«Αναπτύσσοντας το μέλλον» είναι το μήνυμα του 16ο Συνέδριου για την Αξιοποίηση της Ακίνητης Περιουσίας – Prodexpo – που συνέχισε και ολοκλήρωσε τις εργασίες του χθες Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2015 στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία.
Κατά τη διάρκεια του διήμερου συνεδρίου μέλη της Ελληνικής Κυβέρνησης, διακεκριμένοι Έλληνες και ξένοι ειδικοί εμπειρογνώμονες και διαχειριστές ακινήτων μεγάλων οργανισμών και τραπεζών έδωσαν παραστατική εικόνα της κατάστασης που επικρατεί στην παρούσα φάση στο χώρο της Ελληνικής Αγοράς Ακινήτων και ανέπτυξαν τις προτάσεις τους σχετικά με το πως μπορεί η ανάπτυξη και η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Η δεύτερη ημέρα του συνεδρίου ξεκίνησε με την ενότητα Σχεδιασμός και Πολιτικές για τις πόλεις του αύριο.
Ο Νίκος Χιωτάκης, πρώην δήμαρχος Κηφισιάς, μέλος ΚΕΔΕ αναφέρθηκε στην επιτυχημένη αξιοποίηση των ακινήτων του Δήμου, με αφορμή την κατασκευή ενός υπόγειου Parking στην πλατεία Πλατάνου. Σύμφωνα με τον κ. Χιωτάκη ‘’Όταν οι δήμοι θέλουν υπάρχουν τρόποι να αξιοποιήσουν την περιουσία τους’’. Ο ίδιος τόνισε ότι η αξιοποίηση και όχι απλά η κατοχή έχει ως αποτέλεσμα τις θετικές επιδράσεις στην οικονομική δραστηριότητα της περιοχής, ενώ μπορεί να αποτελέσει επιπρόσθετη πηγή εισοδήματος για τους ΟΤΑ και παράγοντας αναβάθμισης της ποιότητας ζωής. Ωστόσο, υπάρχουν προβλήματα όσον αφορά στην διαχείρισης της περιουσίας των ΟΤΑ, όπως το γεγονός ότι στερούνται ουσιαστικής πολιτικής στρατηγικής για τα ακίνητά τους, τα εμπόδια που δημιουργεί το θεσμικό πλαίσιο, αλλά και η απουσία εξειδικευμένης γνώσης και στελεχών.¨Όπως κατέληξε: Για την αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού αποτελεί κόκκινη γραμμή η εκποίηση ακίνητης περιουσίας από την κυβέρνηση και το ΤΑΙΠΕΔ χωρίς την συναίνεση των Δήμων.
Σύμφωνα με τον Βασίλη Αγγελόπουλο, αντιδήμαρχο κατασκευών & κτιριακών έργων του Δήμου Αθηναίων, η Αθήνα τα τελευταία χρόνια συμμετέχει δυναμικά σε ένα διεθνή διάλογο για το ρόλο των πόλεων στην διεθνή ατζέντα. Η αξιοποίηση των ακινήτων αποτελεί πόλο για την βιώσιμη ανάπτυξη. Παρά την κρίση, ο δήμος προχώρησε σε σημαντικές δράσεις, όπως οι ολοκληρωμένες αστικές παρεμβάσεις , ένα έργο που εγκρίθηκε τον Ιαν. 15 από 17 υπουργεία και την Περιφέρεια Αττικής και περιλαμβάνει μέτρα στήριξης της αγοράς ακινήτων στο κέντρο, αξιοποίηση ακινήτων του δημοσίου τομέα στο κέντρο της πόλης, δράσεις για τα εγκαταλειμμένα κτίρια, δράσεις για τα διατηρητέα κτίρια, σχέδιο νόμου για τα εγκατελειμμένα κτίρια με πρωτοβουλία των ΟΤΑ, καθώς και εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας και ταμείου αστικής ανάπτυξης.
Από την πλευρά του, ο κ. Goran Vesic, City Manager της πόλης του Βελιγραδίου αναφέρθηκε στην αλλαγή σελίδας της πόλης με την εκτέλεση έργων ανάπλασης στις παραποτάμιες περιοχές. Ο κ. Vesic αναφέρθηκε στο Project με τίτλο ‘’Το Βελιγράδι στο νερό’’ που θα εκτείνεται σε 117 εκτάρια στο κέντρο της πόλης με προϋπολογισμό 3,5 δισ. ευρώ. Η κατασκευή του έργου ξεκίνησε την προηγούμενη εβδομάδα με 2 κτίρια, με συνολικό εμβαδό 400.000 τμ. Σύμφωνα με τον κ. Vesic, η Σερβία έχει εξελιχθεί σε χώρα ιδιαίτερα φιλική στους επενδυτές, με τον καινούριο νόμο για την έκδοση οικοδομικών αδειών σε 28 ημέρες, την ηλεκτρονική λήψη οικοδομικής άδειας, αλλά και την παροχή στήριξης και βοήθειας σε πρόσωπα με επενδύσεις άνω του 1 εκατ. ευρώ.
Ο Mario Rubert, City Promotion Manager, Barcelona City Council αναφέρθηκε στην ανάπλαση της πόλης της Βαρκελώνης από το 1992 και τους Ολυμπιακούς Αγώνες μέχρι σήμερα, οπότε και συνεχίζει να μεταλλάσσεται σε ένα διεθνή ευρωπαϊκό προορισμό. Η πόλη σήμερα είναι στους τοπ ευρωπαϊκούς τουριστικούς προορισμούς, προσφέροντας ποιοτικό τουριστικό προϊόν, γρήγορες μετακινήσεις, ψυχαγωγία και διασκέδαση, πολιτισμό, αλλά και ευνοϊκό περιβάλλον σε επιχειρήσεις και πολίτες. Έχει γίνει πλέον brand και ενώ είναι κοσμοπολίτικος προορισμός, εξακολουθεί να διατηρεί τη δική της ταυτότητα.
Από την πλευρά του, ο κ. Μάνος Βράιλας, πρόεδρος Εταιρία Πλατάνου Parking A.E. μίλησε για το έργο του υπογείου Parking στην πλατεία Πλατάνου στην Κηφισιά που παραδόθηκε πριν ένα χρόνο και αποτελεί ένα επιτυχημένο παράδειγμα της σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα. Πρόκειται για ένα έργο που προκηρύχθηκε από διεθνή διαγωνισμό, σε οικόπεδο του δήμου 4.5 χιλ. τ.μ., με 624 θέσεις, 23 έτη παραχώρησης, προϋπολογισμού 11 εκατ. ευρώ το όποιο έφερε έσοδα και δημόσια τέλη στην τοπική ηγεσία, ενώ αναζωογόνησε την τοπική αγορά.
Ακολούθως, στην ενότητα Τουριστικές Επενδύσεις – Ξεκλειδώνοντας τη δυναμική η αναπληρώτρια υπουργός Τουρισμού Έλενα Κουντουρά έκανε λόγο για τις ισχυρές αναπτυξιακές προοπτικές του ελληνικού τουρισμού, με πρόγραμμα εθνικής τουριστικής στρατηγικής, η οποία στηρίζεται στους εξής πυλώνες: επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, διείσδυση στις αγορές εξωτερικού, αύξηση πτήσεων, θεματικές μορφές τουρισμού, συνεργασία με περιφέρειες για προβολή τουρισμού, στήριξη της επιχειρηματικότητας και επενδύσεων. Σύμφωνα με την κ. Κουντουρά, στόχος είναι η αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και εστίαση στην ανάπτυξη του ποιοτικού τουρισμού, που θέλει καλύτερες υπηρεσίες. Η βελτίωση ποιότητας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη μάχη της ανταγωνιστικότητας, σύμφωνα με την υπουργό, η οποία συμπλήρωσε ότι τα νούμερα είναι πολύ ενθαρρυντικά, αφού η Ελλάδα φέτος δέχτηκε 26 εκατ. επισκέπτες, με συνολικά έσοδα 15,5 δις. ευρώ.Σύμφωνα με την κ. Κουντουρά, το μέλλον στον τουρισμό βρίσκεται στα σύγχρονα καταλύματα, με την ταυτόχρονη απόσυρση παλιών μονάδων και παροχή κινήτρων για νέες τουριστικές μονάδες. Η ίδια μίλησε για την αξιοποίηση της ακίν. περιουσίας του Δημοσίου ως προϋπόθεση για την ανάπτυξη της χώρας μας, ενώ έκανε λόγο για εκπόνηση σχεδίου ανταγωνιστικού πλαισίου παγκόσμιας προσέλκυσης επενδύσεων, με ταυτόχρονη ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο θρησκευτικός, ο γαστρονομικός, ιατρικός κ.α. Όπως εκτίμησε ‘’πολλοί επενδυτές φέτος εστιάζουν στα τουριστικά μας ακίνητα. Πέρα από τα ξενοδοχεία, ενδιαφέρον παρουσιάζουν μεμονωμένες κατοικίες, καθώς και πολυτελείς οίκοι ευγηρίας. Η αγορά θα συνεχίσει να μεγαλώνει και θα γίνεται ελκυστική σε επενδύσεις, ωστόσο, δεν υπάρχουν όσα σύγχρονα τουριστικά ακίνητα θα έπρεπε και θα πρέπει να γίνει δουλειά προς αυτή την πλευρά’’.
Για χρονιά ρεκόρ στον τουρισμό μίλησε η Project Manager του ΤΑΙΠΕΔ Ζωή Χριστοδουλοπούλου, μιλώντας για την θετική συνεισφορά του Ταμείου σε αυτό.
Όπως τόνισε, το χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ περιλαμβάνει ακίνητα όπως ξενοδοχειακές μονάδες, διατηρητέα κτίρια, αστικά ακίνητα, ιαματικές πηγές, χιονοδρομικά κέντρα, ενώ πρόσθεσε ότι έχει αναξιοποίητες δυνατότητες και μπορεί να παράγει μεγαλύτερο αναπτυξιακό έρεισμα για τους πολίτες της.
Ιδιαίτερη μνεία έγινε στα ΕΣΧΑΔΑ (ειδικά σχέδια χωρικής ανάπτυξης Δημοσίων ακινήτων) τα οποία παρουσιάζουν πολλά πλεονεκτήματα για τον επενδυτή, καθώς είναι νομικό εργαλείο, δίνουν επενδυτική ταυτότητα στα ακίνητα, είναι χωρικός προορισμός και συνοδεύονται από στρατηγική μελέτη.
Η κ. Χριστοδουλοπούλου αναφέρθηκε σε ΕΣΧΑΔΑ που ‘’τρέχουν’’ στην Κασσιόπη Κερκύρας, στο Ξενία Σκιάθου, στο Παλιούρι Χαλκιδικής και στον Άγιο Ιωάννη Σιθωνίας, ενώ έκανε λόγο τις e-auctions για εκτάσεις σε Ρόδο, Κεφαλλονιά, Ναύπλιο και Καλαμάτα.
Ακολούθως, ο Kωνσταντίνος Αγγελόπουλος, Προϊστάμενος τμήματος Επενδυτικού Χαρτοφυλακίου, Enterprise Greece παρουσίασε τις τάσεις στις διεθνείς επενδύσεις ,τονίζοντας ότι υπάρχει αναιμική ανάπτυξη στην παγκόσμια οικονομία. Όπως τόνισε, το 2014 ήταν διεθνώς μια σαφώς καλύτερη χρονιά από τις προηγούμενες με περισσότερες επενδύσεις στην Ευρώπη, με την Ελλάδα να διατηρεί τα βασικά ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα, όπως τη θέση της που είναι στη γωνία τριών ηπείρων, την σταδιακή ανάκαμψη από την κρίση και καλή της υποδομή.
Ο τουρισμός και η ανάγκη επενδύσεων για υψηλής ποιότητας προϊόν βρέθηκε στο επίκεντρο της ομιλίας του κ. Γιώργου Ηλιάδη, Managing Director Algean Property. Ο κ. Ηλιάδης τοποθετήθηκε σε σχέση με την ανάγκη ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού, της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου. Μιλώντας για την εξέλιξη του higher προϊόντος, τόνισε ότι μόνο το 4,1% των ξενοδοχείων ανήκει στην υψηλότερη κατηγορία, ενώ μίλησε και για αύξηση στην ενοικίαση των εξοχικών κατοικιών. Υπάρχει δε και υψηλή απόδοση στους δημοφιλείς ανταγωνιστικούς προορισμούς, φέρνοντας το παράδειγμα της Ίμπιζα και της Μυκόνου, ενώ κατέληξε ότι η αγορά της εξοχικής κατοικίας είναι η πιο υποσχόμενη αγορά του real estate.
Για την Έλενα Δηλαρά, Υπεύθυνη Επενδύσεων και Συμβουλευτικών, Property Solutions, ο τουρισμός είναι πολλά υποσχόμενη αγορά στην Ελλάδα, ωστόσο θα πρέπει να γίνουν πολλά βήματα με στόχο να εξελιχθεί και να έχει μεγαλύτερη διάρκεια μέσα στο χρόνο. Η ίδια τόνισε την ανάγκη για μεγάλες επενδύσεις, αλλά και για την εξέλιξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο ορεινός και ιαματικός, αλλά και την επένδυση σε μεγάλα ξενοδοχεία που αποφέρουν και περισσότερα έσοδα.
Δυσοίωνο περιέγραψε το τουριστικό τοπίο από την πλευρά του ο κ. Bασίλης Καρτάλης, Hotel & Resort Transaction Director Atria, κάνοντας λόγο για τις πολλές δυσκολίες που έχουν οι επενδυτές και τις πολλές γραφειοκρατικές διαδικασίες που τραβάνε σε βάθος χρόνου. Όπως τόνισε, οι developers κρατούν στάση αναμονής, λόγω του ασταθούς φορολογικού πλαισίου. Χαρακτήρισε ‘’παταγώδης αποτυχία’’ το νόμο του 2013 για τη χορήγηση βίζας σε ξένους επενδυτές, ενώ έθιξε ζητήματα του σύγχρονου επαγγελματικού real estate, όπως η έλλειψη πραγματικού ενδιαφέροντος για τα ξενοδοχεία προς πώληση και την ανομία που υπάρχει στη βραχυπρόθεσμη ενοικίαση διαμερισμάτων στα αστικά κέντρα.
Ο Θωμάς Ζιώγας, Διευθύνων Σύμβουλος της ΝΑΙ Hellas πρότεινε στην τοποθέτησή του τέσσερις άξονες δράσης για πιο αποτελεσματικές επενδύσεις στον τουρισμό που συνίστανται στα εξής:
-Εθνική στρατηγική με χωροθέτηση ζωνών ανάπτυξης σε όλη την επικράτεια
-Οικοδόμηση και θεσμοθέτηση ένωσης κεφαλαιαγορών
-Πιστοποίηση κτιρίων, υπηρεσιών και φυσικών προσώπων που θα οδηγήσουν στην ανταγωνιστικότητα
-Νομικό πλαίσιο προστασίας περιβάλλοντος
Ακολούθως, μια πολύ ενδιαφέρουσα δημοσκόπηση της εταιρείας Marc με θέμα τις επιπτώσεις της κρίσης στην ελληνική κτηματαγορά παρουσίασε ο πρόεδρος και διευθ. Σύμβουλος της εταιρίας Θωμάς Γεράκης με τα πιο σημαντικά συμπεράσματα να προκύπτουν στον τομέα της φορολογίας, καθώς το 31% του πληθυσμού ομολογεί ότι δεν μπορεί να πληρώσει τον φόρο ακινήτων, ενώ οι μισοί θεωρούν ότι πλέον είναι πιο συμφέρον να ενοικιάζει παρά να αγοράζει κανείς ένα σπίτι.
Είναι, επίσης χαρακτηριστικό ότι το 30% εκτιμά ότι δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει κανονικά το δάνειο του σπιτιού του.
Χαμηλή είναι, εξάλλου, σύμφωνα με την έρευνα η πρόθεση αγοράς ακινήτου, αφού μόνο το 4% έχει πρόθεση να προχωρήσει σε τέτοια κίνηση μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα.
Την ίδια στιγμή, το 64,7% θεωρεί ότι η αγορά θα τονώνονταν από την βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και τον εξορθολογισμό της φορολογίας, ενώ το 25% φοβάται ότι ίσως χάσει το σπίτι του σε πλειστηριασμό.
Στην συνέχεια, η Δίκα Αγαπητίδου, Γενική διευθύντρια της Αθηναϊκής Οικονομικής JLLστην ομιλία της με τίτλο ‘’Τι μαθήματα πήραμε από την κρίση τόνισε με έμφαση ότι η οικιστική αγορά πήρε μαθήματα από την κρίση, καθώς πλέον εμφανίζεται μεταλλαγμένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.Αναφέρθηκε συγκεκριμένα σε ‘’μαθήματα’’ από το εξωτερικό με αξιοποίηση των ήδη υπαρχόντων κτιρίων, φέρνοντας ως παραδείγματα την Βαρκελώνη με τις ταράτσες των ξενοδοχείων και τη Νέα Υόρκη, όπου οργανώνονται events με αντίτιμο. Η κ. Αγαπητίδου αναφέρθηκε και στα θετικά της κρίσης που έκανε τους ιδιοκτήτες να έχουν πλέον συμμετοχή στις κατασκευαστικές εργασίες, να είναι πιο ευέλικτοι, κάνοντας τους μισθωτές να έχουν περισσότερες επιλογές. Σύμφωνα με την ίδια, η λέξη κλειδί είναι ‘’εμπιστοσύνη’’.
Ο κ. Φώτης Μουζάκης, ιδρυτής της Frynon Research έκανε δομική ανάλυση των τιμών οικιστικών και τα σενάρια ανάκαμψης, φέρνοντας ως παραδείγματα αυτά της οικιστικής κρίσης σε Βρετανία και Ρουμανία, οι οποίες ανέκαμψαν μετά από έναν κύκλο ύφεσης.Όπως δήλωσε, στην Ελλάδα το ΑΕΠ έχει σημειώσει ανάπτυξη τα τελευταία τρίμηνα, ωστόσο υπάρχει εκτεταμένη πτώση στις πραγματικές τιμές. Ο ίδιος εκτίμησε ότι στο τέλος του 2014 υπήρχε κάποια αναστροφή του κακού κλίματος, όμως μετά από λίγους μήνες καταγράφηκε ξανά κάμψη, με τον λόγο τιμής- εισοδήματος να παρουσιάζει πτώση ήδη από το 2011.
Στην επόμενη ενότητα με θέμα την ελληνική κτηματαγορά,η Βασιλική Βλαχοστεργίου, Οικονομολόγος της Τράπεζας της Ελλάδος, παρουσίασε έρευνα, σταχυολογώντας τους παράγοντες που επηρεάζουν την αγορά των επαγγ. ακινήτων, επισημαίνοντας καταρχήν την δραματική πτώση της ζήτησης και στην συνέχεια των τιμών, που επιδεινώθηκε μέσα στο 2015. Ειδικότερα, στα επαγγελ. ακίνητα στην Αθήνα επεσήμανε ότι οι μισθωτικές αξίες έχουν πέσει κατά 50%. με παράγοντες που καθορίζουν αυτή την πτώση τα ποιοτικά και τεχνικά χαρακτηριστικά των ακινήτων, αλλά και η θέση τους. Σε σχέση με τα μισθώματα γραφείων στην πρωτεύουσα, τόνισε ότι επηρεάζονται από την ποιότητα του ακινήτου, η οποία μπορεί να αποδώσει πρόσθετη αξία, ενώ πρόσθεσε ότι τα ακίνητα καλής ποιότητας ήταν τα πλέον ανθεκτικά στην κρίση. Τέλος, σε σχέση με τα καταστήματα, ανέφερε ιδιαίτερα την περίπτωση της Ερμού, η οποία υπέστη πολύ σημαντική διόρθωση στις τιμές.
‘’Αν δεν υπάρξει εμπιστοσύνη, δεν θα υπάρξει ελπίδα στις επενδύσεις’’ τόνισε ο κ. Θεόδωρος Χαραγκιώνης, πρόεδρος της ICSC και εκτελεστικός πρόεδρος του Ομίλου Χαραγκιώνη, προσθέτοντας ότι είναι αναγκαίο να επιστρέψουν τα 120 δισ. στις τράπεζες, τα οποία θα τονώσουν και το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών. Όπως τόνισε, δε, το ‘’κλειδί’’ για την επιτυχία στο μέλλον του real estate βρίσκεται στα yields.
Στην τοποθέτησή του ο Πάνος Δανός, Διευθύνων Σύμβουλος της DANOS PNP Real Estate τόνισε στην επόμενη δεκαετία θα υπάρξει μέτρια αλλά σταθερή αύξηση της ζήτησης στα ακίνητα, με το μέγεθος τους να είναι μεγαλύτερο σε σχέση με το παρελθόν.Η ζήτηση αυξάνεται ειδικότερα σε χώρους εμπορικούς καταστημάτων, ενώ την ίδια στιγμή η προσφορά χώρων θα είναι μικρότερη από τα προηγούμενα χρόνια.
Ανασφάλεια και εξασθένηση της οικοδομικής δραστηριότητας έχουν αδρανοποιήσει την αγορά ακινήτων σύμφωνα με την κ. Zelikca Tica, στέλεχος γενικής διεύθυνσης ακίνητης περιουσίας Εθνικής Τράπεζας, η οποία εκτίμησε ότι η χαμηλή ζήτηση οφείλεται και στην ανεργία, αλλά και στην ελάττωση του κατά κεφαλήν εισοδήματος των Ελλήνων.Η ίδια υπογράμμισε ότι υπάρχει μείωση και στις ξένες επενδύσεις, ενώ ως προς την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, το τρίτο μνημόνιο δίνει την ελπίδα για μια σταθεροποίηση του πλαισίου, ενώ μεγάλη σημασία θα έχει και η αναδιάρθρωση του χρέους και η επιστροφή της Ελλάδας στις χρηματαγορές με την ταυτόχρονη άρση των capital controls.
Στο παράδειγμα της Κύπρου, η οποία βγήκε από δύο χρόνια κρίσης αναφέρθηκε ο κ. Παντελής Λεπτός, πρόεδρος Παγκύπριου Συνδέσμου επιχειρηματιών ανάπτυξης γης/Leptos Estates, αναφέροντας ότι η ανάπτυξη της γης στη χώρα είναι βασικός πυλώνας για την οικονομία. Στάθηκε, δε, ιδιαίτερα στον τομέα της παραθεριστικής κατοικίας που γνωρίζει μεγάλη άνθιση, ενώ μνεία έκανε και στην συμβολή της κυβέρνησης, η οποία έδωσε κίνητρα για την επανάκαμψη της αγοράς ακινήτων. Έκλεισε λέγοντας ότι η Ελλάδα έχει δυνατότητες αλλά υπό προϋποθέσεις γρήγορων μεταρρυθμίσεων, έγκαιρης έκδοσης οικονομικών αδειών, επιχειρηματικής εξωστρέφειας, συνεργασίας ανάμεσα στην πολιτεία και στους επιχειρηματίες και ρεαλιστικές χρηματοδοτήσεις.
Η Ana Vukovic, Managing Director, Greece & Serbia της Colliers International μίλησε για τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, όπου υπάρχουν περισσότερες επιλογές για τους επενδυτές, οι οποίοι φαίνονται διατεθειμένοι να πάρουν περισσότερο ρίσκο απ’ ό,τι πριν. Όπως τόνισε, πλέον υπάρχει αρκετή ζήτηση και λιγότερο προϊόν, με αποτέλεσμα να γίνεται πιο ακριβό. Εμφανίστηκε αισιόδοξη, υποστηρίζοντας ότι και μέσα στην κρίση υπάρχουν ευκαιρίες και success stories, φέρνοντας ως παράδειγμα μια μεγάλη αγοραπωλησία που έγινε στην Ελλάδα μια εβδομάδα πριν τις εκλογές.
Στις αγορές της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας αναφέρθηκε στην εισήγησή της η κ. Βάλια Δήμου, Επικεφαλής Διεύθυνσης Αγοραπωλησιών & Μισθώσεων, Eurobank Property Services. Όπως υπογράμμισε στη Ρουμανία διαγράφεται θετική πορεία με αύξηση όγκου συναλλαγών και ζήτησης. Οι αγοραστές στην αγορά κατοικίας είναι οι τελικοί χρήστες, υπάρχει αύξηση των συναλλαγών το 2015, ενώ υπάρχει ενδιαφέρον και σε πόλεις εκτός Βουκουρεστίου. Αύξηση ζήτησης καταγράφεται και στην αγορά των γραφείων, με τις πιο δραστήριες τις εταιρίες πληροφορικής. Αναφορικά με τη Βουλγαρία, στην αγορά κατοικίας υπάρχει ανάπτυξη το πρώτο εξάμηνο το 2015 στη Σόφια και τις μεγάλες πόλεις, με πολλές πωλήσεις σπιτιών 70 τμ., ενώ στην αγορά γραφείων η ζήτηση έχει αυξηθεί και εντοπίζεται κυρίως σε χώρους υψηλής ποιότητας.
Με το μόττο ‘’ας είμαστε έτοιμοι για τον κόσμο που αλλάζει’’ η κ. Josiane Richardson, Bsc (Hons) MRICS Director, Richardsons, Gibraltar περιέγραψε ένα ρευστό παγκόσμιο τοπίο, στο οποίο θα κυριαρχήσουν η αστάθεια και η μετάλλαξη σε όλους τους τομείς. Όπως εκτίμησε το νέο επαγγελματικό τοπίο επηρεάζεται άμεσα από την νέα τεχνολογία, το καινούριο επαγγελματικό μοντέλο, το real estate σαν ένα ταξικό πλεονέκτημα και το εύρος των πληροφοριών. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην ψηφιακή επανάσταση, με έμφαση στην έρευνα, ενώ σε σχέση με την κτηματαγορά εκτιμάται από την ίδια ότι συνιστά έναν ιδιαίτερα αναπτυσσόμενο τομέα.
Στην τελευταία ενότητα του συνεδρίου βρέθηκαν στο επίκεντρο τα κτίρια του αύριο και η ‘’πράσινη’’ ανάπτυξη.
Ο κ. Παντελής Λεβαντής, Ιδρυτικό μέλος, Sustainable Building Council Greece, Διευθύνων σύμβουλος Eco Veritas παρουσίασε τις δραστηριότητα του νεοϊδρυθέντος μη κερδοσκοπικού φορέα Sustainable Building Council Greece, με σκοπό του να είναι η προώθηση σύγχρονων πρακτικών για την αειφορία. Όπως ανέφερε ‘’όραμα του είναι η εγκαθίδρυση πολιτισμού αειφορίας και ορθής συμπεριφοράς στα ενδιαφερόμενα μέρη του περιβάλλοντος στην Ελλάδα, με κύρια αποστολή τους να λειτουργούν με αειφόρο τρόπο’’.
Για τα πλεονεκτήματα της αειφόρου ανάπτυξης έκανε λόγο η κ. Λιάνα Κυριοπούλου, Τεχνικός διευθυντής Grivalia properties, η οποία αναφέρθηκε στα τρία κτίρια της εταιρίας με πιστοποίηση κατά leed με στόχο την επίτευξη βαθμολογίας Gold.Τα έργα επιτυγχάνονται ακολουθώντας πράσινες προδιαγραφές με χρήση πράσινων και μη τοξικών υλικών, επιλογή φυτεύσεων, αλλαγή του περιβάλλοντος χώρου, ανασχεδίαση των λόμπι και των κλιμακοστασίων, βελτίωση συστήματος πυρασφάλειας, σύστημα ελέγχου λειτουργίας μηχανημάτων. Το έργο συμπληρώνεται με την παροχή αναβαθμισμένων υπηρεσιών διαχείρισης.
Για τα κτίρια του αύριο σε σχέση με την ενεργειακή αποδοτικότητα μίλησε ο κ. Νίκος Γκόνης, μηχανολόγος/μηχανικός μέλος ΙΝΖΕΒ, ΕΜΠ, DGNB Auditor με ένα σύστημα διαχείρισης ενέργειας που οδηγεί στη μείωση ενεργειακού κόστους, και στη διαμόρφωση εταιρικής ευθύνης.Το σύστημα λειτουργεί με κύκλο ενεργειακής διαχείρισης που επιβάλλει δέσμευση διοίκησης, αναγνώριση ενεργειακών χρήσεων, δημιουργία σχεδίου δράσης, εφαρμογή, παρακολούθηση, έλεγχο και αναφορά. Παραδείγματα εφαρμογής του υπάρχουν σε εταιρίες όπως η Volvo, η Schneider Electric και η Coca Cola, με εμπειρικές μελέτης σε κτίρια γραφείων να παρουσιάζουν αύξηση αξίας μεταπώλησης από 2-17%. Κατέληξε, δε, λέγοντας, ότι στην Ελλάδα πλέον όλες οι μη μικρομεσαίες επιχειρήσεις πρέπει να υποβάλονται σε ενεργειακό έλεγχο κάθε τέσσερα χρόνια.
Η κ. Χριστίνα Ντάτση επικεφαλής των τεχνικών ενέργειας στην ΕΤΕ, αναφέρθηκε στην Εθνική τράπεζα, ως την πρώτη τράπεζα που θέτει στόχους που εξυπηρετούν στην εθνική μας οικονομία, επενδύοντας στην πράσινη ενέργεια και την αειφόρο ανάπτυξη. Στον άξονα αυτό πραγματοποιείται πρόγραμμα 17 εκατ. ευρώ με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας, τη μείωση ενεργειακών δαπανών και πιστοποιήσεων. Πρόκειται τια το Green Lease ΕΤΕ (top spenders) όπου 25 χώροι λειτουργίας της τράπεζας πιστοποιήθηκαν κατά ISO 50001.
Τέλος, ο κ. Χαράλαμπος Γιαννικόπουλος, Ιδρυτής DCarbon επεσήμανε ότι στον κτιριακό τομέα υπεισέρχεται η ανάγκη για εφαρμογή πολιτικών που καθιστούν το real estate βιώσιμο με όρους περιβαλλοντικούς. Τόνισε ότι τα διεθνή πρότυπα ακινήτων δημιουργούν σημαντικές ωφέλειες και αναφέρθηκε στην αξία των πιστοποιημένων έργων που από το 2008 έχει πολλαπλασιαστεί από τα 12 δισ. δολάρια στα 120 δισ. Σύμφωνα με τον ίδιο ‘’Η Leed τάση είναι αυξητική. Οι ελληνικές κυβερνήσεις από το 2008 προχώρησαν σε μέτρα για την αύξηση της ενεργειακής ευαισθησίας, όμως οι πολιτικές εξακολουθούν να παραμένουν αναποτελεσματικές και για το λόγο αυτό χρειάζεται συνδυασμός της κυβερνητικής και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας’’.
στο 