Προϋπολογισμός: «Άρωμα» νέων παροχών αναδίδει το προσχέδιο – Τι «τρέχει» με το κοινωνικό μέρισμα

Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης

Σε νέα προς τα
πάνω αναθεώρηση της πρόβλεψης για τον ρυθμό ανάπτυξης φέτος στο 6,1% προχωρά το
υπουργείο Οικονομικών, όπως αυτό αποτυπώνεται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού
2022. Παράλληλα, αναθεωρεί προς τα κάτω την εκτίμηση για την αύξηση του
ΑΕΠ το 2022 στο 4,5%.

Όπως σημειώνεται στη γνώμη του
Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου για το προσχέδιο του προϋπολογισμού 2022,
φέτος το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 6,1%, από 5,9% που είχε εκτιμήσει πρόσφατα η
κυβέρνηση και 3,6% που προβλέπονταν στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής
Στρατηγικής 2022-2025. Αντίστοιχα, αναθεωρείται προς τα κάτω η πρόβλεψη για τον
ρυθμό ανάπτυξης του 2022 σε 4,5% από 6,2% που προέβλεπε το ΜΠΔΣ 2022-2025.

Ανάπτυξη και δημοσιονομικός χώρος καθορίζουν το νέο πακέτο

Ένας κούκος όμως (δηλαδή από μόνη της η ανάπτυξη)
δεν αρκεί για να φέρει την άνοιξη: Εκείνο που θα καθορίσει το τελικό πακέτο
παροχών είναι ο δημοσιονομικός χώρος που θα απομείνει. Και αυτό την στιγμή που το
μεν έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού αυξήθηκε στο οκτάμηνο (Ιανουάριος-Αύγουστος)
κατά 838 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με έναν χρόνο νωρίτερα, το δε πρωτογενές
αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 6.381 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 897
εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, ναι μεν το ύψος των καθαρών εσόδων ανήλθε
σε 34.686 εκατ. ευρώ, 2.454 εκατ. ευρώ υψηλότερα της εκτίμησης στο
Μεσοπρόθεσμο, ωστόσο περιλαμβάνονται σε αυτά αφενός η προκαταβολή, τον
Αύγουστο, από το Ταμείο Ανάκαμψης ποσού 2.310 εκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί να
εισπραχθεί τον Σεπτέμβριο, και αφετέρου τα έσοδα από ANFAs 644 εκατ. ευρώ, που
εισπράχθηκαν τον Ιούλιο και δεν είχαν προβλεφθεί στο Μεσοπρόθεσμο.

Πάντως θα πρέπει να υπάρξει
συμφωνία με τους θεσμούς για τον πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο: Η Αθήνα θα τους
υποδεχτεί για τη 12η αξιολόγηση στις 18 και 19 Οκτωβρίου και κατόπιν θα
καταθέσει στην Βουλή το τελικό κείμενο. Στις γραμμές του θα αποτυπωθεί και το νέο
πακέτο παροχών της Κυβέρνησης.

«Κλειδωμένη» η χορήγηση «διπλού» Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος

Ένα
από τα νέα μέτρα πάντως που έχει «κλειδώσει» είναι ο διπλασιασμός του ελάχιστου
εγγυημένου εισοδήματος: Όλοι οι σημερινοί δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου
Εισοδήματος, π. ΚΕΑ, θα λάβουν στις 30 Δεκεμβρίου το διπλό ποσό του επιδόματος.
Ειδικότερα, το διπλό ποσό του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα δοθεί σε
περίπου 215.000 δικαιούχους που λαμβάνουν σήμερα το εν λόγω επίδομα. Οι δικαιούχοι
δεν θα χρειαστεί να κάνουν τίποτα και θα λάβουν μέσω του λογαριασμού τους
αυξημένο ποσό του επιδόματος. Η καταβολή θα γίνει έως τις 30 Δεκεμβρίου και
όπως γίνεται κάθε μήνα με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, δηλαδή μισό ποσό
προπληρωμένη κάρτα και μισό μετρητά. Κάποιος δηλαδή που παίρνει σήμερα για
παράδειγμα 200 ευρώ θα πάρει 400 ευρώ ενώ αν κάποιος παίρνει 300 ευρώ θα πάρει
600.

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα «δώρο εορτών» στα φτωχά νοικοκυριά,
ανάλογο με αυτό που είχε δοθεί πέρυσι στους δικαιούχους του Ελάχιστου
Εγγυημένου Εισοδήματος.

Ένα ακόμη από τα «σενάρια» που κυκλοφορούν για το νέο «πακέτο»
παροχών είναι εκείνο που αφορά στην διανομή «κοινωνικού μερίσματος», πάντα
βεβαίως με τον «αστερίσκο» ότι θα υιοθετηθεί μόνον στην περίπτωση που η
ανάπτυξη και ο δημοσιονομικός χώρος «κλειδώσει» στα επιθυμητά επίπεδα.

«Κοινωνικό
μέρισμα» σε συνταξιούχους – υγειονομικούς

Στο τραπέζι έχει πέσει λοιπόν λόγω του κοινωνικού του χαρακτήρα,
η απόδοση ενός μερίσματος σε χαμηλοσυνταξιούχους που δεν πήραν αναδρομικά αλλά
και στους υγειονομικούς οι οποίοι συνεχίζουν να υπερβάλουν εαυτούς λόγω της
πανδημίας.

Σε ότι αφορά τους συνταξιούχους η αρχική σκέψη είναι να πάρουν
αυτό το έκτακτο βοήθημα όσοι δεν έλαβαν αναδρομικά στο τέλος του 2020 και τις
αρχές του 2021. Δηλαδή πάνω από 1 εκατ. συνταξιούχοι. Όλοι αυτοί θα πρέπει να
αντιμετωπίσουν το κύμα ακρίβειας σε βασικά αγαθά τους επόμενους μήνες.

Αν υιοθετηθεί το συγκεκριμένο μέτρο θα οριστεί μία βασική
οικονομική ενίσχυση -τύπου κοινωνικού μερίσματος- (τύπου 500 ευρώ) και θα
μοιραστεί αναλογικά ανάλογα με το ύψος της σύνταξης του δικαιούχου.

Το δώρο στους υγειονομικούς θα δοθεί, επίσης, μέσα στο
Δεκέμβριο. Αντίστοιχο δώρο έλαβε το υγειονομικό προσωπικό των δημόσιων
νοσοκομείων το περασμένο Πάσχα, όταν βρισκόμασταν στην αρχή της
πανδημίας.

Το φετινό Πάσχα λόγω της υποχώρησης των κρουσμάτων και του
ανοίγματος της αγοράς δεν δόθηκε τέτοιο επίδομα. Αυτή την φορά το ΥΠΟΙΚ
σχεδιάζει να δώσει τη βοήθεια ως ένδειξη αναγνώρισης της προσφοράς των ανθρώπων
της υγείας.

Κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης για δημοσίους υπαλλήλους- συνταξιούχους

«Παράθυρο» ανοίγει και για την επέκταση της
κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης και για δημοσίους υπαλλήλους και
συνταξιούχους: Η εισφορά αλληλεγγύης θα παραμείνει «παγωμένη» και το 2022 για
τον ιδιωτικό τομέα, κάτι που πρακτικά σημαίνει πως τις αυξήσεις που είδαν οι
ιδιωτικοί υπάλληλοι στους μισθούς τους και συγκεκριμένα στα καθαρά χρήματα που
παίρνουν στο χέρι θα συνεχίσουν να τις λαμβάνουν και του χρόνου. Οι αυξήσεις
αυτές ήταν αποτέλεσμα της μειωμένης παρακράτησης που γίνεται, λόγω της
προσωρινής κατάργησης του φόρου.

Την ίδια ώρα όμως η ειδική εισφορά εφαρμόζεται κανονικά στα
εισοδήματα τόσο των δημοσίων υπαλλήλων, όσο και των συνταξιούχων: Αυτό
συμβαίνει γιατί η προσωρινή της κατάργηση στους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα
«συνδέθηκε» με την πανδημία και τις οικονομικές της συνέπειες. Εντούτοις με
φόντο το κύμα ακρίβειας που σαρώνει την αγορά, στο τραπέζι είναι και το σενάριο
της επέκτασης από τη νέα χρονιά κιόλας της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης
και για δημόσιους υπαλλήλους και για συνταξιούχους.

«Σβήνει» και το μνημονιακό Τέλος Επιτηδεύματος

Ένα από τα σενάρια που κυκλοφορούν για το νέο
πακέτο παροχών το οποίο θα περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό αφορά στο Τέλος
Επιτηδεύματος που βαρύνει τους επαγγελματίες: Πάντα με την προϋπόθεση ο ρυθμός
ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας να κλείσει σε επίπεδα που θα .. ξεπερνούν
τις προσδοκίες, επί τάπητος είναι το ενδεχόμενο να καταργηθεί.

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα μνημονιακό
«χαράτσι» που η υποχρέωση καταβολής του ισχύει ανεξαρτήτως του εάν οι
εργαζόμενοι με «μπλοκάκια», μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και ελεύθεροι
επαγγελματίες, καταγράφουν κέρδη ή ζημιές.

Μία από τις σκέψεις λοιπόν είναι να καταργηθεί
από τη νέα χρονιά ή τουλάχιστον –σε πρώτη φάση- εναλλακτικά εξετάζεται και το
σενάριο κλιμακωτών εκπτώσεων, επί του Τέλους Επιτηδεύματος.