Estate Summit 2025 που διοργανώνει ο όμιλος Real Group, με τίτλο «Νέα εποχή σε ακίνητα και υποδομές», το οποίο συντόνισε ο δημοσιογράφος της Realnews, Δημήτρης Χριστούλιας.
Της Κωνσταντίνας Χελιδώνη
Ο γενικός διευθυντής του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), Νίκος Βέττας αναφέρθηκε συνολικά στη πορεία των επενδύσεων στην Ελλάδα εξηγώντας ότι: «Το 2007 το ποσοστό των επενδύσεων στην ελληνική οικονομία ήταν πέριξ των 60-65 δισ. ευρώ (η καλύτερη χρονιά), το οποίο σημαίνει ότι ήταν πάνω από το διπλάσιο από αυτό που είναι σήμερα, σχεδόν τριπλάσιο. Οι επενδύσεις τότε αφορούσαν σχεδόν στα 2/3 σε ακίνητα και κατασκευές. Η κατακρήμνιση όμως των επενδύσεων ήρθε συνολικά και έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας για να αλλάξουμε αυτή την εικόνα. Αρκεί να αναφέρω ότι συνολικά οι επενδύσεις στη χώρα μας κυμαίνονται στο 14-15% του ΑΕΠ όταν στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό είναι στο 24%. Άρα πρέπει να αυξηθούν οι επενδύσεις και ποσοτικά και ποιοτικά». Όσον αφορά τις κατασκευές και τα ακίνητα, ο κ. Βέττας ξεκαθάρισε ότι θα πρέπει να υπάρξει ουσιαστική ποιοτική ανάκαμψη των ακινήτων για να φτάσει η χώρα στο επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή να έχει κατασκευές και ακίνητα που ενσωματώνουν υψηλή τεχνολογία.
Ο ίδιος στάθηκε ιδιαίτερα στον κατασκευαστικό κλάδο απαριθμώντας τα προβλήματα που βιώνει ο κλάδος, χαρακτηριστικά είπε: «Ένα από τα βασικά προβλήματα είναι η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού. Σε μια μελέτη που είχαμε κάνει για τον κατασκευαστικό κλάδο διαπιστώσαμε ότι υπάρχει έλλειμμα γύρω στους 220.000 ανθρώπους, και μέχρι στιγμής ένα πολύ μικρό κενό έχει καλυφθεί».
Παράλληλα, ο κ. Βέττας αναφέρθηκε στο πρόβλημα της «στεγαστικής πίστης», στο θέμα των υψηλών επιτοκίων και στην επιτακτική ανάγκη για αλλαγή της δημογραφικής δομής της χώρας και της γεωγραφικής κατανομής του πληθυσμού.
Από την πλευρά του, ο διευθυντής-σύμβουλος και πρώην υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Θεόδωρος Μητράκος μίλησε για τις προοπτικές της ελληνικής κτηματαγοράς αλλά στάθηκε, ιδιαιτέρως, στο θέμα της προσφοράς και της ζήτησης που αποτελεί τον βασικό παράγοντα καθορισμού των τιμών πώλησης και ενοικίασης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι η αγορά αντιμετωπίζει διπλό πρόβλημα: χαμηλή προσφορά και αυξημένη ζήτηση. «Στα πλαίσιο προσφοράς και ζήτησης η αγορά χαρακτηρίζεται από μια υψηλότερη ζήτηση. Υπάρχει ένα έλλειμμα που έχει προσδιοριστεί από μελέτες που έχουν γίνει και από εμάς στην Τράπεζα της Ελλάδος που είναι περίπου στα 200-250.000 ακίνητα. Άρα έχουμε ένα σημαντικό έλλειμμα της προσφοράς και μια υπερβάλλουσα ζήτηση που τραβάει τις τιμές των ακινήτων προς τα πάνω» περιέγραψε ο κ. Μητράκος.
Ο ίδιος εκτίμησε η αγορά των ακινήτων θα συνεχίσει να βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης σημειώνοντας ότι: «Όλο το 2024 έκλεισε με αύξηση των τιμών 8,7% και το τελευταίο τρίμηνο του 2024 με 6.6%. Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι από το 2023 αυτή η διψήφια αύξηση των τιμών ναι μεν έχει αποκλιμακωθεί, ωστόσο οι τιμές παραμένουν υψηλές. Η εκτίμηση μας είναι ότι θα συνεχιστεί αυτή η πορεία της αγοράς, η οποία φυσικά συνδέεται τα τελευταία χρόνια και με τη πορεία της οικονομίας, του τουρισμού αλλά και της αγοράς εργασίας». Ο κ. Μητράκος αναφέρθηκε και στα προγράμματα Σπίτι μου I και Σπίτι μου II επισημαίνοντας ότι και αυτά έχουν τραβήξει την αγορά προς τα πάνω.
Για τις γρήγορες συναλλαγές με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης αλλά και στην ολοκλήρωση μετά από 30 χρόνια, στο τέλος του 2025, μίλησε ο πρόεδρος του ελληνικού κτηματολογίου, Στέλιος Σακαρέτσιος. Ο ίδιος παρουσίασε ενδιαφέροντα στοιχεία που μαρτυρούν τη νέα εποχή στην κτηματογράφηση επισημαίνοντας ότι πλέον έχει δημιουργηθεί ένας ενιαίος φορέας για τις συναλλαγές των ακινήτων. «Είμαι στην ευχάριστη θέση, να σας δώσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της εξέλιξης που πραγματοποιείται στο ελληνικό κτηματολόγιο. Στο Κτηματολογικό Γραφείο Αθηνών από το μέσο χρόνο αναμονής που ήταν στους 18 μήνες πλέον ο χρόνος αυτό έχει μηδενιστεί για το σύνολο των εκκρεμοτήτων και οι συναλλαγές ολοκληρώνονται μέσα σε λίγες ημέρες».
Για το πλάνο του Υπερταμείου αλλά και για την ευθύνη και τον αντίκτυπο που έχει στην εθνική οικονομία μίλησε ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος του Υπερταμείου, Παναγιώτης Σταμπουλίδης. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση που αφορούσε ειδικά τον τομέα της υγείας ο ίδιος ανέφερε ότι: «Μια από τις μεγαλύτερες παρεμβάσεις είναι η αναβάθμιση των υποδομών υγείας και αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει περιοχή της χώρας ή υποδομή η οποία να μην αναβαθμίζεται. Ήδη σε 92 νοσοκομεία βρίσκονται συνεργεία τα οποία πραγματοποιούν ουσιαστικές παρεμβάσεις και σε 156 Κέντρα Υγείας. Παράλληλα, γίνονται ανακαινίσεις σε σχολεία και φυσικά μεγάλες υποδομές δίνουν τον επιχειρηματικό τόνο στις περιοχές από τα logistics, μέχρι τις ΒΙ.ΠΕ. που για πρώτη φορά αναβαθμίζονται σε όλη τη χώρα».
Ειδική αναφορά έκανε ο κ. Σταμπουλίδης στην αναδιαμόρφωση που συντελείται αυτή τη στιγμή στις περιοχές της Θράκης και συγκεκριμένα στην Αλεξανδρούπολη. «Ολοκληρώνουμε το master plan για την Αλεξανδρούπολη, είναι από τα κύρια projects που θέλουμε να επιτύχουμε, γιατί ακριβώς θέλουμε να κρατήσουμε τον πληθυσμό στην περιοχή. Στο τέλος του 2025 θα παραδοθεί η αναβάθμιση και ασφαλτόστρωση της οδού που συνδέει το λιμάνι με την Εγνατία Οδό και επίσης η εμβάθυνση της προβλήτας του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης για μεγαλύτερα πλοία ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει και εμπορικά πλοία. Επίσης, με 18 εκατ. ευρώ αναβαθμίζουμε το νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης».
Ο πρόεδρος της Optima Bank, Τανισκίδης Γιώργος έδωσε και μια συνολική εικόνα της αγοράς. Συγκεκριμένα, είπε: «Περάσαμε μια δεκαετής κρίση, από την οποία τώρα ανακάμπτουμε. Το 2008 ήταν το έτος που στατιστικά τα ακίνητα είχαν φτάσει την υψηλότερη τιμή τους, το 2017 οι τιμές των ακινήτων είχαν πέσει κατά 43%. Σήμερα, έχουμε ανακάμψει σημαντικά με τις τιμές των ακινήτων να υπολείπονται κατά 9%, συγκριτικά με το 2008».
Αναφερόμενος στο πώς διαμορφώνεται η ζήτηση στα στεγαστικά δάνεια, ο ίδιος είπε: «Πλέον τα δάνεια δίνονται σύμφωνα με αυτά που δηλώνεις. Άρα είναι θέμα του καθενός πως θα χειριστεί τη στάση του προς τις φορολογικές αρχές, καθώς οι τράπεζες πλέον μπορούν να δανειοδοτούν για στεγαστικά δάνεια μέχρι το 40% του εισοδήματος του νοικοκυριού και σε αυτό πρέπει να συμπεριλάβουμε και τις άλλες δανειακές υποχρεώσεις». Επιπλέον, ο κ. Τανισκίδης έκανε ειδική μνεία στο θέμα των επιτοκίων επισημαίνοντας ότι: «τα επιτόκια έχουν μια σταθερά καθοδική πορεία, με τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων είναι αυτή τη στιγμή εξαιρετικά χαμηλά».
Το συνέδριο τελεί υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης, καθώς επίσης και του Ελληνικού Κτηματολογίου, του Υπερταμείου, της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής (ΕΛΙΕ), του Συλλόγου Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Αθηνών-Αττικής (ΣΜΑΣΑΑ) και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ).
Πλατινένιος χορηγός είναι η PRODEA Investments, Χρυσός χορηγός είναι η Trade Estates και Αργυροί χορηγοί είναι η Eurolife FFH και η Premia Properties. Χορηγοί του συνεδρίου είναι οι: Alpha Real Estate Services, Dimand real estate development, Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου, FinTΗESIS, Grecotel, Redeplan, VKC A.E.
στο 