Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, όταν παρέλαβε την ελληνική πρόταση για το ασφαλιστικό, όταν του την παρέδωσε την περασμένη Τετάρτη ο υπουργός Εγασίας Γιώργος Κατρούγκαλος, έσπευσε να δηλώσει ότι δεν πρόκειται να υπάρξει καμία περικοπή στις κύριες αλλά και στις επικουρικές συντάξεις.
Πόσο εφικτό όμως είναι αυτό, τη στιγμή που οι δανειστές, κρατούν σκληρή στάση και έχουν διαμηνύσει πως δεν πρόκειται να δεχτούν τα ισοδύναμα που προτείνει η κυβέρνηση για να κρατήσει σταθερές τις επικουρικές συντάξεις; Όλες οι ενδείξεις και τα μηνύματα από το κουαρτέτο, που φθάνουν σωρηδόν στο οικονομικό επιτελείο, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι θα εφαρμοστούν όσα προβλέπει το πρόγραμμα για το ασφαλιστικό. Ως εκ τούτου, αναμένεται να μπει «μαχαίρι» στις επικουρικές συντάξεις που εισπράττουν περισσότεροι από 550.000 συνταξιούχοι –και μάλιστα κατά 14% μεσοσταθμικά με τα ποσοστά του κουρέματος να φτάνουν μέχρι και το 25%.
Με τη μείωση των επικουρικών, προτείνεται να εξοικονομηθούν περίπου 250 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 700 εκατ. ευρώ που ψάχνει η ελληνική πλευρά.
Τα υπόλοιπα 450 εκατ. ευρώ προτείνεται να προέλθουν από την αύξηση της εργοδοτικής εισφοράς κατά μία ποσοστιαία μονάδα και της εισφοράς που θα πληρώσουν οι εργαζόμενοι κατά μισή μονάδα κάτι που οδηγεί και σε αντίστοιχη μείωση των καθαρών αποδοχών για περίπου δύο εκατομμύρια μισθωτούς που ασφαλίζονται στο ΙΚΑ.
Εισφορά στις τραπεζικές συναλλαγές δεν υπάρχει στην πρόταση, πρώτον διότι το μέτρο δεν έχει καν μελετηθεί και δεύτερον διότι στην ελληνική κυβέρνηση έχουν ήδη διαμηνύσει ότι νέες εισφορές υπέρ τρίτων (δηλαδή φόρο στις τραπεζικές συναλλαγές προκειμένου τα χρήματα να διοχετευτούν για το ασφαλιστικό) οι δανειστές δεν θα δεχτούν, πόσο μάλλον όταν είναι συμφωνημένη η κατάργηση όλων των φόρων υπέρ τρίτων που επιβάλλονται σήμερα.
Η περικοπή στις επικουρικές συντάξεις θα γίνει σε αυτούς που εξακολουθούν να εισπράττουν πάνω από 170 ευρώ και οι οποίοι είναι περίπου 550.000. Τις μεγαλύτερες μειώσεις θα τις δουν όσοι έχουν επικουρική σύνταξη (μετά τις περικοπές που έγιναν μέχρι τώρα) άνω των 350 ευρώ, καθώς σε αυτούς, τα ποσοστά αναμένεται να φτάσουν στο 25%. Μείωση, από τον Μάρτιο, θα δουν και δεκάδες χιλιάδες δικαιούχοι του ΕΚΑΣ καθώς θα ξεκινήσει η σταδιακή κατάργηση του επιδόματος.
Μεγάλο ψαλίδισμα προβλέπει η ελληνική πρόταση και για τις συντάξεις που θα καταβληθούν από εδώ και στο εξής. Ο νέος τρόπος υπολογισμού θα ισχύσει από την 1/1/2016 και θα αγγίξει όσους συνταξιοδοτηθούν από το νέο έτος, όχι όμως και όσους έχουν ήδη υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης. Η νέα σύνταξη θα αποτελεί άθροισμα της βασικής –περίπου 386 ευρώ- η οποία θα είναι συνδεδεμένη με το όριο της φτώχειας και θα αναπροσαρμόζεται ανά τριετία. Το δεύτερο κομμάτι θα υπολογίζεται με βάση το σύνολο των αποδοχών κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου. Επί αυτής της αναλογικής σύνταξης, θα εφαρμόζεται συντελεστής αναπλήρωσης ο οποίος όμως θα είναι αισθητά μειωμένος σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα καθώς εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 65% από περίπου 80% που είναι σήμερα. Έτσι, στις καινούργιες κύριες σύνταξεις, οι μειώσεις θα ξεπερνούν το 15%.
Για τους υφιστάμενους συνταξιούχους, ναι μεν θα εφαρμοστεί ο νέος τρόπος υπολογισμού αλλά το υπερβάλλον ποσό που θα προκύπτει θα χαρακτηρίζεται ως προσωπική διαφορά. Αυτή η διαφορά, στην καλύτερη περίπτωση θα εξακολουθήσει να καταβάλλεται στους συνταξιούχους (είναι πιθανό αυτό να μην ισχύσει για όσους βγει πρόωρα στη σύνταξη). Το χειρότερο σενάριο είναι οι δανειστές να μην δεχτούν την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών οπότε η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να μπει σε μια σταδιακή διαδικασία εξάλειψης της προσωπικής διαφοράς που σημαίνει και σταδιακό κούρεμα των υφιστάμενων συντάξεων ενδεχομένως και σε βάθος πενταετίας.
στο 